གསུམ་པ། འཕན་ཡུལ་གྱི་གླུ་གར།

གསུམ་པ། འཕན་ཡུལ་གྱི་གླུ་གར། ཡུལ་ལུང་གང་དང་གང་ཡིན་རུང་རང་རང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གླུ་དང་གར་གྱི་རིགས་མི་འདྲ་བ་གང་མང་ཞིག་ཡོད་ངེས་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་དགོས་མཁོ་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་རང་རང་གི་ཡུལ་ལུང་འཚོ་བ་མཚོན་པའི་གླུ་གཞས་གང་མང་ཞིག་ཡོད། དེ་ཡང་གླུ་གཞས་ལ་འབྲོག་གཞས་དང་ལས་གཞས། གཞས་ཆེན་དང་སྒོར་གཞས་སོགས་གཞས་རིགས་སྣ་མང་ཡོད། དཔེར་ན་ཞིང་ལས་བྱེད་པའི་སྐབས་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་བརྩོན་སེམས་མཚོན་པའི་གླུ་གཞས་དང་། རི་ལུང་ནགས་ཚལ་སོགས་ལ་རྫི་བོར་འགྲོ་སྐབས་ཀྱི་གླུ་གཞས། གཞན་ཡང་ཆང་ས་དང་དུས་སྟོན་སྐབས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་མཚོན་པའི་གླུ་གཞས་སོགས་ཡོད། དེ་མཚུངས་འཕན་པོའི་ཡུལ་དུ་ཡང་སྣ་མང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གླུ་གར་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཡོད། ཡུལ་འཕན་པོའི་ངལ་རྩོལ་བརྩོན་སེམས་མཚོན་པའི་གླུ་གཞས་འགའ་ཞིག་དཔེ་མཚོན་དུ་བཀོད་ན། འཕན་པོའི་ཡུལ་གྱི་ཞིང་ལས་ངལ་རྩོལ་ནི་ངེས་པར་དུ་སྒོ་ཕྱུགས་ལ་བརྟེན་དགོས་པ་དང་། སྒོ་ཕྱུགས་སེམས་ཅན་ལ་བྱམས་སྐྱོང་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་གནང་གི་ཡོད། ངལ་རྩོལ་བ་ཚོས་སྒོ་ཕྱུགས་ལ་བཅངས་པའི་བརྩེ་སེམས་མཚོན་པའི་དམངས་གཞས། མཛོ་ཕོ་རོལ་གྱི་གསེབ་ལ། །སྐྱོ་གླུ་ལེན་པ་མ་གནང་། །ཨོ་ལོས་སྤང་སྟོད་ཕྱོགས་ལ། །རྩྭ་ཁ་གང་བཟང་ཞུས་ཆོག །ཟེར་བ་ལྟ་བུ་དང་། འཕན་པོ་བས་ནམ་རྒྱུན་ལས་དོན་གང་ཞིག་ངལ་བ་ཇི་ཙམ་ཆེ་རུང་སྙན་པའི་གླུ་དབྱངས་ལེན་ཞིང་ངལ་རྩོལ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་ཅིང་། རྒྱུན་དུ། ལས་ཀ་གླུ་དང་གཅམ་ན། །དཀའ་ལས་ཡོང་བསམ་མི་འདུག ། །ཅེས་ངལ་རྩོལ་གྱི་དཀའ་སྡུག་ཅི་ཙམ་ཆེ་རུང་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང་། ངལ་བ་དང་དུ་ལེན་པའི་སྙིང་སྟོབས་མཚོན་ཕྱིར་གླུ་གཞས་གང་མང་ཞིག་ཡོད། ཡང་དུས་ཆེན་ཁག་གི་སྐབས་སུ་འཁྲབ་གཞས་དང་གཏོང་གཞས་འདྲ་མིན་གང་མང་ཞིག་ཡོད་ཅིང་། དཔེ་མཚོན་འགའ་ཞིག་ཞུས་ན། “འཇང་ལ་ཕྲ་མོས་མ་ཕྱིན་ཕྲ་མོས་ཕྱིན། །འཇང་ལ་ཕྲ་མོས་ལུང་པའི་ཕུ་ལ་ཕྱིན། །འཇང་ལ་ཕྲ་མོས་ལུང་པའི་ཕུ་ལ་ཕྱིན། །དེ་འདྲའི་ལུང་པའི་ཤིང་སྣ་འཛོམས་ལུགས་ཀྱིས། །ཕོ་བྲང་ཀ་བཞི་གདུང་བརྒྱད་བཞེངས་དགོས་བསམ། །ཕོ་བྲང་ཀ་བཞི་གདུང་བརྒྱད་བཞེངས་ནས་ཡོད། །ཕོ་བྲང་ཚོམ་ཆེན་དཀར་ཞལ་མཐིལ་ཤེད་ན། །དགུང་བཞུགས་བླ་དཔོན་ཉི་ཟླ་ཟུང་གིས་མཛེས། །འཇང་ལ་ཕྲ་མོས་མ་ཕྱིན་ཕྲ་མོས་ཕྱིན། །འཇང་ལ་ཕྲ་མོས་ལུང་པའི་མདའ་ལ་པྱིན། །དེ་འདྲའི་ལུང་པའི་ཆུ་སྣའི་འཛོམས་ལུགས་ཀྱིས། །ལོ་ཡག་ལྗང་པའི་རྩ་བ་འཛུགས་དགོས་བསམ།…
