སྤེལ་ཞིབ་ཕྲ།
མ) བོད་ཀྱི་སྐུད་བཟོའི་ལག་རྩལ།
རྒྱུན་བུ་དང་རྒྱུས་པ་ལ་སོགས་ཀོ་འཚེམ་ལ་མཁོ་བའི་སྐུད་པ་བལ་སྐུད་དང་སྲིན་སྐུད་སོགས་སྣམ་བུ་དང་དྲས་དྲུབ་བཟོ་འཚེམ་ལ་མཁོ་བའི་སྐུད་པ། སི་ཤན་དང་སྟོང་སྐུད་སོགས་གོས་ཆེན་བཟོ་འཚེམ་ལ་མཁོ་བའི་སྐུད་པ་སྦོམ་ཕྲ་སྣ་ཚོགས་བཟོ་བའི་ལག་རྩལ་ལ་ཟེར། པོ་ཏ་ལའི་ཕོ་བྲང་དམར་པོ་གསར་བཞེངས་གནང་སྐབས་ཀྱི་ཀོ་འཚེམ་དང༌།
བ) བོད་ཀྱི་ཞལ་བའི་ལག་རྩལ།
ཁང་པའི་ནང་གི་ལྡེབས་ཞལ་རྒྱག་པའི་ལག་རྩལ་ནི་གནའ་རབས་ཕྱི་ལོའི་གོང་གི་ལོ་ཉིས་བརྒྱའི་སྔོན་ནས་དར་ཡོད། དེ་ཡང་བཙན་པོ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་སྐུ་དུས་སུ་ཕོ་བྲང་ཡུམ་བུ་བླ་སྒང་གི་ནང་ལྡེབས་རིས་བྲིས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་དང༌། ལྡེབས་རིས་རི་མོ་དེ་ཡང་རྒྱ་དམར་གྱིས་བཙན་འཛུལ་མ་བྱས་གོང་ཕྱི་རྒྱལ་བས་དཔར་བཤུས་བྱས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོས་རྒྱུ་འདུག་པ་སོགས་ལ་གཞིགས་ན། ལོ་ངོ་ཉིས་སྟོང་ཙམ་གྱི་དུས་ཡུན་རིང་པོའི་ནང་མ་ཉམས་པར་གནས་ཐུབ་པའི་ལྡེབས་རིས་ཤིག་འབྲི་བར་འབྲི་གཞིའི་ལྡེབས་ཞལ་བཟོ་བོའི་ལག་རྩལ་ཆུ་ཚད་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད་པ་མཐོང་ཐུབ་ཅིང༌།
ཕ) བོད་ཀྱི་ཤོག་བཟོའི་ལག་རྩལ།
ཤོག་བུའི་རྒྱུ་ཆ་ཟར་མ་དང༌། རེ་ལྕགས་ལ་སོགས་དུག་རིགས་དང་དུག་རིགས་མིན་པའི་རྩི་ཤིང་རིགས་བསྐོལ་བའི་ཁུ་བ་རས་གཞིའི་སྟེང་དུ་བཀྲམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཤོག་བུ་བཟོ་བའི་ལག་རྩལ་ལ་ཟེར། ད་ཡོད་ཀྱི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ཁག་ཅིག་ནང༌། བོད་ཀྱི་ཤོག་བུ་བཟོ་བའི་ལག་རྩལ་ནི། ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐབས་རྒྱ་བལ་གྱི་བཙུན་མོ་རྣམ་གཉིས་བཙན་པོའི་བཙུན་མོར་སློང་སྐབས་བཀའ་ཤོག་གི་ཡི་གེ་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་ཡི་གེའི་ཐོག་བྲིས་ནས་བསྐུར་ཡོད་ཚུལ་ལོ་རྒྱུས་ཁག་ཏུ་གསལ་བར་བརྟག་ན་སྐབས་དེར་བོད་དུ་ཤོག་བུ་བཟོ་བའི་ལག་རྩལ་དར་ཟིན་ཡོད་ཚོད་འདུག
པ) བོད་ཀྱི་གོས་བཟོའི་ལག་རྩལ།
སྤྱིར་བཏང་ཡོངས་གྲགས་སུ་གོ་བཟོ་བ་ཞེས་པའི་མིང་དེ་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་གྱོན་གོས་བཟོ་འཚེམ་བྱེད་མཁན་གྱི་བཟོ་པ་ལག་རྩལ་པར་གོ་བ་ལེན་གྱི་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་སྣང་ཡང༌། དོན་དུ་དེའི་ནང་གོས་ཆེན་གྱི་རིགས་སྣ་ཚོགས་དྲས་དྲུབ་ཀྱིས་ཐང་ཀ་དང༌། ཡོལ་བ། དྲ་ཕྱེད། མཆོད་རྫས། གྱོན་གོས་བཅས་བཟོ་འཚེམ་དང་དྲས་དྲུབ་བྱེད་མཁན་གྱི་ལག་རྩལ་མི་སྣ་ཡང་ཚུད་ཡོད་ཅིང༌། ད་ཡོད་ཀྱི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ཁག་གི་ནང་གསལ་ལྟར་ན། སྔར་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐུ་དུས་སུ་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་བཙུན་མོར་ཕེབས་སྐབས།
