སྤེལ་ཞིབ་ཕྲ།

བཻ་རོ་ཙ་ནའི་རྣམ་ཐར་ལས་མཐོང་བའི་དཀའ་ཆེན་བཅུ་དྲུག

རྩོམ་པ་པོ། སྐྱུ་རའི་རླུང་བུ།   སྤྱིར་བོད་མཁས་པའི་རྣམ་ཐར་ཐམས་ཅད་ཚད་གཞི་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་བོད་འདིར་བཀའ་དྲིན་མཚོན་ཡོད་རུང་། ཕྱོགས་གང་གིས་ཀྱང་གཞལ་དཀའ་བའི་ལོ་ཆེན་བཻ་རོ་ཙ་ནའི་བཀའ་དྲིན་ལྟ་བུ་ལྗོངས་འདིར་རྒྱུ་བ་གཅིག་མི་མཐོང་། དེ་ཡང་དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་ནང་དུ་ཡབ་གན་ཆག་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་དང་ཡུམ་སྒྲོན་ས་སྒྲོན་སྐྱིད་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྙེ་མོ་བྱེད་ཀར་དུ་སྐུ་འཁྲུངས་པའི་གན་ཇག་ཐང་ཐའམ་བཻ་རོ་ཙ་ན་ནི། བོད་འདིའི་ལོ་ཙྭའི་ཐོག་མ་དེ་ཡིན་ཅིང་། སློབ་དཔོན་པདྨ་དང་བཙད་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་གྱི་བཀའ་ལུང་ལྟར་དགུང་ལོ་བརྒྱད་ནས་ནང་ཆོས་བོད་ལ་བསྒྱུར་བའི་ཆེད་ཕ་མ་ཉེ་འབྲེལ་སོགས་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་རྒྱབ་ཏུ་བསྐྱུར་ནས་བསམ་ཡས་སུ་ཕེབས་ཏེ་མཁན་སློབ་གཉིས་ཀྱི་དྲུང་ནས་ལོ་དགུའི་རིང་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་ཐབས་དང་བློ་འཕེལ་གཟུངས་སྒྲུབ་ཀྱིས་སྒོ་ནས་སྒྲ་རྣམས་མཁས་པར་བསླབས།
གནས་ངོ་མཚར་ཅན་ལ་སྟོད་དིང་རི་རྒྱལ་གྱི་ཤྲཱི། 

སྒྲ་སྒྱུར་གྱི་རྒྱལ་པོ་མར་པ་ལོ་ཙཱ་བའི་ཞལ་སྔ་ནས། ལ་སྟོད་རྒྱལ་གྱི་ཤྲཱི་འདི་རྒྱ་གར་གྱི་གྲུབ་ཆེན་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་རི་ཡིན་པས་དེ་ལ་སྒོམས། ཞེས་ཐུགས་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་རྗེ་བཙུན་མི་ལ་རས་པར་ནན་ཏན་དུ་གདམས་པར་མཛད་པ་ལྟར། རྗེ་བཙུན་མི་ལས་སྒྲུབ་པ་ཡུན་རིང་མཛད་ནས་བཞུགས་པའི་གནས་ཡིན་ལ། འདིར་དཔལ་འཁོར་ལོ་སྡོམ་པ་དངོས་སུ་བཞུགས་པའི་གནས་མཆོག་འབྲེལ་ཚད་དོན་ལྡན་ལ་སྟོད་རྒྱལ་གྱི་ཤྲཱི་ནས་རྗེ་བཙུན་ཆེན་པོས་འབྲི་སྒོམ་རས་པ་རྗེས་སུ་བཟུང་ཚུལ་མགུར་འབུམ་ལས་ཁོལ་དུ་ཕྱུངས་ཏེ་བཀོད་ན།
ཐིག་ཕྱི་དགོན་དང་། རྒྱ་རི་དགོན། དགོན་པ་རྩེ་དགོན། ལྷ་ལུང་དགོན། སྤྱན་གཡས། གསང་སྔགས་གཟིམ་སྤྱིལ་དགོན་བཅས་ཀྱི་གནས་བཤད།