གཉིས་པ། ཡུལ་གོམས་གཤིས་ལུགས་ལས། རྒྱན་གོས་དང་ལག་རྩལ།

གཉིས་པ། ཡུལ་གོམས་གཤིས་ལུགས། དང་པོ། རྒྱན་གོས། སྤྱིར་བོད་ཁུལ་གྱི་ཡུལ་ལུང་སྤྱི་འགྲེ་ལྟར་ངེད་འཕན་ཡུལ་གྱི་ཕོ་མོ་རྒན་གཞོན་དར་གསུམ་ཚང་མས་དུས་ཆེན་སྐབས་རང་གི་འཁོས་བབ་ལ་གཞིགས་པའི་རྒྱན་ཆའི་རིགས་འདོགས་པའི་དང་འདོད་ཆེ་ཞིང་། གྱོན་ཆས་ཀྱང་ནམ་རྒྱུན་དང་དུས་ཆེན་སྐབས་ཀྱི་གཟབ་མཆོར་ལ་ཁྱད་པར་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད། ལྷག་པར་འཕན་ཡུལ་གྱི་རྒྱན་གོས་རིགས་ལ་དར་སོ་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་ལུང་པ་ཞིག་ཡིན། དཔེར་ན་རྒྱན་གྱི་ཆ་ནས་ཕོ་རྣ་གཡུ་ཅན་ལ་དགྲ་ལྷ་འཁོར་ཞེས་ཟེར་ཞིང་། ཁྱོ་ག་ཡིན་ན་གསེར་དངུལ་གང་རུང་གི་རྣ་རྒྱན་ཨ་ལོང་གཡུ་ཕྲ་ཅན་དང་། རྣ་གཡུ། གཟི་དང་གཡུ་བྱུར་སོགས་ཀྱི་ཕྲ་བཏབས་པའི་ཚིགས་ཁེབས་མཛུབ་རྒྱན་བཟོ་དབྱིབས་འདྲ་མིན། གསེར་གྱི་མཛུབ་དཀྲིས་དམ་པ་དགུ་དཀྲིས། བ་སོ་དང་ཛུལ་གྱི་ལག་སྒོར་དང་། ཀྲད་ཀོར་རམ་ཤ་ཀྲད་སོགས་གྱོན་སྲོལ། བུད་མེད་རྣམས་ཀྱིས་གཡུ་བྱུར་སྤེལ་མའི་སྤ་ཕྲུག་ཆེ་ཆུང་དང་། མུ་ཏིག་ལྟག་འཛར། གསེར་དངུལ་ལས་བཟོས་པའི་གཡུ་ཕྲ་ཅན་གྱི་གྭའུ་དང་། གཡུ་བྱུར་སྤུད་ཤེལ་སྤེལ་མའི་སྐེ་ཐག་རབ་འབྲིང་མཐའ་གསུམ། ཨས་སྒོར། སྒྲོག་གདུབ། དངུལ་བཟོས་སྤ་ཁུག་ཁབ་ཤུབས། བྱུ་རུའི་ལག་དཀྲིས་སྐེ་ཕྲེང་གཟི་ཤལ་དང་། སྐེའི་གཞུ། ཕྲུལ་ཕྲུལ། གྭའུ་གསུམ་སྒྲོམ། སྡིག་ར་གློ་ཕྲེང་སོགས་རྒྱན་ཆའི་རིགས་ཀྱང་འདྲ་མིན་མང་པོ་འདོགས་སྲོལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། གྲོང་གསེབ་བུ་མོ་རྒན་འབྲིང་གཞོན་གསུམ་ཚང་མས་གཡས་དུང་དཀར་པོ་ཞེས་ལག་གཡས་པར་དུང་སྒོར་དཀར་གཙང་རེ་གྱོན་སྲོལ་ཡང་ཡོད། དེ་ནི་གླིང་གེ་སར་རྒྱལ་པོའི་སྒྲུང་གི་ནང་དུ་ཡོད་པའི་ཨ་སྟག་ཀླུ་མོ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ཟེར། ཨ་སྟག་ཀླུ་མོའི་ལག་གཡས་སུ་དུང་དཀར་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་རྒན་རབས་པ་འགའི་ངག་རྒྱུན་དུ་གྲགས།
དང་པོ། འཕན་པོའི་ཡུལ་གྱི་བཀོད་པ་དང་། མཐོ་ཚད་དང་རྒྱ་ཁྱོན།  རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས། ཐོན་སྐྱེད། སྐྱེ་དངོས་དང་སྲོག་ཆགས་སྐོར།

དང་པོ། ཡུལ་གྱི་བཀོད་པ། དང་པོ། ས་ཆའི་མཐོ་ཚད་དང་རྒྱ་ཁྱོན། དབུས་འཕན་པོ་ཞེས་མིང་དུ་གྲགས་པའི་ཡུལ་ལུང་འདིའི་མཐོ་ཚད་ནི་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ནས་དབྱིན་ཁྲེ་ (༡༥༠༠) ཙམ་ལ་ཆགས་ཤིང་། ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་ཞེས་པའི་རྫོང་གི་མངའ་འོག་ན་ཡོད་པའི་རྫོང་ཁག་དང་གྲོང་སྡེ་རྣམས་ལ་བརྗོད། དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ལྟེ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྷ་ས་ནས་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱང་ཐག་སྤྱི་ལེ་ (༦༥) ཙམ་གྱི་ས་ན་གནས་ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་འཕན་པོའི་ངས་ཆུའི་ཆུ་མགོ་ནས་ལྷ་སར་མ་ཐུག་བར་གྱི་ཡུལ་ལུང་རྣམས་འདུས་ཡོད། ཡུལ་དེའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ལེ་ངོས་སྙོམས་གྲུ་བཞི་མ་ (༤༥༡༢) ཙམ་ཟིན་པ་དང་། ས་གཤིས་རིག་པའི་ཐོག་ནས་བཤད་ན་མཐོ་ཚད་མི་ཊར་ (༤༠༠༠) ཙམ་ཡོད་པའི་རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཤིག་ཡིན། དེའི་ཕྱིར་འཕན་པོ་ཞེས་པའི་ཡུལ་ལུང་འདི་ནི་ཧ་ཅང་རྒྱ་ཆེ་ལ་བཀོད་པ་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ཡུལ་ལུང་ཞིག་ཡིན། དེ་ལ་འཕན་ཡུལ་ཕུ་མདའ་བར་གསུམ་ཞེས་ཡུལ་འཕན་པོའི་གཞུང་རྒྱུད་ཀྱི་ངས་ཆུ་ཞེས་པའི་ཉེ་འཁོར་དུ་ཆགས། གནའ་བོའི་དུས་སུ་འཕན་པོ་ལུང་པའི་མིང་ལ་ངས་པོ་ཟེར་བ་ཡང་ཆུ་དེའི་མིང་ཡུལ་ལ་ཆགས་པར་སྣང་། གནམ་རི་སྲོང་བཙན་སྐབས་སུ་འཕན་པོ་ཞེས་མིང་བསྒྱུར་གནང་བ་རེད་ཅེས་འབོད་སྲོལ་ཡོད། གང་ལྟར་དེང་སྐབས་འཕན་ཡུལ་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས། དེ་ཡང་འཕན་པོ་ནི་གཙོ་བོ་རྫོང་ཁག་རིམ་པ་དྲུག་གིས་གྲུབ་པར་བྱས་ཤིང་། རྫོང་ཁག་དྲུག་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ས་ཆའི་རྒྱ་ཁྱོན་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད། རྫོང་ཁག་དྲུག་ནི་འཕན་པོ་ཟ་དམ་རྫོང་དང་། གླང་ཐང་རྫོང་། ལྷུན་འགྲུབ་རྫོང་། སྟག་རྩེ་རྫོང་། མཁར་རྩེ་རྫོང་། ཕོད་མདོ་རྫོང་བཅས་རྫོང་ཁག་དྲུག་ཙམ་གྱི་མངའ་ཞབས་སུ་གཞུང་སྒེར་ཆོས་གསུམ་གྱི་ཁོངས་གཏོགས་མི་སེར་གནས་ཡུལ་གཞིས་ཀ་མ་ལག་ཁག་སོགས་ས་ཆའི་རྒྱ་ཁྱོན་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་། ཡུལ་ལུང་དེ་དག་གི་ནང་དུ་རི་བོ་མང་ཆེ་བ་མདུན་ངོས་སྤང་རི་དང་རྒྱབ་ངོས་བྲག་རི་ཡིན་ཞིང་། ཐང་ཤིང་སོགས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་སྟུག་པོ་དེ་འདྲ་མེད་ན་ཡང་མདུན་ངོས་ཀྱི་སྤང་རིར་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་བཞད་ཀྱི་ཡོད་ལ་འཚོ་བའི་ཐོན་ཁུངས་ཀྱང་གང་མང་ཞིག་སྤང་ལྗོངས་དང་ནགས་ཚལ་ཁུལ་ནས་ཡོང་གི་ཡོད། གཞན་ཡང་ཀླུང་ཤོད་དམ་ཕོད་མདོ་རྫོང་གི་མངའ་ཁོངས་མང་ཆེ་བར་ནགས་ཚལ་ཅུང་མང་པོ་ཡོད། མདོར་ན་འཕན་པོའི་ཡུལ་ལུང་གི་སྡེ་བ་མང་ཆེ་བ་ཆུ་མོའི་གཞུང་རྒྱུད་དུ་ཆགས་ཤིང་། ལུང་པ་སོ་སོའི་ཕུ་མདའ་ཧ་ཅང་རིང་ཞིང་མི་ཚོགས་ཀྱང་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད། ཕྱོགས་བཞིའི་སྲིད་འཛིན་ས་ཁུལ་གྱི་མཚམས་ནི་ཤར་དུ་ནག་ཆུ་ཁུལ་དང་། ཤར་ལྷོར་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཁོངས་ཀྱིི་མལ་གྲོ་གུང་དཀར་རྫོང་། ལྷོར་དེང་གི་སྟག་རྩེ་རྫོང་། ནུབ་ཏུ་སྟོད་ལུང་བདེ་ཆེན་རྫོང་།…