ན) བོད་ཀྱི་ལུགས་བཟོའི་ལག་རྩལ།
གསེར་དངུལ་ཟངས་ལྕགས་སོགས་བཞུ་བཏུལ་བྱས་ཏེ་ལུགས་པར་བརྒྱབ་པའི་མ་དཔེ་ལྟར་ལུགས་རྒྱག་མཁན་ལ་ཟེར། དེ་ལ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་བསྲེས་ནས་ལུགས་རྒྱག་དགོས་པ་ཛྷཻ་ཀྵིམ་དང༌། ལི་མ། ལྕགས་རིགས་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་བསྲེས་ཏེ་བླུགས་པའི་ཁྲོ་ལྕགས་སོགས་ཡོད། བོད་ཀྱི་ལུགས་རྒྱག་ལག་རྩལ་ནི་དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་སྐབས་ནས་ཆུ་ཚད་མཐོན་པོར་སླེབས་ཡོད། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་ལྡེ་གཙུག་བརྟན་གྱིས་སྲིད་དབང་བཟུང་སྐབས་བོད་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ཆུ་མོ་གངྒཱའི་འགྲམ་དུ་བོད་དམག་གིས་ལྕགས་ཀྱི་ཀ་བ་རིང་པོའི་ངོས་སུ་སྐབས་དེའི་དམག་དོན་ལོ་རྒྱུས་འཁོད་པ་ཞིག་བཙུགས་ཡོད་པ་རྒྱ་ཡིག་གི་ཐང་དེབ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞེས་པའི་ནང་གསལ་ཡོད།
ད) བོད་ཀྱི་ཕྲ་བཟོའི་ལག་རྩལ།
རྡོའི་རིགས་ཀྱི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་བརྡར་བཟོ་དང༌། གཤག་བཟོ། དབྱིབས་བཟོ། རྫས་འགྱུར་གྱི་ཆུའི་ནང་སྦངས་ནས་འཁྲུ་བ་སོགས་ཀྱི་བཟོ་ལས་ལ་ཟེར། བོད་མི་རིགས་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་ལེགས་ཉེས་དབྱེ་འབྱེད་ཤེས་པ་ནི་ཕྱི་ལོའི་དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་གཡས་གཡོན་དུ་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་མཁས་དབང་གཡུ་ཐོག་ཡོན་ཏན་མགོན་པོས་བརྩམས་པའི་སྨན་གྱི་རྒྱུད་བཞིའི་ནང་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་མང་པོར་ནད་བཅོས་པའི་ནུས་པ་ཡོད་ལུགས་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང༌།
ཐ) བོད་ཀྱི་ཀོ་བཟོའི་ལག་རྩལ།
རི་དྭགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་པགས་པ་མཉེད་འདུལ་བྱས་ཏེ་གོས་དང༌། ཞྭ་ལྷམ། ལྟོ་ཕད། ཕོར་པ༑ སྡེར་མ། སྒམ། ཁྲབ། ཀོ་གྲུ། མི་དང་སྲོག་ཆགས་འདྲ་མིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་བཟོ་བའི་ལག་རྩལ་ལ་ཀོ་བཟོའི་ལག་རྩལ་ཞེས་ཟེར། དེ་ཡང་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་སུ་གནའ་རབས་བསྐལ་པ་ཡ་ཐོག་གི་དུས་སུ་ཞིང་ལས་མ་དར་བའི་གོང་རོལ་དུ་འཚོ་བའི་རྟེན་ཁུངས་འབྲོག་ལས་དང༌། ཉ་ལས། རི་དྭགས་རྔོན་པ་སོགས་ཡིན་པས་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་པའི་གོ་རིམ་ནང་རི་དྭགས་དང་གཅན་གཟན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འགུལ་བསྐྱོད་ཆོས་ཉིད་དང༌།