མཁས་གྲུབ་ཀྱིས་བརྩམས།   དང་པོ། ཐིག་ཕྱི་དགོན། རྩེ་ཐང་ནས་ལམ་ཐག་སྤྱི་ལེ་ ༡༣༧ ཙམ་བསྐྱོད་ན་ཐིག་ཕྱི་དགོན་པར་སླེབས་ཤིང་། མཐོ་ཚད་རྒྱ་ཚོའི་ངོས་ལས་རྨིད་ ༣༧༠༠ ཡོད། ཐོག་མར་དགོན་པ་གནས་ས་དེ་མཚོ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ནས་གནས་དེའི་ཡུལ་གྱི་ཁ་ར་ཐོད་ཅེས་པས་མཚོ་དེ་བརྟོལ། དེ་རྗེས་མཚོ་མིག་ཏུ་ཀླུ་གདོལ་པ་ནག་པོ་ཞེས་པ་གདུག་པ་ཅན་ཞིག་གནས་ཏེ་སྐྱེ་འགྲོར་གནོད་པ་ཆེན་པོ་བསྐྱལ་བས་དེའི་ཁ་གནོན་དུ་གྲུབ་ཐོབ་ལས་ཀྱི་རྡོ་རྗེའམ་ལྷོ་བྲག་ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་འཁྲུངས་རབས་ནང་ཚན་ཤུལ་བུ་ཟླ་བ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མཚོ་གནས་དེར་དགོན་པ་ཞིག་འདེབས་དགོས་ཐུགས་ལ་འཁྲུངས་ཏེ་ཐིག་བསྐྱོན་པ་ལ་མཚན་མོ་ལྷ་འདྲེས་ཕྱིས་པས་ཐིག་ཕྱི་ཞེས་པའི་མཚན་ཐོགས། དེ་ལྟར་ལྷ་འདྲེས་ཀོ་ལོང་ཕྲག་དོག་བྱས་པའི་རུ་གནོན་དུ་ཕྱོགས་བཞི་དང་དབུས་བཅས་པར་མཆོད་རྟེན་ལྔ་བཞེངས། དེ་ནས་ཐིག་ཕྱི་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས།
བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་རྒོད་ཀྱི་སྟོང་སྡེ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཅིག

རྒོད་ཀྱི་སྟོང་སྡེ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཅིག   སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐབས་ཡུལ་གྲུ་སོ་སོར་བཙུགས་པའི་དམག་སྡེ། དེ་ལ་དབུས་གཙང་རུ་བཞི་རེ་རེར་སྟོང་སྡེ་བཅུ་བཅུ། ལོགས་སུ་ཞང་ཞུང་དུ་སྟོང་སྡེ་བཅུ། སུམ་པར་བཅུ་གཅིག་བཅས་ཁྱོན་བསྡོམས་རྒོད་ཀྱི་སྟོང་སྡེ་དྲུག་ཅུ་རེ་གཅིག་བྱུང་ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་།   豪奴千户 ཡོང་ཁུངས།   ཁོད་སོ་དྲུག ཁོངས་གཏོགས།   རྩེ་འབུམ་གཞེར་གྱི་ཁྲིམས། 1ངོ་སྤྲོད། རྒོད་ཀྱི་སྟོང་སྡེ་ཞེས་པའི་རྒོད་ནི་འབངས་ཀྱི་ནང་ནས་མི་རྒྱུ་གཉིས་ལྡན་རང་གཤོམ་གྱིས་དྲག་པོ་གཡུལ་གྱི་ལས་ལ་ཞུགས་ཐུབ་པའི་ཕོ་རྒོད་ཀྱི་དོན་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་གྲགས། སྟོང་སྡེ་ཞེས་པ་ནི་དམག་དཔུང་ཚན་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་ཕྱེ་བ་དེ་ལ་ཟེར་ཞིང་། རུ་རེ་ལ་སྟོང་སྡེ་བརྒྱད་རེ་དང་། སྟོང་བུ་ཆུང་རེ། སྐུ་སྲུང་སྟོང་སྡེ་རེ་དང་བཅུ་ཕྱེ་བ། དེ་ཡང་སྐབས་འདིར་ཞང་ཞུང་བསྣན་པས་རུ་ཆེན་དྲུག་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ནང་ནས་དབུ་རུ། གཡོ་རུ། གཡས་རུ། རུ་ལག ཞང་ཞུང་གི་རུ་བཅས་ལ་སྟོང་སྡེ་བཅུ་རེ་དང་། སུམ་པའི་རུ་ལ་སྟོང་སྡེ་བཅུ་གཅིག་བཅས་བསྡོམས་པས་སྟོང་སྡེ་དྲུག་ཅུ་རེ་གཅིག་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ།
《སྦ་བཞེད》ནི་བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་ཡི་གེ་ཡིན་མིན་སྐོར་གྱི་དོགས་འདྲི།

《སྦ་བཞེད》ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་སྦ་གསལ་སྣང་དང་། དེབ་ཐེར་འདི་ཉིད་བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་ཡི་གེ་ཡིན་མིན་སྐོར་གྱི་དོགས་འདྲི།   དེ་ཡང་འཇམ་མགོན་ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏས“གཏེར་ནས་བྱུང་བའི་གླེགས་བམ་དང་། །གཞན་ནས་བརྐུས་པའི་ཆོས་ལུགས་དང་། ། བརྩམས་ཆོས་དང་ནི་རྨི་ལམ་ཆོས། །བློ་བཟུང་མ་ཡི་ཆོས་ལུགས་ལ། །རྡོ་རྗེ་འཆང་ལ་བརྒྱུད་པ་སྙེག ། དེ་ལའང་གཞན་དག་ལུང་ལེན་པ། །ཆོས་དང་འགལ་བ་སྨོས་ཅི་དགོས། །རང་ཚིག་དང་ཡང་འགལ་བ་ཡིན”ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རྒྱལ་པོ་འུ་དུམ་བཙན་གྱིས་ཆོས་བསྣུབས་པ་ནས་ལོ་ཆེན་རིན་ཆེན་བཟང་པོ་མ་བྱོན་པའི་བར་དང་དེའི་རྗེས་ལ་ཡང་ཆོས་ལོག་མང་པོ་དར་བ་སྟེ་ལ་ལ་གཏེར་ནས་བྱུང་ཚུལ་གྱི་གླེགས་བམ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། ལ་ལ་གཞན་ནས་བརྐུས་ཤིང་གཞན་དང་འདྲེས་པ་དང་། ལ་ལ་ནི་སོ་སོའི་རང་འདོད་ལྟ་བུར་བྱས་པ། ལ་ལ་ནི་རྨི་ལམ་དུ་ལུང་བསྟན་ཞིང་བྱུང་བར་སྨྲ་བ་སོགས་མདོར་ན་རྒྱལ་པོའི་ཁྲིམས་ཞིག་པ་དང་དུས་མཚུངས་སྔར་གྱི་རྒྱ་བོད་ཀྱི་ལོ་པཎ་རྣམས་ཀྱིས་དཀའ་བ་དུ་མས་འབད་ཅིང་བསྒྱུར་བའི་བཀའ་བསྟན་ལ་ལྷད་འཇུག་པའི་དུས་རབས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་པ་རེད།
བློ་རྣལ་དུ་ཕོབས། དོན་དངོས་དང་དྲང་བདེན་གཞི་རྩར་འཛིན་རོགས།

རྒྱ་དམར་ཇག་ཚོགས་ཀྱིས་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ལ་དྲག་པོའི་བཙན་འཛུལ་བྱས་སྟབས། གཞུང་ས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོ་བ་སོགས་ཀྱིས་བོད་མིའི་འདི་ཕྱིའི་སྐྱབས་གནས་དང་། བོད་མིའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་གར་ལ་བཙན་བྱོལ་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུས་སྟབས། བོད་འབངས་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་མགོན་པོ་གང་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བསྙེགས། གནམ་དང་ས་མ་གཏོགས་མི་ཤེས་པའི་དུས་སྐབས་དེར་ལྕམ་ཕྲེང་རིང་རིན་ཆེན་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཀྱིས་བོད་མི་ཀ་སྦུག་ཏུ་འབྱོར་བའི་གཞུང་ཞབས་ལས་བྱེད་དང་། སྐྱ་སེར་ཕོ་མོ་ཁག་ལ་ཟླ་ཤས་རིང་དབྱིན་ཡིག་སློབ་འགོ་ཚུགས། ཀ་སྦུག་ཏུ་རང་རིགས་སྤུན་ཟླར་ཚོར་སློབ་སྦྱོང་སྤྲད་པ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྙན་ལམ་དུ་གསན་སྟབས། ཐུགས་དགྱེས་མཉེས་ཆེན་པོ་བྱུང་སྟེ་སློབ་ཕྲུག་ཚོའི་ཡིག་ཆས་ཉོ་བྱེད་ཧིན་སྒོར་གཅིག་སྟོང་ཐམ་པ་རྒྱལ་ལོ་དོན་གྲུབ་ལགས་བརྒྱུད་དེ་གསོལ་རས་སྩལ།