སྤེལ་ཞིབ་ཕྲ།
ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་མཛད་རྗེས་རྡོ་རིང་།
ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་ (755-798ལོ) བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ 37 པ་ཡིན། ཁོང་གི་སྐུ་རིང་ལ་བོད་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་འདི་དར་རྒྱས་ཆེ་ཤོས་སུ་སླེབས་ཡོད། ཁོང་གིས་དགོན་པ་བསྐྲུན་པ་དང་ཆོས་དཔེ་བསྒྱུར་བ། དེ་བཞིན་སྡོམ་པ་ཕུལ་བའི་དགེ་འདུན་པ་ཡང་མང་པོ་བྱུང་ཡོད། དུས་ཕྱིས་སུ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་དང་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན། མངའ་བདག་ཁྲི་རལ་བ་བཅས་ལ་ཆོས་རྒྱལ་མེས་དཔོན་རྣམ་གསུམ་ཞེས་འབོད་ཅིང་གུས་བཀུར་ཆེན་པོ་ཞུ་བ་ཡིན།
བོད་པས་འཛམ་གླིང་ལ་བསྒྲོན་པའི་རྒྱན་འདི་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་ཤེས་སམ།
༼བོད་ཀྱི་སྤོབས་པ། འཛམ་གླིང་གི་རྒྱན།༽ ༡ འཛམ་གླིང་ཐོག་ཤིང་གི་འགྱུར་རྡོ་ཆེ་ཤོས་སྟེ། ཤི་ཤ་སྦང་མའི་རི་རྒྱུད་ནས་རྙེད་པའི་འགྱུར་རྡོ། ༢ འཛམ་གླིང་ཐོག་གི་འབྲུག་ཉ་དབྱིབས་ཅན་གྱི་འགྱུར་རྡོ་ཆེ་ཤོས་སྟེ། དིང་རི་ནས་རྙེད་པའི་འགྱུར་རྡོ། ༣ འཛམ་གླིང་ཐོག་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་རིང་ཤོས་སྟེ། བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས། ལོ་ངོ༡༧༤༨རིང་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན། ༤ འཛམ་གླིང་ཚན་རྩལ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་གསོ་རིག་ཆེན་པོ་བཞི་ཡི་ཡ་གྱལ་སྟེ། བོད་ལུགས་གསོ་བ་རིག་པ། ༥ འཛམ་གླིང་ཐོག་གི་སྤོ་ལོའི་རིགས་སྔ་ཤོས་སྟེ། རྟ་ཐོག་སྤོ་ལོ། སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་དྲུག་པའི་སྐབས་ནས་ཡོད་པར་བཤད། ༦…
བསམ་ཡས་མི་འགྱུར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་གི་བྱུང་བ།
དཔལ་བསམ་ཡས་མི་འགྱུར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་གི་བྱུང་བ་མདོ་མཚོན། སྤྱང་དྲང་འཚོལ། གསང་གསུམ་མི་ཤིགས་རྡོ་རྗེའི་གཤིས་སུ་གྲུབ། །རིག་འཛིན་རྒྱ་མཚོའི་འཁོར་སྒྱུར་སམྦྷ་ཝ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ཟབ་མོས་ནམ་དུ་ཡང༌། །སྐྱོངས་ལ་ཚུལ་འདི་སྨྲ་བའི་སྤོབས་པ་བྱིན། །དེ་ལ་བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་ནི། སློབ་དཔོན་པདྨ་འབྱུང་གནས། མཁན་པོ་བྷོ་དྷི་ས་ཏྭ། ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་གསུམ་གྱིས་དུས་རབས་དགུ་བའི་དུས་མགོར་བཞེངས་བསྐྲུན་མཛད་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། མཚན་རྒྱས་པར་《དཔལ་བསམ་ཡས་ལུགས་གསུམ་མི་འགྱུར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་གཙུག་ལག་ཁང༌།》ཞེས་རྗོད་ཀྱིན་ཡོད།
མངའ་བདག་ཉང་གི་སྒྲུབ་གནས།
བོད་ཀྱི་གཏེར་སྟོན་ཡོངས་ཀྱི་ཐོག་མ་མངའ་བདག་ཉང་རལ་ (1124 -1136) གྱི་སྒྲུབ་གནས་སུ་འདུལ་བ་འབུམ་སྡེའི་མངའ་བདག་ཀུན་མཁྱེན་མཚོ་སྣ་བ་ཤེས་རབ་བཟང་པོ་(1310- )མཆོག་གིས་རྒྱ་བསྐྱེད་དང་། དེ་རྗེས་ཐུགས་སྲས་མོན་གྲྭ་པ་ཆེན་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཀྲ་ཤིས་སོགས་ཀྱིས་བསྐྱངས་པའི་གངས་ཅན་ལྗོངས་ཀྱི་འདུལ་མཛོད་ཀྱི་འཆད་ཉན་སྨར་བའི་ཕ་ས་བོད་ཡུལ་གཡོ་རུ་ལྷོ་མོན་མཚོ་སྣ་དགོན་རྩེ་དང་། གནའ་བོའི་བོད་ཀྱི་འབྲུ་རིགས་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་འབོ། (མཚོ་སྣའི་)རབ་གླིང་བཅུ་འབོ། གཏེར་སྟོན་ཉང་རལ་ཉི་མ་འོད་ཟེར། མྱང་རལ་ཉི་མ་འོད་ཟེར་ཞེས་ཀྱང་ཡིག་རྙིང་འགའ་ལས་འབྱུང་ངོ་། ། ཡང༌། ཡུལ་ཆེ་ས་ཡང་འཁྲུགས་པའི་བསྐལ་པ་འབྱུང༔ སྔགས་པས་མཐུ་སྒྲུབ་སྐྱེ་བོས་ཟློག་པ་སློབ༔ མི་བསད་སྟོང་ལ་སྐུ་དང་གསུང་རབ་འཇལ༔ གྲོང་སྟོད་གྲོང་སྨད་འགྲོ་ལ་སྐྱེལ་མ་འཁྲིད༔ སྲིན་མོ་སྦར་རྗེས་མཁོ་མཐིང་གཏེར་ཁ་འདི༔ མི་བཞག་འདོན་པའི་རྟགས་དེ་བསྟན་ནས་འབྱུང༔ མངའ་བདག་སྤྲུལ་པ་ཉང་རལ་ཞེས་བྱ་འབྱུང༔ ཞེས་པ་ནི།
བོད་ཀྱི་ས་དབྱིབས་སྲིན་མོ་གན་རྐྱལ།
དེ་ཡང་དུས་རབས་བདུན་པའི་དུས་དཀྱིལ་དུ་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་དང་། བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན། རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་བཅས་ཕ་བོང་ཁར་ཞག་བདུན་དུ་བསྙེན་སྒྲུབ་མཛད། རིགས་གསུམ་མགོན་པོ་དངོས་སུ་བྱོན་ཏེ་ས་གཞི་དངོས་སུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། །དེ་རྗེས་ས་དགྲའི་གནོད་ཉེས་པ་འཇོམས་པའི་ཆེད་དུ་མཐའ་འདུལ་དང་། ཡང་འདུལ། རུ་གནོན་བཅས་ཀྱི་ལྷ་ཁང་བཞེངས་ཡོད་ཀྱང་། སྐབས་འདིར་མཐའ་འདུལ་དང་ཡང་འདུལ་གྱི་ལྷ་ཁང་གཙོ་བོར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། རུ་བཞིའི་ལྷ་ཁང་བཞི་ནི། སྲིན་མོའི་དཔུང་མགོ་གཡོན་གནོན་པའི་ཁྲ་འབྲུག་བྱམས་པ་མི་འགྱུར་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ནི་ལྷོ་ཁ་ས་ཁུལ་དང་། དཔུང་མགོ་གཡས་གནོན་ཆེད་དབུ་རུ་ཀ་ཚལ་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ནི་མལ་གྲོ་གུང་དཀར་རྫོང་ཁོངས། དཔྱི་མགོ་གཡོན་གནོན་པའི་གྲོམ་པ་རྒྱང་སྒྲིབ་མེད་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ནི་ལྷ་རྩེ་རྫོང་ཁོངས། དཔྱི་མགོ་གཡས་གནོན་པའི་གཡས་རུ་གཙང་འགྲམ་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་རྣམ་གླིང་རྫོང་ཁོངས་སུ་ཡོད་དོ།།
ལྷོ་ཁའི་ལྗོངས་རྒྱུ། ལོ་རྒྱུས་དང་གནས་བཤད་ཁག་བཅུ།
༡༽ དྭགས་ལྷ་སྒམ་པོ་དགོན། ༢༽ གདན་ས་མཐིལ་དགོན་པ། ༣༽ ཡར་འབྲོག་བསམ་སྡིངས་དགོན་པ། ༤༽ འོན་ཀེ་རུ་ལྷ་ཁང་། ༥༽ ཨེ་ལྷ་རྒྱ་རི་ཕོ་བྲང་། ༦༽ རྡོ་རྗེ་བྲག་དགོན་པ། ༧༽ རྫིང་ཕྱི་དགོན། ༨༽ གྲ་ནང་བྱམས་པ་གླིང་གི་མཆོད་རྟེན། ༩༽ ལྕགས་ཟམ་ཆུ་བོ་རི་དང་ཚེ་ཆུ་སྒྲུབ་སྡེ། ༡༠༽ རྩེད་ཐང་ལྔ་མཆོད་དགོན་པ་བཅས་ཀྱི་གནས་བཤད། མཁས་གྲུབ་ཀྱིས་བརྩམས། ༡༽ དྭགས་ལྷ་སྒམ་པོ་དགོན། དྭགས་ལྷ་སྒམ་པོ་དགོན་ནི་གངས་ཅན་བཀའ་བརྒྱུད་བསྟན་པའི་བདག་པོ་མར་མི་དྭགས་གསུམ་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་ཡ་གྱལ་མཉམ་མེད་དྭགས་པོ་ལྷ་རྗེས་རབ་བྱུང་གཉིས་པའི་ལྕགས་གླང<༡༡༨༡>ལོར་ཕྱག་བཏབ། རྩེད་ཐང་ནས་ལམ་ཐག་སྤྱི་ལེ༢༤༩ཡོད་པ་དང་མཐོ་ཚད་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་རྨིད ༤༤༠༠ ཡོད། གནས་དེ་ནི་རྒྱལ་བའི་ལུང་གིས་ཟིན་པའི་རི་བྲག་ཚང་ཚིང་ཅན་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་པས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་སོ་སོར་གཟིགས་སྣང་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་བྱུང་མྱོང་ཡོད། དེ་ཡང་དགོན་པ་འདེབས་པ་པོ་མཉམ་མེད་དྭགས་པོ་ལྷ་རྗེ་ནི་རབ་བྱུང་དང་པོའི་ས་ལུག་ <༡༠༧༩> ལོར་ལྷོ་ཁའི་གཉལ་ཁུལ་དུ་ <ལྷུན་རྩེ་རྫོང་ཁོངས་> སྐུ་འཁྲུངས་པ་དང་། སྐུ་གཞོན་དུས་གསང་ཡུམ་སྲས་སྲོས་དང་བཅས་པ་རིམ་བཞིན་བཤེགས་པས་བར་གཏིང་ནས་ངེས་འབྱུང་བླ་ལྷག་ཏུ་སྐྱེས་ཏེ་རབ་བྱུང་ནས་མཁས་དབང་མང་པོ་བསྟེན་ནས་ཆོས་ལུགས་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་རིག་པའི་གནས་མཐའ་དག་ལས་སྦྱངས་པ་མཐིལ་ཕྱིན་པ་མཛད།