“སྣ་མཁར་རྩེ་”ཞེས་པ་ནི་རི་བྱ་ཁྱུང་གི་དབྱིབས་འདྲ་བའི་མཆུ་སྟེང་ངམ་སྣ་སྟེང་དུ་ཆགས་སྟབས་མིང་དེ་ལྟར་ཐོགས། སྔོན་གྱི་སྣ་མཁར་རྩེ་རྫོང་གི་མིང་རང་འཇགས་སུ་བཞག་སྟབས་ད་ལྟའི་རྫོང་ལའང་སྣ་མཁར་རྩེ་ཞེས་འབོད། རྫོང་དེའི་སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་ནི་སྤྱི་ལེ་ངོས་སྙོམས་གྲུ་བཞི་མ་ ༨༠༢༢ དང་། ཆུ་བོའི་ཁྱབ་ཚད་སྤྱི་ལེ་ངོས་སྙོམ་གྲུ་བཞི་མ་ ༡༠༥༤ ས་ཞིང་རྒྱ་ཁྱོན་མུའུ་ཁྲི་ ༣.༦ རྩ་ཐང་རྒྱ་ཁྱོན་མུའུ་ཁྲི་ ༦༨༠ མི་འབོར་ཁྲི་ ༣.༡ རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་སྤྱི་ཁྲེ་ ༦༠༠༠ བརྒལ་བའི་རི་བོ་དྲུག་ཙམ་དང་། རི་བོ་མཐོ་ཤོས་ལ་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་སྤྱི་ཁྲེ་ ༧༢༠༦ ཙམ་གྱིས་ས་བབས་ཡིན་པ་བཅས་སོ།།
1) བྲག་ར་དགོན།
མཚན་རྒྱས་པར་“བྲག་ར་བསམ་གཏན་ཆོས་གླིང་དགོན་”ཞེས་ཞུ། ལྷོ་བྲག་ལྷ་ལུང་དགོན་ནས་སྤྱིར་བཏང་འཁོར་ལམ་བརྒྱུད་སྨོན་མདའ་ལ་བརྒྱབ་སྟེ་ཐུད་མཚོའམ་ཕུ་མ་གཡུ་མཚོར་འབྱོར། དེ་ནས་འབྲུག་པ་ཀུན་ལེགས་བཞུགས་གནས་ཆོས་རྫོང་གངས་རི་དང་། ལྷོ་ངོས་སུ་སྐུ་ལྷ་[page 138] མཁའ་རི་སོགས་མཇལ་བཞིན་བོ་ལ་བརྒྱབ་ནས་སྤྱི་ལེ་བརྒྱད་ཅུ་ཙམ་སོང་ན་ལམ་ཟུར་དུ་ཞོལ་བདེ་སྐྱིད་ནང་གྲོང་ཞེས་པའི་རྒྱབ་རིར་དགོན་དེ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད། དགོན་དེ་ནི་ཐོག་མར་བྲག་ར་སྐུ་ཕྲེང་དང་པོ་རཊྞ་ཞུ་བ་ཐོག་མར་དགོན་དེ་དང་ཉེ་བའི་སྐྱེས་སྡོང་ཞེས་པར་སྐུ་འཁྲུངས། ཆུང་དུས་ར་གཅིག་གི་ར་རྫི་གནང་ནས་བཞུགས། དེ་ནས་ར་དེ་ཕུ་མ་གཡུ་མཚོའི་རྒྱབ་ཏུ་བཅོལ་གནང་བས་ཡུལ་དེར་ད་ལྟའང་ར་བཅོལ་ཞེས་ཟེར། དེ་ནས་ར་དེ་རྐྱང་ཙམ་ཆགས་པས་ར་རྐྱང་ཞེས་པའི་ཡུལ་མིང་ཡང་དེ་ནས་བྱུང་གསུངས། དེ་ནས་ད་ར་ཁྱོད་གང་དུ་སོང་ཡང་ང་དེར་སྡོད་ཀྱི་ཡིན་གསུངས་པར་ར་དེ་ད་ལྟའི་དགོན་ཆགས་ཡུལ་དུ་ཉལ་ནས་མ་ལངས་སྟབས་དགོན་དེ་དེ་ལྟར་ཆགས། “བྲག་ར་དགོན་”ཞེས་པའི་མཚན་ཡང་དེ་ལྟར་བྱུང་། དེ་ནས་ཇུན་གར་དམག་མིས་རྐྱང་དེད་ཡོང་བ་བླ་མ་སྐུ་རྐྱང་གིས་བཀག་གནང་བ་དང་། ཡང་རྟ་ངར་མ་ལ་བསྐྱོན་པས་མ་གཡུགས་པ། སྐུ་གཟན་ཉི་ཟེར་ལ་བཀལ་གནང་བ་བཅས་ཀྱིས་དགོན་པ་མ་སྟོར། སྡིག་བཤགས་སུ་གནས་དེར་ལྕང་མ་མང་པོ་བཙུགས་ཞེས་ཟེར། དེ་རྗེས་སྐུ་ཐོག་བཞི་པ་ཀུན་བཟང་པད་མ་གྲོལ་འདུལ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གིས་རྡོ་བྲག་གི་མཁན་པོ་གནང་རྗེས་བཀའ་བརྒྱུད་ནས་སྙིང་ཐིག་ཏུ་བསྒྱུར་གནང་མཛད། ཤེལ་བྲག་ནས་མཆོད་རྟེན་དང་སྐུ་བཅུ་གཉིས་གཏེར་ལས་བཞེས་པ་དགོན་དེ་ཉམས་ཆག་མ་བྱུང་བར་དུ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད། དགེ་འདུན་ཞལ་གྲངས་ཀྱང་ཉི་ཤུ་ཙམ་ཟིན། ད་ལྟ་འཚོ་བཞུགས་རྣམ་གྲོལ་མདོ་སྔགས་བསྟན་འཛིན་རྡོ་རྗེ་བར་སྐུ་ཕྲེང་དྲུག་ཙམ་བྱུང་། སྔོན་དགོན་དེར་གོང་གསལ་སྐུ་འདྲ་གཏེར་མ་དེ་དག་དང་། དངུལ་གྱི་རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན་ཐོག་བརྩེག་གཅིག་ཙམ་ལ་ཕ་ལམ་སོགས་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་བཏབ་པ། སྨན་འདམ་གྱི་རྒྱ་གར་རིག་འཛིན་བརྒྱད་དང་། གུ་རུ་མཚན་བརྒྱད་སོགས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་རྣམས་བཞུགས་སུ་གསོལ་ཡོད།
ད་ལྟ་གསར་བཞེངས་གནང་བའི་དགོན་དེའི་འདུ་ཁང་ནང་རྟེན་གཙོ་སྨན་འདམ་གྱི་སྟོན་པའི་སྐུ་ཐོག་བརྩེག་གཉིས་ཙམ་དང་། སྐུ་རྒྱུ་དེ་འདྲའི་གུ་རུ་[page 139] མཚོ་སྐྱེས་རྡོ་རྗེ་དང་། གུ་རུ་རིན་ཆེན་དོན་གྲུབ་སོགས་སྔོན་གྱི་སྐུ་འདྲའི་སྐུ་ཚབ་གསར་བཞེངས་གནང་བ་མང་པོ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད། དགོན་དེའི་རི་རྒྱབ་ཏུ་བྲག་རཊྞ་མེ་གླིང་ཞེས་པའི་ཇོ་དགོན་གྱི་རྗེས་ཤུལ་ཞིག་ཀྱང་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད།
2) སྟག་ལུང་དགོན།
མཚན་རྒྱས་པར་“སྟག་ལུང་མཐར་གླིང་ཆོས་སྡེ་”ཞེས་ཞུ། བྲག་ར་དགོན་ནས་འཁོར་ལམ་བརྒྱུད་སྤྱི་ལེ་དགུ་ཙམ་སོང་ན་སྟག་ལུང་གྲོང་གི་དབུས་སམ། གྲྭ་ཚང་རྩེའི་འདབས་སུ་དགོན་དེ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད། “སྟག་ལུང་”ཞེས་པ་ནི་ཐོག་མར་གནས་དེར་ནགས་ཚལ་ཡིན་པ་ལ་སྟག་ལ་ཞེས་པའི་ལ་སྟེང་ནས་སྟག་ཐོན་པས་སྟག་ལུང་ཞེས་པ་དེ་ལྟར་བྱུང་གསུངས། དགོན་དེ་ནི་ཐོག་མར་རྒྱལ་པོ་གོ་དན་སྐབས་བཞེངས་པ་ཡིན་ཚོད་ལྡེབས་རིས་ལས་གསལ་ཞེས་དང་། དེ་རྗེས་སྟག་ཚང་ལོ་ཙཱ་བ་ཀུན་མཁྱེན་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་རྒྱ་བསྐྱེད་གནང་། ས་སྐྱ་མཚར་ལུགས་ཕྱག་བཞེས་གནང་བ་ཡིན་། དགེ་འདུན་ཞལ་གྲངས་སྟོང་ཁ་ཉེ་བ་བྱུང་སྟབས་སྟོང་ཁྲོ་ཞེས་ཚོགས་ཁྲོ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད། སྔོན་དགོན་དེའི་གཙང་ཁང་སྦུག་མར་རྒྱ་བཟའ་དང་། བལ་བཟའ་བཞེངས་གནང་བའི་གསེར་ཟངས་ཀྱི་དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས་ཐོག་སོ་གཉིས་ལྡན་རྒྱབ་ཡོལ་ཙན་དན་དཀར་དམར་ལས་གྲུབ་པ་ལ་ཉེ་སྲས་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྐོར་ནས་ཡོད་པ་དང་། འདུ་ཁང་ནང་སྡེ་སྲིད་སྣ་མཁར་རྩེའི་ཡུམ་གྱི་འཁྲུངས་རྟགས་གསེར་རའི་མཆིན་པ་ཙམ་བཏང་བའི་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག་གི་ཞལ་ཐང་བཅུ་དྲུག་ནང་ལྟུང་བཤགས་ལྷ་སོ་ལྔ་དང་བཅས་པ། ཀླུས་ཕུལ་ཞེས་གྲགས་པའི་རྡོ་ནག་གི་མགོན་པོ་བེང་གི་སྐུ་བརྙན། དགོན་དེ་ཉམས་གསོ་གནང་སྐབས་ལྟེ་བ་ལས་ཁྲག་ཐོན་པའི་ཡེ་ཤེས་དགོན་པོའི་ལྡེབས་རིས། གཞན་ཡང་ལྡེབས་རིས་རྙིང་མ་མང་པོ་སོགས་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད།
ད་ལྟ་ཉམས་གསོ་ཞུས་པའི་འདུ་ཁང་ནང་སྔོན་གྱི་དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས[page 140] ་ཀྱི་བཞུགས་ཁྲི་དང་རྒྱབ་ཡོལ་རང་འཇགས་སྟེང་གསར་བཞེངས་སྨན་འདམ་གྱི་དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས་དང་། ཉེ་སྲས་སྔོན་གྱི་སྐུ་བརྙན་དེ་རང་། སྔོན་གྱི་གནས་བཅུའི་ཞལ་ཐང་གཅིག་ཇུན་གར་དམག་རྗེས་ས་འོག་ནས་ཐོན་པའི་ཐུབ་པ་ལ་བྱན་མ་ཞེས་པ། མགོན་ཁང་ནང་ཡེ་ཤེས་དགོན་པོ་དང་། ལྷ་མོ་སོགས་རྟེན་རྙིང་། གཞན་ཡང་ཡེ་ཤེས་མགོན་པོའི་ལྟེ་བ་ལས་ཁྲག་ཐོན་པ་སོགས་ལྡེབས་རིས་རྙིང་མ་མང་པོ། གསར་བཞེངས་གུ་རུ་ལྷ་ཁང་ནང་གུ་རུ་སྣང་སྲིད་ཟིལ་གནོན་ཐོག་བརྩེག་གསུམ་ལྡན་དང་། མ་ཎི་དུང་ཉེར་གཅིག་བཞུགས་པའི་མ་ཎི་ལྷ་ཁང་། སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་ཐུགས་ཀར་རྡོ་ནག་གི་ཨ་རང་བྱོན་བཞུགས་པ་སོགས་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད།
དགོན་དེའི་རྒྱབ་རིར་གྲྭ་ཚང་གོང་སྟེ་རྩེ་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོན་ཤུལ་གྱང་གོག་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད།
3) ཆོས་སྡེ་དགོན།
མཚན་རྒྱས་པར་“མངོན་དགའ་ཆོས་སྡེ་དགོན་”ཞེས་ཞུ། སྟག་ལུང་དགོན་ནས་འཁོར་ལམ་བརྒྱུད་སྤྱི་ལེ་བཅུ་ལྷག་ཙམ་སོང་ན་ད་ལྟའི་སྣ་མཁར་རྩེ་རྫོང་དུ་འབྱོར་ཞིང་དེའི་རྒྱབ་རིའི་གཡས་ངོས་ཀྱི་རི་ལྡེབས་སུ་དགོན་དེ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད། དགོན་དེ་ནི་ཐོག་མར་བོ་དོང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་བླ་བརྒྱུད་འཆི་མེད་དཔལ་བཟང་ཞུ་བས་ཕྱག་བཏབ་གནང་མཛད། གྲུབ་མཐའ་རིས་མེད་བོ་དོང་གི་ཕྱག་བཞེས་གནང་གི་ཡོད། སྔོན་འདུ་ཁང་ཀ་བ་ཉི་ཤུའི་ནང་རྟེན་གཙོ་ཐུབ་དབང་ལི་མ་ཐོག་བརྩེག་གཉིས་ལྡན་དང་། གཡས་སུ་ཇོ་བོ་མི་སྐྱོད་རྡོ་རྗེ་གཏེར་མ། བོ་དོང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་སྐུ་བརྙན་སོགས་དང་ལྷག་པར་དུ་ཆོས་དུང་དཀར་པོ་རྒྱང་གྲགས་ཞེས་ས་སྐྱར་ཕོ་དུང་དང་། དགོན་དེར་མོ་དུང་། མགོན་པོ་ཞལ་གྱི་རང་བྱོན་སོགས་བཞུགས་སུ་གསོལ་བ་རེད།
སྔོན་གྱི་དགོན་ཤུལ་རི་སྟེང་དུ་ཡིན་པ་ལ་ད་ལྟ་རི་དེའི་གཡས་ཟུར་དུ་སྤོས་[page 141] ཏེ་གསར་བཞེངས་གནང་བའི་འདུ་ཁང་ནང་རྟེན་གཙོ་སྨན་འདམ་གྱི་སྟོན་པ་མི་ཚད་ལྷག་དང་། སྐུ་རྒྱུ་དེ་འདྲའི་བོ་དོང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་སྐུ་བརྙན། ཆོས་དུང་དཀར་མོ་རྒྱང་གྲགས། མགོན་པོ་ཞལ་གྱི་རང་བྱོན་སོགས་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད།
4) བསམ་སྡིངས་དགོན།
མཚན་རྒྱས་པར་“དཔལ་མཁའ་འགྲོ་འདུ་བའི་བསྟི་གནས་བསམ་གྲུབ་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་”ཞེས་པའམ། “མཁའ་སྤྱོད་སྡིངས་བསམ་གཏན་ཆོས་འཁོར་གླིང་”ཞེས་ཞུ། ད་ལྟའི་སྣ་མཁར་རྩེ་རྫོང་ངམ་ཆོས་སྡེ་དགོན་ནས་ཤར་ངོས་སུ་སྤྱི་ལེ་བདུན་བརྒྱད་ཙམ་འཁོར་ལམ་བརྒྱུད་སོང་ན་གླིང་སྨད་གྲོང་གི་རྒྱབ་ངོས་རི་སྟེང་དུ་དགོན་དེ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད། དགོན་དེ་ནི་ཐོག་མར་རྡོ་རྗེ་ཕག་མོ་སྐུ་ཕྲེང་དང་པོ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མེ་སྟེ་བོད་ཀྱི་བཙན་པོའི་གདུང་རྒྱུད་སྐྱིད་ལྡེ་ཉི་མ་མགོན་མངའ་རིས་སུ་ཕེབས་པ་དེ་དག་ལས་མཆེད་པ་མངའ་རིས་གུང་ཐང་དུ་ཁྲི་བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན་དང་། ཁྲི་ལྷ་དབང་རྒྱལ་མཚན་གཉིས་བྱུང་བ་ལས། ཁྲི་ལྷ་དབང་རྒྱལ་མཚན་དང་། བཙུན་མོ་མདོ་སྡེ་རྒྱལ་པོ་གཉིས་ལ་ཁྲི་རྣམ་རྒྱལ་ལྡེ་དང་། ནམ་མཁའ་ནོར་བུ། ལྕམ་སྲིང་ཨ་གྲོལ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མེ་བཅས་གསུམ་བྱུང་བ་ལས་མཐའ་ཆུང་འདི་ཉིད་སྐུ་གཞོན་ནུའི་དུས་ནས་འཁོར་བའི་ཆོས་དང་སྲིད་པའི་དཔལ་ལ་ཆགས་པ་ནི་འཁོར་བར་འཆིང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་དགོངས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་ལས་རིང་དུ་འདས་ཏེ་ཀློག་པ་ལ་སོགས་ཚེགས་མེད་མཁྱེན་པས་ཐོས་བསམ་གྱི་རྩལ་ཉིན་བཞིན་འཕེལ་བར་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ནི། མཚོ་རྒྱལ་གྱི་གསུང་རྣམ་ནང་དུའང་། “འཕྲིན་ལས་གསུང་སྤྲུལ་མངའ་རིས་སྤྲུལ་པ་སྟོན་”ཞེས་དང་། མཆོད་བརྗོད་ནང་དུའང་། “གུང་ཐང་རྒྱལ་པོའི་རིས་སུ་པད་འབྱུང་གིས། །ལུང་བསྟན་མངོན་འགྱུར་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མེ་ཞེས། །འཇིགས་བྲལ་ཞབས་དང་གྲུབ་ཆེན་ཐང་རྒྱལ་བས། །རྗེས་བཟུང་གྲུབ་མཆོག་བརྙེས་ལ་གསོལ་བ་འདེབས། །”ཞེས་ལུང་དང་མཐུན་པ་དེ་ཉིད་བོ་[page 142] དོང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་མཚན་དཀོན་མཆོག་རྒྱལ་མོར་མངའ་གསོལ། སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཆོས་མཐའ་ཡས་པ་དང་། སྨིན་གྲོལ་གྱི་ཁྲིད། མན་ངག་ལུང་དང་བཅས་པ་བུམ་པ་གང་བྱོའི་ཚུལ་དུ་གནང་། དབུས་གཙང་ཀུན་ལ་ཕྱག་ཕྱིར་བྱོན་པར་མཛད་པས་གྲུབ་ཐོབ་ཐང་སྟོང་དང་མཇལ་ཏེ་གསང་སྔགས་གསར་རྙིང་གི་ཆོས་མང་པོ་གསན། དེ་ནས་གྲུབ་ཐོབ་ཀྱི་བཀའ་ལྟར་ཙ་རི་ཅིག་ཅར་དུ་སྒྲུབ་པ་ཡུན་རིང་མཛད། ཡར་ལམ་མི་དབང་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་བསུ་བའི་བཀོད་པ་དང་བཅས་ཆོས་རྒྱལ་ཉིད་ཀྱི་དཀོར་མཛོད་ནས་མཁའ་འགྲོ་ཡེ་ཤེས་མཚོ་རྒྱལ་གྱི་དབུ་ལོ་ཆ་ཚང་དང་། སྙན་གཡུ། སྐུ་རྒྱན་བཅས་ཕུལ་ནས་བསྟན་འགྲོའི་དཔལ་ཡོན་དམ་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་བདག་གིར་མཛད་དུ་གསོལ་ཞེས་ཞུས། དེ་ནས་མཁའ་འགྲོ་སེང་གདོང་མའི་ལུང་བསྟན་དང་། མཁའ་འགྲོ་སེང་གདོང་མ་ད་ལྟའི་དགོན་དེ་ཆགས་ཡུལ་དུ་ཐིམ་པའི་གཟིགས་སྣང་བྱུང་བས་ཡར་འབྲོག་ཏུ་བྱོན། དེ་ནས་འབྲོག་ཁྲི་དཔོན་གྱིས་མཐུན་རྐྱེན་བསྐྲུན་ནས་སྤྱི་ལོ་༡༤༤༠ལོར་བླ་མ་གཅིག་དང་གྲྭ་པ་དྲུག་ལས་གྲུབ་པའི་སྒྲུབ་སྡེ་ཆུང་ངུ་ཞིག་བསྐྲུན་གནང་མཛད། སྐུ་ཕྲེང་བདུན་པ་ཆོས་སྒྲོན་དབང་མོས་ཇུན་གར་དམག་དཔུང་དགོན་དེར་འབྱོར་སྐབས་ཕག་རྒོད་འཇིགས་སུ་རུང་བ་མེ་འོད་ཚག་དང་བཅས་འཕྲོ་བ་ཞིག་ཏུ་སྤྲུལ་ནས་བཞུགས་པས་གདུག་རྩུབ་ཀྱི་བསམ་ངན་དེ་མར་ཞི་ནས་ཁྲབ་རྨོག་འཁོར་གསུམ་ཕུལ་ཏེ་དགོན་དེར་མི་གནོད་རྒྱུའི་དམ་བཅའ་ཕུལ། སྐུ་ཕྲེང་བརྒྱད་པ་སྐལ་བཟང་མཆོག་ལྡན་བདེ་ཆེན་དབང་མོ་གོང་མ་ཆན་ལུང་གིས་མ་ཧྭ་ཙི་ནའི་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་གདན་དྲངས། དཀར་ཡོལ་ཡུ་རིང་དང་། བྱུ་རུའི་སྡོང་པོ། ཤིང་བྱང་ལ་གོང་མ་སྟོན་འཁོར་དང་རྒྱ་ཡིག་བྲིས་པ་སོགས་སྐྱེས་མང་པོ་ཕུལ། ད་ལྟ་འཚོ་བཞུགས་བདེ་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མེ་བར་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་བར་བྱུང་། དགེ་འདུན་ཞལ་གྲངས་བདུན་ཅུ་ཙམ་བར་འཕེལ། བོ་དོང་གི་ལུགས་ཞེས་ས་དགེ་བཀའ་རྙིང་རིས་མེད་ཕྱག་བཞེས་གནང་གི་ཡོད། སྔོན་དགོན་དེའི་འདུ་ཁང་ཀ་བ་བཅུ་གཉིས་དང་།[page 