བོད་ལྗོངས་ལྷོ་ཁ་ས་ཁུལ་གྱི་རྫོང་ཁག་གི་གཞི་རྩའི་ངོ་སྤྲོད་སྙིང་བསྡུས།

བོད་ལྗོངས་ལྷོ་ཁ་ས་ཁུལ་གྱི་རྫོང་ཁག་གི་གཞི་རྩའི་ངོ་སྤྲོད་སྙིང་བསྡུས།   གོང་དཀར་རྫོང་། གྲ་ནང་རྫོང་། སྣེ་གདོང་རྫོང་། འཕྱོངས་རྒྱས་རྫོང་། ཟངས་རི་རྫོང་། ཆུ་གསུམ་རྫོང་། རྒྱ་ཚྭ་རྫོང་། ལྷུན་རྩེ་རྫོང་། མཚོ་སྣ་རྫོང་། མཚོ་སྨད་རྫོང་། ལྷོ་བྲག་རྫོང་། སྣ་མཁར་རྩེ་རྫོང་བཅས་ད་ལྟའི་འཆར་ལྷོ་ཁ་ས་ཁུལ་ལ་རྫོང་ཁག་བཅུ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས།   གོང་དཀར་རྫོང་།   “གོང་དཀར་”ཞེས་པ་ནི་སྔོན་སྣེ་གདོང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་གོང་རི་དཀར་པོ་ལ་གོང་དཀར་ཞེས་འབོད་པའི་སྔོན་གྱི་གོང་དཀར་རྫོང་གི་མིང་རང་འཇགས་སུ་བཞག་སྟབས་ད་ལྟའང་གོང་དཀར་རྫོང་ཞེས་ཟེར། ད་ལྟའི་གོང་དཀར་རྫོང་གི་གནས་ཡུལ་ནི་སྐྱིད་གཤོངས་རྭ་སྨད་ཅེས་པར་ཡོད། རྫོང་དེའི་སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་ནི་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་ ༢༢༨༨ དང་། ས་ཞིང་མུའུ་ཁྲི་ ༧.༨ རྩྭ་ཐང་རྒྱ་ཁྱོན་མུའུ་ཁྲི་ ༢༨༢ མི་འབོར་ཁྲི་ ༤.༤ ཆ་སྙོམ་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་སྤྱི་ཁྲེ་ ༣༧༥༠ ཙམ་གྱིས་མཐོ་བའི་ས་བབས་བཅས་ཡིན།
༄༅།།བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གར་འཆམ་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བྱུང་འཕེལ་དང༌། རྣམ་གྲངས། མཚོན་དོན་སོགས་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད་ངོ་མཚར་མིག་གི་དགའ་སྟོན།།

༄༅།།བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གར་འཆམ་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བྱུང་འཕེལ་དང༌། རྣམ་གྲངས་དང་མཚོན་དོན་སོགས་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད་ངོ་མཚར་མིག་གི་དགའ་སྟོན།།   དང་པོ། གར་འཆམ་གྱི་འབྱུང་ཁུངས།   གར་འཆམ་ཞེས་པ་ནི། ཡི་དམ་ཆོས་སྲུང་སོགས་ཀྱི་གར་དགུའི་ཉམས་ལྡན་གྱི་འགྱིངས་སྟབས་ལ་གར་འཆམ་ཞེས་དང༌། དེ་ཡང་ལག་སྟབས་གཙོ་ཆེ་བ་ལ་གར་དང༌། རྐང་སྟབས་གཙོ་ཆེ་བ་ལ་འཆམ། དེ་གཉིས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བ་ལ་གར་འཆམ་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་ཤིང༌། དེ་གཉིས་ནི་གཞི་མེད་རང་བཟོ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་མདོ་སྔགས་གཉིས་ལས་གསང་སྔགས་རྒྱུད་སྡེའི་དགོངས་པ་ཡིན་ཏེ། མཚན་བརྗོད་ལས། ལག་པ་བརྒྱ་པོ་ཀུན་བསྐྱོད་ཅིང༌། །གོམས་པའི་སྟབས་ཀྱིས་གར་བྱེད་པ། །དཔལ་ལྡན་ལག་པ་བརྒྱས་གང་བ། །ནམ་མཁའ་ཁྱབ་པར་གར་བྱེད་པ། །ཞེས་དང༌། སློབ་དཔོན་འཇམ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས། ཁྲོས་པའི་སྟབས་ཀྱིས་ཞབས་བརྡབས་ཁམས་གསུམ་གནོན། །ཞེས་དང༌། གཞན་ཡང་མགོན་པོའི་ཆོས་སྐོར་སོགས་ལས། ཁྲོས་འཁྲུག་རྔམས་པའི་ཞབས་ནི་ས་ལ་བརྡབས། །ཞེས་དང༌། ཀྲིག་ཀྲིག་ཞབས་ཀྱིས་བགེགས་ཆེན་ཐལ་བར་རློག །ཅེས་དང༌། གཞན་ཡང་དུས་འཁོར་དཔལ་མཆོག་རྩེ་མོ། ཡོ་ག་སོགས་ལས་གར་སྟབས་མང་དུ་གསུངས་པ་དང༌། དཔའ་བོ་དཔའ་མོའི་གར་དང་ཁྲོ་བོ་ཁྲོ་མོའི་གར་ལ་སོགས་པ་གསང་སྔགས་གསར་རྙིང་གི་རྒྱུད་སྡེ་མཐའ་དག་ནས་མང་དུ་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུ་དགོས་པའི་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་མཐུན་ཞིང༌། དེ་བཞིན་བསྟན་པ་སྔ་དར་གྱི་དུས་སུ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསང་བ་ཤིན་ཏུ་དམ་པར་མཛད་དེ་སོ་སོའི་སྒྲུབ་ཁང་ནང་དུ་ཕྱག་ལེན་བསྟར་བ་ལས་གཞན་དུ་མི་མངོན་པར་མཛད། ཡིན་ནའང་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་རྗེས་ལ་མི་སྐྱ་སོགས་ལ་སྦས་གསང་མེད་པར་ཡོངས་གྲགས་སུ་འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་པའི་ལུགས་སྲོལ་འདི་ཉིད་དར་བ་ལགས་སོ།།
ཡིག་སྒྱུར་གྱི་རྣམ་གཞག་དང་། ལོ་ཙཱའི་བྱུང་འཕེལ། (6)

ཆ༽ ལོ་ཙཱ་སློབ་གཉེར་བའི་ཆ་རྐྱེན་ལྔ་དང་། བརྟག་ཐབས་རྣམ་པ་ལྔ།   ༡) བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱིས་ལོ་ཙཱ་བ་སློབ་མཁན་བསྡུ་བསྐོང་གནང་སྐབས་དགོས་ངེས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ལྔ་ཡོད་པ་འདི་ལྟར། ༡ གཟུགས་ཁམས་བདེ་ཐང་ཡིན་པ། ༢ དབང་པོ་ལྔ་ལ་སྐྱོན་མེད་པ། ༣ རིག་པ་གསལ་ལ་རྣོ་བ། ༤ དྲན་ཤེས་བརྟན་པ། ༥ སྙིང་རུས་ཆེ་བ་བཅས་ཡིན་ཚུལ་པདྨ་བཀའ་ཐང་ལས། དེ་ནས་མངའ་བདག་རྒྱལ་པོའི་ཐུགས་དགོངས་ལ། །དཔོན་སློབ་གཉིས་ཀྱིས་ལུང་གྲངས་མང་གསུངས་པས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བོད་དུ་ལེན་དགོས་བསམ། །བློ་རྣོ་སྙིང་རུས་ཆེ་བའི་མཆོག་གྱུར་པ། །ལོ་ཙཱ་བརྒྱ་དང་རྩ་བརྒྱད་ཚོལ་དགོས་སྙམ། །མངའ་འོག་བོད་ཡུལ་རུ་བཞི་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ལོ་བརྒྱད་ཡན་ཆད་བཅོ་བརྒྱད་མན་ཆད་ཀྱི། །ལུས་ལ་སྐྱོན་མེད་སེམས་ལ་ཐུག་མ་ཞུགས། །བློ་གསལ་གཡེལ་ཞིང་དྲན་པ་གཞུང་མང་བསྡུས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། མཁས་དབང་དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་[1]ཀྱིས་ཀྱང་། ལོ་ཙཱ་སློབ་མཁན་ཞིག་ལ་མཚོན་ན། ༡ ཤེས་རིག་གསལ་ཞིང་དྲན་ཤེས་བརྟན་པ་དང་། ༢ སྨྲ་བརྗོད་དག་ཅིང་བརྡ་སྤྲོད་ཚུལ་ལ་མཁས་པ། ༣ དཀའ་ངལ་ལ་བཟོད་བསྲན་ཆེ་ཞིང་། ༤ གང་བརྩམས་མཐར་འདོན་པའི་སྙིང་རུས་ཆེ་བ་བཅས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་དེ་འདྲ་ཚང་བའི་མི་ཞིག་གིས་མ་གཏོགས། ཆ་རྐྱེན་དེ་ཚོའི་ནང་ནས་གཅིག་མ་ཚང་ནའང་ལོ་ཙཱ་བའི་ལས་དོན་སྒྲུབ་ཀྱི་མེད་ཅེས་གསུངས།
ཡིག་སྒྱུར་གྱི་རྣམ་གཞག་དང་། ལོ་ཙཱའི་བྱུང་འཕེལ། (5)

ཅ) དགོན་སྡེའི་ཐོག་མ་དང་། སྒྲ་སྒྱུར་ལོ་ཙཱའི་གླིང་།   དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་འགོར་རྒྱལ་རབས་སོ་བརྒྱད་པ་གཟུར་གནས་བློ་ལྡན་ཅན་གྱི་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་ (༧༥༤-༧༩༧) གྱི་སྐུ་དུས་སུ་སྔར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་ལ་གཞིགས་ཏེ་མི་རིགས་གཞན་གྱི་ཕུལ་བྱུང་རིག་གནས་རྣམས་ནང་འདྲེན་བྱ་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེར་གཟིགས་ནས་དགོན་སྡེའི་ཐོག་མ་བསམ་ཡས་མི་འགྱུར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་གསར་བཞེངས་མཛད་ཐོག་རབ་བྱུང་ངམ་དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་སྲོལ་ཐོག་མར་ཚུགས་པ་མ་ཟད། གླིང་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་སྒྲ་སྒྱུར་ལོ་ཙཱའི་ (རྒྱ་གར་) གླིང་གསར་དུ་བཙུགས་ཏེ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བཙན་པོའི་སྲིད་གཞུང་གི་སྒྲིག་གཞི་ལྡན་པའི་ཡིག་སྒྱུར་ཁང་ཨང་དང་པོ་དེ་དངོས་སུ་དབུ་བརྙེས།
ཡིག་སྒྱུར་གྱི་རྣམ་གཞག་དང་། ལོ་ཙཱའི་བྱུང་འཕེལ། (4)

ང) རྒྱ་གར་སྐད་དུ་དང་། འགྱུར་ཕྱག་གི་ལམ་སྲོལ།   དེ་ཡང་རྗེ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོས་མཛད་པའི་ལེགས་བཤད་གསེར་ཕྲེང་ལས། གསུམ་པ་ནི། ཆོས་ལ་ཡིད་ཆེས་སྐྱེ། སྐད་ལ་བག་ཆགས་འཇོག རྒྱུད་ལ་བྱིན་རླབས་འབྱུང་ཞེས་སྔ་མ་རྣམས་འཆད་ཅིང༌། ཕྱི་མ་རྣམས་དེ་འགོག་མོད། འོན་ཀྱང་དང་པོ་བླ་ནས་བཀའ་སྩལ་པ་མ་གཏོགས་བསྒྱུར་ཏུ་མེད་པ་དང༌། བོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མགོར་ཡང་རང་གང་འདོད་ཀྱི་རྒྱ་གར་སྐད་བྱ་ས་མེད་པའི་དུས་སུ། ཆོས་ཁུངས་མར་མཚོན་བྱེད་དུ་མཛད་པ་འདྲའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་བརྡ་སྤྲོད་གཞུང་གི་དབུར། རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཞེས་པ་ལེགས་སྦྱར་སྐད་ལ་བག་ཆགས་འཇོག་པ་དང་། རང་རྒྱུད་ལ་བྱིན་རླབས་འཇུག་པ། བསྟན་བཅོས་ཁུངས་བཙུན་པ་བཅས་ཀྱི་དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་གར་སྐད་དུ་སྨོས་ཤིང་། ལྷག་པར་འགྱུར་ཕྱག་སློབ་དཔོན་རང་ཉིད་ཀྱི་གསུང་ཡིན་པའི་དགོངས་པ་འགྲེལ་སྟངས་ལྟར་ནའང་། བཀའ་བསྟན་གྱིས་མཚོན་བཅུ་ཕྲག་རིག་གནས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་གང་ཞིག་