བོད་ཀྱི་ཡིག་སྒྱུར་རིག་པའི་སྤྱིར་བཏང་ཤེས་བྱ། མཁས་དབང་དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས། རྒྱ་གར་གྱི་སྙན་ངག་ཆེན་པོ་གཉིས་ཀྱི་ཡ་གྱལ་《མ་ཧཱ་བྷ་ར་ཏ》 ཡི་ནང་དོན་བོད་སྒྱུར་ངོ་འཕྲོད་ཚུལ་དང་། དེ་དང་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་འགའ་ངོས་འཕྲོད་གླེང་བ་སྔར་མེད་གཏམ་གསར་ཞེས་པའི་ཆེད་རྩོམ་གྱི་དཔྱད་བརྗོད། བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དགེ་རྒན་དགའ་བ་པ་སངས་ཀྱིས་འབྲི་གནང་མཛད་པའི་ཆེད་རྩོམ་རྒྱ་གར་གྱི་སྙན་ངག་ཆེན་པོ་གཉིས་ཀྱི་《མ་ཧཱ་བྷ་ར་ཏའི་》བོད་བསྒྱུར་ནང་དོན་ངོ་འཕྲོད་དང་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་འགའ་ངོས་འཕྲོད་གླེང་བ་སྔར་མེད་གཏམ་གསར་ཞེས་འཁོད་པ་དེ་ཐེངས་ཁ་ཤས་བལྟས་པ་དང་སྦྲགས་འབྲེལ་ཡོད་དཔྱད་གཞི་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཞིབ་བསྡུར་བྱས་པའི་དཔྱད་བརྗོད་ཁ་ཤས་གླེང་བར་ཆེད་རྩོམ་འདི་ནི་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་གཏན་ནས་མ་བྱུང་བའི་ནང་དོན་གསར་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཐོག་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་འགའ་ཞིག་ལྡན་པ་མཐོང་བྱུང་བ་སྟེ།

རྔོག་ལོ་ཙཱ་བ་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ་དང་ཁོང་གི་བརྡ་དག་ལ་དཔྱད་པ།   གནད་བསྡུས། རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ནང་དུ་རྔོག་ལོ་ཙཱ་བ་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རགས་བསྡུས་སུ་བརྗོད་པ་བརྒྱུད་ནས་ཁོང་གིས་བརྩམས་པའི《དག་ཡིག་ཉེར་མཁོ་བསྡུས་པའི》པར་གཞི་དང་། ནང་དོན། སྒྲིག་གཞི་བཅས་གསེད་བཀྲོལ་བྱས་ཏེ་མིང་བརྡ་ཞིབ་བརྗོད་རིག་པ་དང་ཡིག་ཚང་ཞིབ་བསྡུར་རིག་པའི་ཐབས་ལམ་སྤྱད་དེ《དག་ཡིག་ཉེར་མཁོ་བསྡུས་པའི》རིན་ཐང་དང་། དག་ཡིག་ཞིབ་བརྗོད་ཀྱི་རྣམ་པ་གླེང་བརྗོད་བྱས་ཏེ། དག་ཡིག་འདི་ནི་སུམ་རྟགས་བརྩམས་གྲུབ་རྗེས་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་གཞུང་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། བོད་སྐད་ཡིག་སྲོལ་གཏན་འབེབས་མཛད་པའི་ཚད་ལྡན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ཤིག་ཡིན་པའི་དགོངས་ཚུལ་གླེང་འདུག གནད་ཚིག རྔོག་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ། དག་ཡིག་ཉེར་མཁོ་བསྡུས་པ། རིན་ཐང་།

༄༅། །སྔགས་ཀྱི་བཀླག་ཐབས་བསྡུས་པ།   སྣར་ཐང་ལོ་ཙཱ།   རྒྱ་གར་སྐད་དུ། མནྟ་སྱ་པ་ཐོ་པཱ་ཡ་བི་ཙིནྟ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། སྔགས་ཀྱི་བཀླག་ཐབས་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ། བླ་མ་དང་མགོན་པོ་འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཚོགས་གཉིས་སྤྲིན་དཀར་འཛུམ་པ་ལས་འོངས་མཚན་དཔེའི་རི་དྭགས་གཟུགས་ཀྱིས་བཀྲ། །ཁྱེད་སྐུ་ཟླ་བ་ཆ་ཤས་ཡོངས་རྫོགས་ཕྲིན་ལས་འོད་དཀར་ཁོར་ཡུག་ཅན། །གང་གིས་མཐོང་ན་སྙིང་མུན་སེལ་བྱེད་གདུལ་བྱའི་མཁར་ཁྱབ་འགྲོས་གཉིས་པ། །དབྱངས་ཅན་ལྷ་མོ་མཚན་མོའི་མགོན་ཁྱོད་དེ་རིང་བདག་བློའི་ཀུ་མུད་སྐྱོངས། །གསང་སྔགས་ཆོས་ཚུལ་ཟབ་མོའི་གཞལ་ཡས་ཁང་། །བདེ་བར་འཇུག་འདོད་གང་བློའི་བུ་མོ་ལ། །སྒྲ་སྦྱོར་སྔགས་ཀྱི་བརྗོད་ཚུལ་མགུལ་རྒྱན་མཆོག །གནད་ཀྱི་ཕྲེང་བ་དེ་རིང་ཁོ་བོས་སྦྱིན། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཡི་གེའི་ངོ་བོ་ནི་གང་། དེ་ཁམས་གང་གིས་བསྡུས་ཤིང་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་ནི་གང་། བཀླག་པའི་ཐབས་ནི་ཅི་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལི་སྟེ། །ཕོ་མོ་མ་ནིང་གསུམ་དུ་གནས། །ཨ་ཀུ་ཧ་ྈྐ་ནམ་མཁའི་ཁམས། །མགྲིན་པའི་གནས་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན། །ཨི་ཙུ་ཡ་ཤ་རླུང་གི་ཁམས། །ལྕེ་རྩེ་སོ་རྐན་དག་ལས་སྐྱེ། །རྀ་ཊུ་ར་ཥ་མེ་ཡི་ཁམས། །སྤྱི་བོ་དག་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན། །ཨུ་པུ་ཝ་ྉྤ་ཆུ་ཡི་ཁམས། །མཆུ་ཡི་གནས་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན། །ལྀ་ཏུ་ལ་ས་ས་ཡི་ཁམས། །ལྕེ་རྩེ་སོ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན། །འབྱུང་བ་ཆུང་བ་སྡེ་ལྔ་ནི། །ཀ་ཙ་ཊ་ཏ་པ་རྣམས་ས། །ཁ་སོགས་ཆུ་ཡིན་ག་སོགས་མེ། །གྷ་སོགས་རླུང་ཡིན་ང་སོགས་མཁའ། །

རྩོམ་པ་པོའི་ལོ་རྒྱུས་རགས་བསྡུས།   ཆོས་འབྱུང་ནི་པོ་ཆེའི་གཏེར་མཛོད་བསྟན་པ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཉི་འོད་ཅེས་པའི་རྩོམ་པ་པོ་ཀུན་མཁྱེན་ཀློང་ཆེན་རབ་འབྱམས་པ་དྲི་མེད་འོད་ཟེར་ནི་གཡོ་རུ་གྲའི་ཆ་སྟོད་གྲོང་དུ་སློབ་དཔོན་པདྨའི་དངོས་སློབ་དཔལ་རྟ་མཆོག་རོལ་པའི་གྲུབ་ཐོབ་མཆོག་དབྱངས་ཀྱི་གདུང་དང་། འབྲོམ་སྟོན་རྒྱལ་བའི་འབྱུང་ནས་ཀྱི་གདུང་ལས་བྱོན་པའི་འབྲོམ་བཟའ་བསོད་ནམས་རྒྱན་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་རབ་བྱུང་ལྔ་པའི་ས་ཕོ་སྤྲེལ་གྱི་ལོའི་(སྤྱི་ལོ་ ༡༣༠༨)དབོ་ཟླ་གཉིས་པའི་ནང་མཚན་ལྟས་བཟང་པོས་མདུན་བསུས་ནས་མངལ་གྱི་ཆུ་འཛིན་ལས་གྲོལ། དགུང་ལོ་ལྔ་པ་ལ་བྲིས་ཀློག་ལེགས་པར་མཁྱེན་པ་བྱུང་བ་དང་། བདུན་པ་ལ་ཡབ་ལས་བདེ་གཤེགས་དང་སྨན་རྩིས་ལ་སོགས་པ་གསན་སྦྱོང་གནང་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཕྱི་ནང་རིག་གཞུང་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོས་བསམ་གྱིས་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའི་དབུ་ཚུགས། དགུང་ལོ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚེ་བསམ་ཡས་པ་མཁན་པོ་བསམ་གྲུབ་རིན་ཆེན་དང་། སློབ་དཔོན་ཀུན་དགའ་འོད་ཟེར་ལས་རབ་བྱུང་གི་དངོས་པོ་བརྙེས་ནས་མཚན་ཚུལ་ཁྲིམས་བློ་གྲོས་ཞེས་གསོལ།

དཀར་ཆག ལོ་ཙཱ་བ་ཐོན་མི་སམྦྷོ་ཊ། ལོ་ཙཱ་བ་ངན་ལམ་རྒྱལ་བ་མཆོག་དབྱངས། དབས་ལོ་ཙཱ་བ་མཉྫུ་ཤྲཱི། ལོ་ཙཱ་བ་པ་གོར་བཻ་རོ་ཙཱ་ན། ལོ་ཙཱ་བ་སྣ་ནམ་རྡོ་རྗེ་བདུད་འཇོམས། ལོ་ཙཱ་བ་གཉགས་ཛྙཱ་ན་ཀུ་མཱ་ར། ལོ་ཙཱ་བ་བྲང་ཏི་ཛ་ཡ་རཀྵི་ཏ། ཤུད་བུ་དཔལ་གྱི་སེང་གེ། ལོ་ཙཱ་བ་རྩངས་དེ་བེན་དྲ་རཀྵི་ཏ། ལོ་ཙཱ་བ་རྨ་རིན་ཆེན་མཆོགལོ་ཙཱ་བ་དྷརྨ་ཨཱ་ལོ་ཀ། ལོ་ཙཱ་བ་དྲན་པ་ནམ་མཁའ། ལོ་ཙཱ་བ་སྒྲོ་རིན་ཆེན་སྡེ། ལོ་ཙཱ་བ་རྨ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། ལོ་ཙཱ་བ་རྨ་ཤཱཀྱ་འོད། ལོ་ཙཱ་བ་ཛྙཱ་དེ་ཝ་གྷོ་ཥ། ལོ་ཙཱ་བ་འགོས་ཆོས་གྲུབ། ལོ་ཙཱ་བ་དྷརྨ་ཏཱ་ཤཱི་ལ། ལོ་ཙཱ་བ་ཅོག་རོ་ཀླུའི་རྒྱལ་མཚན། ལོ་ཙཱ་བ་སྐ་བ་དཔལ་བརྩེགས། ལོ་ཙཱ་བ་ཞང་ཡེ་ཤེས་སྡེ། ལོ་ཙཱ་བ་རཏྣ་རཀྵི་ཏ། མཉྫུ་ཤྲཱི་ཝརྨ། ལོ་ཙཱ་བ་བཟང་སྐྱོང། ལོ་ཙཱ་བ་དཔལ་གྱི་ལྷུན་པོ། ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་དཔལ་འབྱོར། ལོ་ཙཱ་བ་ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོ། ལོ་ཙཱ་བ་རྒྱལ་བ་ཤེས་རབ། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་བ་དཔལ། ལོ་ཙཱ་བ་གནུབས་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ། ལོ་ཙཱ་བ་ནམ་མཁའ་སྐྱོང། ལོ་ཙཱ་བ་རིན་ཆེན་བཟང་པོ།

 སྐ་བ་དཔལ་བརྩེགས། ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐུ་དུས་སུ་བྱུང་བའི་ལོ་ཙཱ་བ་སྐ་ཅོག་ཞང་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་ཡིན་ལ།ལོ་ཙཱ་བ་རབ་དགུའི་ནང་གསེས་གཞོན་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་ཡང་ཡིན། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྱུར་ལ། འཁོར་ལོ་དང་བོར་གཏོགས་པ་འདུལ་བ་ལུང་གི་སྐོར་ལས།རབ་བྱུང་གི་གཞི་སོགས་གཞི་བཅུ་བདུན་ལ་ཁྱོན་བམ་པོ་བརྒྱ་དང་དགུ་བ། དགེ་སློང་མའི་རྣམ་འབྱེད་ཤླཽ་ཀ་བརྒྱད་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་དང་བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པ།འཁོར་ལོ་བར་པ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བསྡུས་དོན་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྡུད་པ་བམ་པོ་ཕྱེད་དང་གཉིས་པ།འཁོར་ལོ་ཐ་མ་དཀོན་བརྩེགས་ལས། སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་རྣམ་པར་སྤྱད་པའི་ལེའུ་བམ་པོ་བཞི་བ།མདོ་མང་སྐོར་ལས། འཕགས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཤླཽ་ཀ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་བ།འཕགས་པ་མིའམ་ཅིའི་རྒྱལ་བོ་སྡོང་བོས་ཞུས་པ་བམ་པོ་བཅོ་ལྔ་བ་ལོ་ཙཱ་བ་དཔལ་གྱི་ལྷུན་པོ་དང་ལྷན་དུ་བསྒྱུར།འཕགས་པ་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ཤླཽ་ཀ་སུམ་ཅུ་བ། འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་བམ་པོ་གསུམ་པ་ལོ་ཙཱ་བ་དཔལ་དབྱངས་དང་ཟུང་དུ་བསྒྱུར།འདུས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆིན་པོའི་མདོ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དཔལ་གྱི་དམ་ཚིག་ཅེས་བྱ་བའི་མདོ་བམ་པོ་གསུམ་དང་ལེའུ་བཞི་བ་སོགས་བསྒྱུར།སྔགས་ཕྱོགས་སྐོར།

དང་པོ།  དཀར་ཆག་ལྡན་དཀར་མ།   སྔར་བོད་ཀྱི་བཙན་པོའི་དུས་རབས་སུ་བཀོད་པའི་བཀའ་བསྟན་གྱི་དཀར་ཆག་ཁག་གསུམ་གྱི་ནང་ཚན་ཞིག་ཡིན།  དཀར་ཆག་འདི་བཙན་པོ་གང་གི་དུས་སུ་བཀོད་པ་ཡིན་མིན་སྐོར་བོད་ཀྱི་སྔོན་བྱོན་མཁས་པ་རྣམས་ལ་བཞེད་སྲོལ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་བྱུང་སྟེ།  བུ་སྟོན་རིན་པོ་ཆེ་དང་།  དཔའ་བོ་གཙུག་ལག་ཕྲེང་བ་གཉིས་ཀྱིས་དཀར་ཆག་འདི་བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐབས་སུ་བཀོད་པ་དང་།  བཀའ་བསྟན་དཀར་ཆག་བོད་ཡིག་ཐོག་བཀོད་པའི་ཐོག་མ་དེ་ཡིན་པར་བཞེད་པ་ལྟར་ཁོ་བོས་ཆེད་རྩོམ་འགའ་ཞིག་ཐོག་དེ་བཞིན་བཀོད་ཡོད་ཅིང་།   <<དཀར་ཆག་ལྡན་དཀར་མ>> ལས་འབྲུག་གི་ལོ་ལ་ཕོ་བྲང་ལྡན་དཀར་ན་བཞུགས་པའི་སྟོན་ཞེས་གསལ་བས།  བཙན༌པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱིས་སྲིད་དབང་བཟུང་རིང་འབྲུག་ལོ་སྔ་རྗེས་གཉིས་བྱུང་བའི་སྔ་མ་ནི་བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་འགོ་ཚུགས་ནས་མ་གྲུབ་གོང་གི་ལོ་ངོ་གསུམ་པའི་ཤིང་འབྲུག་ (༧༦༤) ལོ་ལ་ཁེལ་བས་སྐབས་དེར་ལོ་ཙཱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བཀའ་བསྟན་བསྒྱུར་འགོ་ཚུགས་ཙམ་ལས་དཀར་ཆག་ཏུ་འགོད་བྱའི་བཀའ་བསྟན་མང་པོ་མེད་ཅིང་།  འབྲུག་ལོ་དེའི་རྗེས་ཀྱི་མེ་འབྲུག་ (༧༧༦) ལོ་བར་ལོ་བཅུ་གཉིས་ལས་མེད་པས་དེའི་རིང་ལ <<དཀར་ཆག་ལྡན་དཀར་མ>> ལས་གསལ་བའི་ཆོས་ཚན་འབོར་ཆེན་དེ་ཙམ་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཐུབ་པ་ཧ་ཅང་དཀའ་བ་མ་ཟད།