143] གཙང་ཁང་ཀ་གཉིས་ནང་འབྲོག་ཁྲི་དཔོན་གྱིས་བཞེངས་པའི་གསེར་ཟངས་ཀྱི་ཐུབ་དབང་གཟུངས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིང་བསྲེལ། མཛོད་པུར་པད་རག་བཞུགས་པ་ཐོག་སོ་ཉིས་ཐོག་དང་། འཇིམ་སྐུ་ལས་གྲུབ་པའི་བོ་དོང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་འདྲ་སྐུ་ཚེམས་བྱོན་མ་དང་། དེའི་གཡས་གཡོན་དུ་གསེར་ཟངས་ཀྱི་དུས་འཁོར་དང་བདེ་མཆོག མཐའ་འཁོར་དུ་ཉེ་སྲས་བརྒྱད་དང་ཁྲོ་བོ་བཅས་ཀྱི་འཇིམ་སྐུ་ཐོག་སོ་རེ། འདུ་ཁང་ནང་གསེར་ཟངས་ཀྱི་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གསུང་འབྱོན་མི་ཚད་མ། ལི་མའི་དགྱེས་རྡོར་ལྷ་དགུ་ཁྲུ་གང་ཙམ། ཡིད་དམ་དང་ཆོས་སྐྱོང་ཁག་གི་གཉན་ཐང་སོགས་མང་པོ་ཡོད། གསང་སྔགས་ཕོ་བྲང་ཀ་བ་བཅུ་གཉིས་ནང་བཀའ་བློན་བཤད་གྲྭ་དོན་གྲུབ་རྡོ་རྗེས་སྦྱིན་བདག་མཛད་པའི་དངུལ་གདུང་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན་དང་། གཡོན་དུ་རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན་གཡས་སུ་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན་བཅས་ཐོག་སོ་གཉིས་ལྡན་ཁྲ་རྒྱན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྤུད་པ་སོགས་ཇི་སྙེད་ཅིག་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད།
ད་ལྟ་སྔོན་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ཕྱེད་ཙམ་སྟེ་ཤར་ངོས་ཀྱི་གྱང་རོའི་སྟེང་གསར་བཞེངས་གནང་བའི་གཙང་ཁང་ནང་ཐུབ་དབང་བདུད་འདུལ་མའི་འཇིམ་སྐུ་ཐོག་སོ་གཉིས་ལྡན་ཉེ་སྲས་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྐོར་བ་དང་། འདུ་ཁང་ནང་འཇིམ་ལས་གྲུབ་པའི་བོ་དོང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ། རྡོ་རྗེ་ཕག་མོ། གུ་རུ་མཚོ་སྐྱེས་རྡོ་རྗེ་སོགས་སྔོན་གྱི་སྐུ་འདྲའི་སྐུ་ཚབ་མང་པོ་གསར་བཞེངས་གནང་ཡོད་ལ། ཨི་ཌ་ལིར་པར་དུ་བསྐྲུན་པའི་བོ་དོང་གི་གསུང་རྩོམ་པོད་བརྒྱ་ལྷག་དེང་དུས་ལུགས་གསར་གྱི་དེབ་ཏུ་བཀོད་པ་སོགས་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད།