ཏ) བོད་ཀྱི་ལྕགས་བཟོའི་ལག་རྩལ།
བོད་ཀྱི་ལྕགས་བཟོའི་ལག་རྩལ་ནི། ལྕགས་བཞུ་བཏུལ་བྱས་ཏེ་དངོས་རིགས་སྣ་ཚོགས་བཟོ་བ་དང༌། ཚགས་རྒྱག་པ། ལུགས་སུ་བླུགས་པ། ཕྱེ་མ་བཟོ་བ། ལྕགས་སྐུད་འཐེན་པ། མཉམ་བསྲེས་ཁྲོ་ལྕགས་བཟོ་བ་སོགས་ཀྱི་ལག་རྩལ་ལ་ལྕགས་བཟོ་ཞེས་ཟེར། དེ་ཡང་བོད་ཀྱི་ལྕགས་བཟོའི་ལག་རྩལ་ནི་ད་ཡོད་ཀྱི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་རིགས་ཁག་ཏུ་འཁོད་པ་ལྟར་ན། ཕྱི་ལོའི་དུས་རབས་དང་པོའི་གཡས་གཡོན་དུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གྲི་གུམ་བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་སུ་གྲི་བཟོ་བ་ལ་མཁས་པ་ཟིམ་པོ་སྤུན་དགུ་ཟེར་བ་བྱུང་ཞིང༌།
ཉ) བོད་ཀྱི་ཟངས་བཟོའི་ལག་རྩལ།
བོད་ཀྱི་ཟངས་བཟོའི་ལག་རྩལ་ནི། ཟངས་བཞུ་བཏུལ་བྱས་ཏེ་རྡུང་བ་དང༌། ཚགས་རྒྱག་པ། ལུགས་སུ་བླུགས་པ། ཟངས་ཤོག་དང་ཟངས་ཕྱེ་བཟོ་བ་བཅས་ཀྱི་ལག་རྩལ་ལ་ཟངས་བཟོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང༌། བོད་ཀྱི་ཟངས་བཟོའི་ལག་རྩལ་ནི་ད་ཡོད་ཀྱི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་རིགས་འགའ་ཞིག་ཏུ་གསལ་བ་ལྟར་ན། ཕྱི་ལོའི་དུས་རབས་དང་པོའི་ཡས་མས་སུ་རྒྱལ་པོ་གྲི་གུམ་བཙན་པོ་དང་བློན་པོ་ལོ་ངམ་གཉིས་འཐབ་ནས་བློན་པོ་ལོ་ངམ་གྱིས་རྒྱལ་པོ་བཀྲོངས་ཐོག་རྒྱལ་པོའི་སྤུར་ཟངས་ཀྱི་སྒམ་དུ་བཅུག་སྟེ་ལྕགས་གཟེར་བརྒྱབ་ནས་ཉང་ཆུའི་ནང་བསྐྱུར་བ་དང༌།
ཇ) བོད་ཀྱི་དངུལ་བཟོའི་ལག་རྩལ།
བོད་ཀྱི་དངུལ་བཟོའི་ལག་རྩལ་ནི། ང་ཚོའི་མཇལ་སྐལ་དུ་ཡོད་པའི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་རིགས་ཁག་ཏུ། དངུལ་བཟོའི་ལག་རྩལ་ཡང་གསེར་བཟོའི་ལག་རྩལ་དང་འདྲ་བར་བཞུ་བཏུལ་དང༌། ལུགས་ལ་བླུགས་པ་སོགས་བྱ་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཡོད། ཕྱི་ལོའི་དུས་རབས་དང་པོའི་ཡས་མས་ཙམ་ལ་རྒྱལ་པོ་པུ་དེ་གུང་རྒྱལ་གྱིས་སྲིད་དབང་བཟུང་རྗེས་དངུལ་བཞུ་བཏུལ་བྱས་པ་དང༌། ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་བློན་པོ་རིམ་པ་གསུམ་པ་ལ་དངུལ་གྱི་ཡི་གེའི་བྱང་བུ་བྱ་དགར་གནང་ཚུལ་འཁོད་པ་སོགས་ལས་དངུལ་བཟོའི་ལས་རིགས་ཀྱང་དེ་སྐབས་ནས་བོད་མིས་བྱེད་ཤེས་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་ལ།