མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་ཚན་རིག་ཟབ་སྦྱོང་བཞི་པའི་ཐོག་གནང་བའི་གསུང་བཤད།

ནང་ཆོས་དང་ཚན་རིག་དབར་བགྲོ་གླེང་བྱེད་རྒྱུ་དང༌།    ནང་པའི་གཞུང་ལུགས་ལ་སློབ་གཉེར་གནང་མཁན་ཚོས་ཚན་རིག་གི་གནས་ཚུལ་རགས་པ་ཙམ་མཁྱེན་པ་ཡིན་ན་ཧ་ཅང་དགེ་མཚན་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དེ་ྋསྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེས་སྔ་མོ་ནས་དགོངས་བཞེས་གནང་གི་ཡོད་རེད། དགོངས་བཞེས་དེ་དངོས་སུ་ལག་ལེན་བསྟར་རྒྱུའི་ལས་རིམ་ཐོག་རྡ་ས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་ནས་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཏེ་ད་བར་བགྲོ་གླེང་དང་ཟབ་སྦྱོང་ཐེངས་བཞི་ཙམ་གནང་གྲུབ་པ་དེ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་བྱུང་འདུག
བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་ཞིབ་འཇུག་པས་བོད་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་སྐབས་གཟབ་ནན་དགོས་པའི་ནང་གྲོས་སྒོར་མོ།

ནང་དོན་གཙོ་བོ། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བོད་རིག་པའི་སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་སྐབས། བོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལ་རྨང་གཞི་གཏིང་ཚུགས་པོ་ཞིག་མེད་པའམ། ཡང་ན་གཟབ་ནན་མ་བྱུང་བ་གང་ཡིན་ཆ་མ་འཚལ་ཡང་། ཞིབ་འཇུག་གི་གྲུབ་དོན་མང་པོར་གལ་ཆེའི་གནད་དོན་ཐད་ཚིག་དོན་གཉིས་ཀར་ནོར་འཛོལ་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་པའི་ཐད། དཔེ་མཚོན་རེ་གཉིས་དང་བཅས་གསལ་འགྲེལ་དང་། ནོར་འཛོལ་དེས་མ་འོངས་བོད་ལ་ཉེན་ཁ་བཟོ་སྲིད་པའི་ནང་གྲོས་སྒོར་མོ་ཚུལ་དུ་ཞུས་ཡོད། བརྡ་ཆད་གཙོ་བོ། ཁམས་སོག  རྒྱ་སོག མང་ཡུལ། མར་ཡུལ། རྒྱ་ནག ཀྲུང་གོ།
༸རྒྱལ་དབང་རིན་ཆེན་ཚངས་དབྱངས་རྒྱ་མཚོའི་བཀའ་རྒྱ།

༄༅། །ཉི་འོག་ཏུ་་འཁོད་པའི་སྐྱེ་འགྲོ་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་ཞོལ་གཉེར་སྡོད་དང་། ཤུན་རྫོང་སྡོད། བསྐུལ་བརྡའི་སྣེ་སླེབ་སེར་སྐྱ་དྲག་ཞན་རྒན་དམངས་དང་བཅས་པ་མཐའ་དག་ལ་སྤྲིངས་པ།
གཙང་ཁུལ་བུད་མེད་ཀྱི་རྒྱན་ཆ་གཙོ་བོ་པ་སྒོར་བཤད།

གཙང་ཁུལ་བུད་མེད་ཀྱི་རྒྱན་ཆ་གཙོ་བོ་ཞིག་ནི་པ་སྒོར་ཞེས་པ་དེ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ནི་ཁག་བདུན་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱས་ནས་བུད་མེད་ཀྱི་རྒྱན་ཆ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་རེད། དང་པོ། སྙུག་མ་ལས་སྒྲུབ་པའི་ཚེས་བརྒྱད་ཟླ་བའི་དབྱིབས་གཟུགས་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ལ་སྙུག་མ་མི་མངོན་པའི་ཆེད་རས་དམར་གྱི་གཏུམ་ཞིག་གིས་ཐོག་སི་ཤན་དམར་པོའི་སྐྲིས་ཀྱང་རྒྱབ་ཡོད། གཉིས་པ། རྟག་ཛར་ཞེས་སྣམ་བུ་དཀར་དམར་གང་རུང་རིལ་མོ་ཞིག་བཟོས་ནས་སྒོ་སྣམ་དམར་པོའི་གཏུམ་རྒྱབ་སྟེ། རིང་ཚད་ཀུང་ཁྲེ་གང་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ལ་གཡུ་བྱུར་རུ། བར་བཀག་དུ་གཡུ་ཧྲུག་ལ་སེར་དངུལ་གང་རུང་གི་སྟེགས་བུ་ཞིག་བཟོས་པ་དེ་ལ་ཐས་སྐྱོར་ཞེས་ལྔ་ཡོད་པ་དེ་མདུན་གྱི་གཡས་གཡོན་གཉིས་ལ་གཉིས་རེ་དང་། རྒྱབ་ཀྱི་ཡར་འཐེན་གྱི་རྩེ་མོར་སྟོང་ཆ་ཕྲན་བུ་བཞག་ནས་སྦྱར་དགོས་(སྟོང་ཆ་འཇོག་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་སྟོང་ཆའི་སྟེང་དུ་རང་གི་ཟླའོ་དེས་སྤྲད་པའི་གཡུ་དེ་སྦྱོར་དགོས།)རྟག་ཛར་ནི་པ་སྒོར་ཟླ་གཟུགས་དེ་ལ་གཤམ་ནས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ནས་སྣེ་མོ་གཉིས་པ་སྒོར་གྱི་རྩེ་ལ་འཐེན་པ་དེར་ཡར་འཐེན་ཞེས།
ས་སྐྱའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་ཁྲི་སྐོར་བཅུ་གསུམ་གང་ཡིན་ལ་དཔྱད་པའི་གཏམ།

དང་པོ། ཞིབ་འཇུག་གི་དགོས་པ། དཔྱད་རྩོམ་དེའི་ནང་དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་པའི་ནང་དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱས་པས་བོད་ལ་དབང་ལུང་བསྒྱུར་སྐབས། སྲིད་འཛིན་སྒྲིག་གཞིའི་ཐད་བོད་ཁྲི་སྐོར་བཅུ་གསུམ་བཙུགས་པར་གྲགས་པའི་ཁྲི་སྐོར་བཅུ་གསུམ་དངོས་དག་གང་ཡིན་འཚོལ་ཞིབ་བྱ་རྒྱུའི་བསམ་པ་བཅངས་ཡོད། གཉིས། ཞིབ་འཇུག་གི་དྲི་བརྩད། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆའི་ཁྲོད་བོད་ཁྲི་སྐོར་བཅུ་གསུམ་དང་།[1] ཁྲི་སྐོར་བཅུ་གསུམ།[2] ཞེས་འཁོད་ཡོད་མོད། དོན་དུ་ཁྲི་སྐོར་བཅུ་གསུམ་པོ་དག་དབུས་གཙང་དག་པའི་ཞིང་གི་ཁུལ་དུ་གནས་ཡོད་པས་ན། དབུས་གཙང་ཁྲི་སྐོར་བཅུ་གསུམ་ཞེས་འབོད་པ་ཡིན། དབུས་གཙང་ཁྲི་སྐོར་བཅུ་གསུམ་ནི་དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱ་པས་བོད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་སྐབས། བོད་དབུས་གཙང་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་དོ་དམ་ཚགས་ཚུད་ཡོང་སླད་བཙུགས་པའི་སྲིད་འཛིན་ས་ཁོངས་ཀྱི་དབྱེ་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། ཁྲི་སྐོར་ཁག་ལ་ཁྲི་དཔོན་བསྐོ་བཞག་བྱས་ཏེ་རྒྱུན་གཏན་གྱི་ཆོས་སྲིད་བྱ་བའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་གནང་གི་ཡོད། ཁྲི་སྐོར་བཅུ་གསུམ་ནི་དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱ་པའི་གཅིག་གྱུར་བཀོད་འདོམས་འོག་ལ་ཡིན་ཞིང་། ས་སྐྱའི་དཔོན་ཆེན་རིམ་བྱོན་ནི་ཁྲི་སྐོར་སྤྱིའི་དབུ་འཛིན་དུ་གྱུར་ཡོད། ཁྲི་སྐོར་དང་ཁྲི་དཔོན་ཞེས་པའི་སྲིད་འཛིན་སྒྲིག་གཞིའི་མིང་བརྡ་དེ་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆའི་ནང་མཐོང་ལམ་དུ་མ་གྱུར་ན། ཕལ་ཆེར་ས་སྐྱ་པའི་དུས་སྐབས་ཅམ་ནས་སུ་བྱུང་བར་སྣང་ཤིང་། ཁྲི་སྐོར་ཞེས་པར་སོག་སྐད་ནང་(Tumen)དང་རྒྱ་སྐད་ནང་དབན་ཧུའུ་(万户)ཞེས་འཁོད་འདུག
བྱང་བདག་དང་བྱང་ཁང་གསར་གྱི་འབྲེལ་བ།

དང་པོ། བྱང་བདག། འགའ་ཞིག་གིས་གཙང་གཡས་རུ་སྟོད་ཀྱི་ལྟེ་བ་ངམ་རིང་གི་མིང་གཞན་ལ་བྱང་པ་ཞེས་འབོད་པ་ནི། དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱ་པའི་སྐབས། བོད་ཁྲི་སྐོར་བཅུ་གསུམ་ལས། གཙང་ལ་སྟོད་ཀྱི་ཁུལ་འདིར་ལྷོ་བྱང་ཁྲི་སྐོར་གཉིས་བཟོས་པ་ལས་བྱང་གི་ཁྲི་སྐོར་ལ་བྱང་པ་ཞེས་དང་། ཡང་། <<ངམ་རིང་ཆོས་སྡེའི་ལོ་རྒྱུས་>> སོགས་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་འགའི་ནང་། བྱང་བདག་རྣམ་རྒྱལ་གྲགས་བཟང་རིག་ལྡན་པདྨ་དཀར་པོ་སླར་བྱོན་པ་དང་། ཆོས་རྒྱལ་ཟླ་བ་བཟང་པོའི་ཡང་སྲིད་ཡིན་པ། ཤམ་བྷ་ལའི་བསྐལ་བའི་མར་མེ་ཟེར་བ་མཐོང་གྲོལ་མཆོད་རྟེན་(ད་ལྟ་ངམ་རིང་རྫོང་སྲིད་གཞུང་གནས་ཡུལ་དེར་ངོས་འཛིན་རྒྱུ་ཡོད།)དང་། ཤམ་བྷ་ལ་ཡི་མཚོ་ཆེན་གཉིས་དང་འདྲ་བ་ངམ་རིང་སྐྱེམས་མཚོ་དང་གླང་མཚོ་གཉིས་ཡིན་པ།