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་བར་དཀའ་ཚེགས་མེད་པར་བསྒྱུར་ཐུབ་པའི་ཁྱད་ཡོན་ལྡན་པའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་རང་བཞིན་དང་། ཁྱད་ཆོས་སོགས་མཁྱེན་པའི་ཐོག་ནས་མ་འོངས་པའི་ལོ་ཙཱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེང་དུས་ཀྱི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་བསྒྱུར་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་གནང་གལ་གནད་ཤིན་ཏུ་ཆེ།
ཡིག་སྒྱུར་གྱི་རྣམ་གཞག་དང་། ལོ་ཙཱའི་བྱུང་འཕེལ། (3)

ག) ལོ་ཙཱ་བའི་ཐོག་མ་དང་། སྒྱུར་གཞུང་གི་དང་པོ།   གཉིས་པ། ཡོངས་གྲགས་རྒྱལ་རབས་ཆོས་འབྱུང་ཁག་ཏུ་གསལ་བ་ལྟར་ན། དེ་རྗེས་དུས་རབས་བདུན་པར་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གོམ་པ་རིམ་བགྲོད་ཀྱིས། རྒྱལ་རབས་སོ་གསུམ་པ་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐུ་དུས་ལ། བོད་ཡུལ་མུན་པའི་གླིང་དང་འདྲ་བ་ལ་ནང་ཆོས་ཀྱི་སྲོལ་བཟང་གཏོད། གཙུག་ལག་ཁང་མང་དུ་བཞེངས། བཙན་པོ་རང་ཉིད་ཀྱི་བཀའ་ཆེམས་ཀྱི་སྐོར་རྣམས་གཏེར་ཁ་གསུམ་དུ་སྦས་པ་རྣམས་གྲུབ་ཐོབ་དངོས་གྲུབ་དང་། མངའ་བདག་ཉང་། སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་འོད་གསུམ་གྱིས་གཏེར་ནས་གདན་དྲངས་པའི་དེང་སང་མ་ཎི་བཀའ་འབུམ་ཞེས་སུ་གྲགས་པ་འདི་ཉིད་བོད་ཆོས་ཀྱི་ཐོག་མ་ཡིན། འཇམ་དབྱངས་མི་ཡི་རྣམ་སྤྲུལ་ཐོན་མི་སཾ་བྷོ་ཊས་ཡི་གེའི་སྲོལ་གསར་དུ་གཏོད་ཅིང་། བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་བརྩམས་ནས་བཀའ་བསྟན་གསུང་རབ་བསྒྱུར་བ་སོགས་ཀྱིས་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་ལ་ཤིན་ཏུ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བས། ཆོས་འབྱུང་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན་ལས[1]། མཁན་པོ་ལོ་ཙཱའི་ཐོག་མ་འདིའི། །བཀའ་དྲིན་བོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་ཁྱེར། ། གསུང་གི་དབང་ཕྱུག་འཇམ་པའི་དབྱངས། །མངོན་སུམ་མི་ཡི་ཚུལ་འཛིན་པས། ། བོད་ཡུལ་རྒྱལ་བའི་བཀའ་སྡུད་པོ། །སམྦྷོ་ཊ་ལ་གུས་ཕྱག་འཚལ། ། ཞེས་པ་ལྟར། ལོ་ཙཱ་བའི་ཐོག་མ་སློབ་དཔོན་ཐོན་མི་སཾ་བྷོ་ཊས་རྒྱ་གར་འཕགས་ཡུལ་དུ་ལོ་བདུན་རིང་སློབ་དཔོན་ལྷ་རིག་པའི་སེངྒེ་དང་། བྲམ་ཟེ་ལི་བི་ཀ་ར་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་ཞབས་ལ་གཏུགས་ནས་བྱ་སླ་བ་རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དང་། བྱ་དཀའ་བ་པཎྜི་ཏའི་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས། སྒྲ་གཞུང་ཀ་ཙན་དབྱངས་གསུམ་སོགས་མདོ་སྔགས་རིག་གནས་དང་བཅས་པར་གསན་བསམ་སློབ་གཉེར་གནང་། བོད་དུ་ཕྱིར་ལོག་གནང་སྟེ། ཕྱི་ལོ་ ༦༤༦ ལོར་བོད་ཡིག་གསར་དུ་སྲོལ་བཏོད་ཅིང་། ཕྱི་ལོ་ ༦༥༣ ལོར་སྒྲ་ཡི་བསྟན་བཅོས་བརྒྱད་བརྩམས་ཏེ་སྒྱུར་བྱེད་ཀྱི་ཡི་གེ་ཚད་ལྡན་ཡོད་པར་གྱུར་པས། རྒྱ་གར་གྱི་པཎྜི་ཏ་ཀུ་ས་ར་དང་། བྲམ་ཟེ་ཤཾ་ཀ་ར་དང་། ཁ་ཆེ་ཨ་ནན་ཏ།…