༄༅། །བསྐལ་བཟང་རྣམ་འདྲེན་བཞི་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉི་མའི་གཉེན་གྱི་བཀའི་དགོངས་དོན་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའི་བསྟན་བཅོས་བོད་གངས་ཅན་གྱི་སྐད་དུ་འགྱུར་རོ་འཚལ་གྱི་མཚན་བྱང་དཀར་ཆག་ཏུ་བཀོད་པ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་འཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །   རླབས་ཆེན་ཐུགས་བསྐྱེད་གོ་ཆ་བརྟན་པོ་ཡིས། །མི་མཇེད་ཞིང་འདི་བདག་གིར་བཞེས་པའི་ཚེ། །རྒྱལ་དང་དེ་སྲས་ཚོགས་ཀྱིས་པད་དཀར་ལྟར། །ཡོངས་བསྔགས་འདྲེན་པ་མཆོག་དེས་དགེ་ལེགས་སྩོལ། །དེ་སྲས་མཐུ་ཆེན་རྒྱལ་སྲས་བྱེ་བའི་དབུས། །མཚུངས་མེད་མཁྱེན་བརྩེ་ནུས་པའི་དཔལ་མངའ་བ། །རིགས་གསུམ་ལྷ་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཐུགས་རྗེའི་གཟིས། །གངས་ལྗོངས་རྒུད་པའི་སྨག་རུམ་ཞི་བར་མཛོད། །བསྟན་ལ་ལྷག་བསམ་ཡངས་པའི་སྙིང་སྟོབས་ཀྱིས། །མི་བཟོད་དཀའ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷུར་བཞེས་ཏེ། །གངས་ལྗོངས་ཆོས་ཀྱི་ཞིང་དུ་ལེགས་བསྐྲུན་པའི། །རྒྱལ་བློན་ལོ་པཎ་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་དྲན། །དེ་དག་རྨད་བྱུང་བཀའ་སྲོལ་ད་ལྟའི་བར། །མི་ཉམས་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་བའི་འཕྲིན་ལས་ཀྱིས། །འགྲོ་ཀུན་ཐར་པ་མཆོག་གི་ལམ་པོ་ཆེར། །ཀུན་ནས་བཀྲི་མཛད་མཁས་གྲུབ་དེ་དག་རྒྱལ། །མཁྱེན་རབ་དབང་ཕྱུག་མི་ཡི་ཚུལ་བཟུང་ནས། །མདོ་རྒྱུད་དགོངས་དོན་མཐའ་དག་གསལ་བ་ལ། །རྒྱལ་བ་ཇི་བཞིན་རྒྱལ་བས་ལུང་བསྟན་པའི། །འཇམ་མགོན་བླ་མའི་ཞབས་པད་གཙུག་གིས་མཆོད། །ཟླུམ་པོའི་གོ་ལ་འདི་ཡི་སྐྱེ་འགྲོ་རྣམས། །རང་རང་མོས་པར་འཚམས་པའི་ལེགས་གསུང་གིས། །ཞི་བདེའི་གླིང་དུ་འཁྲིད་པའི་དེད་དཔོན་མཆོག །ཕྱག་ན་པདྨོ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོར་འདུད། །མདོ་དང་སྔགས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་དུ་མ་དང༌། །ཐུན་མོང་ཤེས་བྱ་རིག་པའི་གནས་རྣམས་ཀུན། །མཉེས་གཤིན་བྱམས་བརྩེ་སྒོ་ནས་ལེགས་སྟོན་པའི། །མཚན་ལྡན་བཤེས་གཉེན་ཚོགས་ལ་གུས་ཕྱག་འཚལ། །འདི་ན་བཀའ་ཡི་དགོངས་འགྲེལ་འགྱུར་རོ་ཡི། །མཚན་བྱང་མཛད་འགྱུར་མཐའ་དཔྱད་སྔ་རབས་གཞུང༌། །ཇི་སྙེད་བཞུགས་པའི་དཀར་ཆག་ནོར་བུའི་འཕྲེང༌། །བློ་ལྡན་དོན་གཉེར་ལྡན་པའི་སྐྱེས་སུ་འབུལ། །