ཡིག་སྒྱུར་གྱི་རྣམ་གཞག་དང་། ལོ་ཙཱའི་བྱུང་འཕེལ། (2)

ཁ) ཡིག་སྒྱུར་གྱི་རྨང་གཞི་དང་། ལོ་པཎ་བསྐོ་གཞག ཞང་བོད་ཡིག་སྒྱུར།   ༡) ཡིག་སྒྱུར་གྱི་བྱེད་སྒོ་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་སུ་ཐོག་མར་དར་ཚུལ་ནི། རྡོ་ཡི་དུས་རབས་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ལས། ཕྱི་མའི་དུས་མཇུག་ཙམ་ནས་ཡི་གེའི་སྲོལ་དར་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་བྱེད་སྒོ་ཡང་རིམ་བཞིན་དར་འཕེལ་བྱུང་ཚུལ་དེབ་ཐེར་ཁག་ཏུ་གསལ་ཡོད། དེ་ཡང་བན་བོན་གྱི་ལུགས་གཉིས་ལས། དང་པོ། གཡུང་དྲུང་བོན་ལུགས་སུ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ལས་དོན་སྔ་ཤོས་ནི། དེབ་ཐེར་ <<རྒྱལ་རབས་བོན་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་>> ལས། གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་རིང་ལ། རྒྱུའི་བོན་ཤེས་པ་ཅན་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བོན་དར་ཏེ། སྲས་མུ་ཁྲི་བཙན་པོའི་རིང་དུ་བསླབ་པའི་དོན་གོ །བསྒྲུབ་པའི་དོན་གྲུབ། བསྒོམ་པའི་དོན་རྟོགས་ནས་སྟག་གཟིག་ལ་སོགས་འཛམ་གླིང་གི་ལོ་ཙཱ་བསྒྱུར།” ཞེས་པ་ལྟར། བོད་ཀྱི་བཙན་པོའི་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲིའི་སྐུ་དུས་ནས་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་སུ་ཡིག་སྒྱུར་བྱེད་སྒོ་ཐོག་མར་དབུ་ཚུགས་པར་གསུངས། ༢) ལོ་པཎ་བསྐོ་གཞག་གནང་སྲོལ་ཐད་གཡུང་དྲུང་བོན་པོའི་གཞུང་། <<རྣམ་འབྱེད་འཕྲུལ་ལྡེ་>> ལས། རྗེ་གཅིག་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་མན་ཆད་དུ། །ཆབ་སྲིད་འཛིན་པའི་རྒྱལ་པོ་རེ། ། ཐར་ལམ་འདྲེན་པའི་སྐུ་གཤེན་རེ། །སྐད་ཡིག་བསྒྱུར་བའི་ལོ་པཎ་རེ། ། བྱ་ཐབས་གསུང་རབ་རེ་རེ་བཞག ། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། རྗེ་ལ་སྔ་བ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནས་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་བར་བཙན་པོ་སོ་སོར་སྐད་ཡིག་བསྒྱུར་བའི་ལོ་པཎ་རེ་བསྐོ་གཞག་གནང་བའི་ལམ་སྲོལ་བྱུང་བ་མ་ཟད། སྐབས་དེར་ལོ་ཙཱ་བ་མང་དུ་བྱོན་ཏེ་ཏ་གཟིག་གི་ཡུལ་ནས་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་གཞུང་ལུགས་མང་པོ་སྔ་རྗེས་སུ་བོད་བསྒྱུར་གནང་སྟེ། ཡིག་སྒྱུར་གྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བའི་ཐོག་མའི་རྨང་གཞི་ཚུགས་པར་གྲག ། དེ་བཞིན་…