དགོན་དེ་ནས་ཤར་ངོས་སུ་འཁོར་ལམ་སྤྱིར་བཏང་བ་བརྒྱུད་རྐང་ཐང་མར་ཉིན་གཅིག་ཙམ་ཕྱིན་ན་ཁྲམ་ཞེས་པའི་ཡུལ་དུ་ཡར་འབྲོག་ཡོན་པོ་རྡོ་ཞེས་པ་དེར་སླེབས་ཀྱི་རེད། དགོན་དེ་ནི་རིག་འཛིན་ཆེན་མོ་མདོ་སྔགས་འབྱུང་གནང་ཀྱིས་ཕྱག་བཏབ་གནང་བ་དང་། ཡོན་པོ་རྡོ་ཞེས་པ་ནི་སྒྲོལ་མ་ཉེར་གཅིག་དུས་གཅིག་ཏུ་ཞལ་གཟིགས་པའི་གནས་རྡོ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་སྟབས་ཡོན་[page 144] པོ་རྡོ་ཞེས་པའི་མཚན་དེ་ལྟར་བྱུང་ཞེས་གསུངས། དགོན་དེ་གནས་ཡུལ་ནི་མཚོ་དཀྱིལ་རི་འབུར་གྱི་པང་ཁར་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། དགོན་དེའི་མདུན་ངོས་མཚོ་ནང་དུ་གུ་རུ་སྣང་སྲིད་ཟིལ་གནོན་གྱི་ཕྱག་གཡས་པའི་ཕྱག་རྗེས་གསལ་བས། དེའང་ལེའུ་བདུན་པ་ལས་“གྲགས་པའི་མཚོ་ཆེན་བཞི་ལ་ཕྱག་རྗེས་བཞག་”ཅེས་པའི་མཚོ་ཆེན་བཞིའི་ནང་ཚན་ཞིག་ཡིན། རི་བོའི་རྩེ་མོར་རྗེ་འབངས་ཉེར་ལྔའི་བླ་ཤིང་ཞེས་ཤུག་སྡོང་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའང་ཡོད། ད་ལྟ་ཉམས་གསོ་གནང་བའི་དགོན་གནས་རྟེན་དང་བཅས་པ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་ལ། ད་དུང་གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། མཁའ་འགྲོ་ཡེ་ཤེས་མཚོ་རྒྱལ་སོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་གནས་དང་གཞན་ཡང་ཡོན་པོ་རྡོའི་གནས་རྡོ་སོགས་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད།
ཡང་ཡར་འབྲོག་བསམ་གླིང་ནས་སྤྱི་ལེ་བརྒྱ་ལྷག་དང་། མཚོ་སྨད་ནས་སྤྱི་ལེ་དྲུག་ཅུ་ལྷག་ཙམ་སོང་ན་བཙན་ཆེན་མདོ་ཞེས་པར་ཤིང་རྩ་དགོན་ཞེས་པ་དེ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད། ཤིང་རྩ་ཞེས་པ་ནི་ཤིང་པ་མ་སྐྱེས་པའི་རི་འདབས་སམ་རྩ་བ་ལ་ཆགས་པས་མཚན་དེ་ལྟར་བྱུང་། དགོན་དེ་ནི་འགྲོ་མགོན་གཙང་པ་རྒྱ་རས་ཀྱི་སློབ་མའི་སློབ་མ་གྲགས་པ་རིན་ཆེན་ཞུ་བས་ཕྱག་བཏབ་གནང་མཛད། ད་ལྟ་འཚོ་བཞུགས་ཤིང་རྩ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་གྲགས་བར་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་བྱུང་། འབྲུག་པ་བཀའ་བརྒྱུད་ཕྱག་བཞེས་གནང་གི་ཡོད། སྔོན་དགོན་དེར་ཤིང་རྩ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱི་གསུང་འབུམ་བྲིས་མ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཞུགས་སུ་གསོལ་ཡོད། དགེ་འདུན་ཞལ་གྲངས་ཀྱང་སུམ་ཅུ་ཙམ་ཡོད། ཤིང་རྩ་སྒྲུབ་སྡེ་ཞེས་སྒྲུབ་པ་ཁོ་ན་བསྐྱོན་ནས་བཞུགས་པ་རེད། སྔོན་རྟེན་གཙོ་གསེར་ཟངས་ཀྱི་རྒྱལ་བ་མི་འཁྲུགས་པ་གཙོ་འཁོར་གསུམ་མི་ཚད་ལྷག་དང་། ལི་མའི་སངས་རྒྱས་སྟོང་སྐུ། བཀའ་འགྱུར་ལྷ་ཁང་ནས་བཀའ་འགྱུར་བྲིས་མ། ཀ་དྲུག་ལྷ་ཁང་ནང་གྲགས་པ་རིན་ཆེན་ནས་བཟུང་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱི་དངུལ་གདུང་དང་། སྨན་འདམ་གྱི་འདྲ་སྐུ་སོགས་ཡོད། རས་རྐྱང་ཞེས་རྩ་རླུང་ལ་རང་དབང་ཐོབ་པའི་སློབ་མ་སྟོང་ཚོ་བརྒལ་བ་བྱུང་མྱོང་ཡོད་གསུངས། ད་ལྟ་སྔོན་གྱི་དགོན་ཤུལ་གྱི་གཤམ་[page 145] དུ་སྐོར་ལམ་རིམ་པ་གསུམ་ལྡན་གྱི་འདུ་ཁང་ཞིག་བསྐྱོན་བཞིན་ཡོད་པ་བཅས་ལྷོ་ཁ་ས་ཁུལ་གྱི་རྫོང་ཁག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་གནས་བཤད་གཡས་སྐོར་དུ་བྱས་ནས་བསྒྲིགས་པ་འདི་ཉིད་གནས་སྐབས་འདིར་འཇོག་པ་ལགས་སོ།
སྨྲས་པ།
ཨ་ལ་ལ་མོ་མཐོན་པོའི་རྩེ་མོ་ནས་བལྟས་པས།།
སྤྲིན་དཀར་ཞོ་གསར་འདྲ་བ་མུ་འབྲེལ་གྱི་རི་རྩེའི།།
མགུལ་ནས་འཁྱུད་བྱས་ཅི་འདོད་རྩེ་དགའ་ལ་རོལ་ཚུལ།།
ཟག་མེད་བདེ་བ་སྟེར་བའི་ངང་ཚུལ་དུ་གོ་ཡང་།།
སྲིད་པའི་གངས་རི་བཞུར་བའི་བྲོག་ཤུར་གྱི་རྒས་ཉམས།།
སྔོན་མོའི་གཡུ་མཚོ་བྲི་བའི་རྗེས་ཤུལ་གྱི་སྐྱོ་སྣང་།།
གདོད་མའི་ནགས་ཚལ་བྲེག་པའི་རྩ་བ་ཡི་རང་རོང་།།
བདག་མེད་སྲོག་ཆགས་བསད་པའི་ཤ་ཁྲག་དང་པགས་པ།།
སྔོན་བྱོན་མེས་པོས་བསྐྲུན་པའི་ཁང་བཟང་གི་གྱང་གོག །
དེ་དག་མཐོང་བས་ནང་བཅུད་སེམས་ཅན་ནི་ལོས་ཡིན།།
ཕྱི་སྣོད་འཇིག་རྟེན་འདིའང་མི་རྟག་པར་མཐོང་ནས།
བསམ་བློ་ནང་དུ་བཀུག་སྟེ་རང་ཐོག་ལ་བཏང་དུས།།
མི་ལོ་བརྒྱ་ཕྱེད་ལྔ་བཅུ་སྟོང་ཟད་དུ་སོང་འདུག །
ཤུལ་དུ་བཞག་རྒྱུ་མི་གཙང་ཕུང་པོ་དང་ཁང་གོག །
རོ་གོག་གསུམ་གྱིས་གཞན་ལ་བསུན་སྣང་ལས་ཅི་འོང་།།
མཉམ་དུ་འཁྱེར་རྒྱུ་ལས་ངན་བྱས་བསགས་ཀྱི་སྡིག་ལྟུང་།
ལུས་དང་གྲིབ་མ་བཞིན་དུ་འགྲོགས་ཚུལ་དེ་ཅི་དྲག །
ད་ནི་གྲངས་གསོག་ཙམ་ལས་མི་འོང་བ་འདུག་སྙམ།།
སྙམ་ཡང་དེ་ཡིས་ས་ཆོད་འོང་དཀའ་བ་འདུག་པས།།
དེ་བས་ཡངས་པའི་ས་མཐའ་བསྐོར་རྒྱུ་རུ་ཐག་བཅད།།
བཅད་དེ་རྒྱལ་ཁམས་སྐོར་ནས་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ།།
སྐབས་སུ་བབས་པ་སེམས་ལ་ཐུག་པ་དེ་ཤེས་བྱུང་།།
ཤེས་ཀྱང་རང་གིས་དེ་ལྟར་མི་འོང་པ་འདུག་ལ།།
ལ་ཆེན་ཀུན་གྱིས་འདི་ཐད་དང་དོད་ཅང་མིན་འདུག །
འདུག་སྟངས་འགྲོ་སྟངས་དེ་འདྲ་ཞེ་ཅིག་ཀྱང་གནང་དུས།།
དུས་ངན་མཐའ་ལ་ཐུག་པ་མིན་ནམ་ཡང་སྙམ་བྱུང་།།
སྙམ་ཡང་སྲེད་ཞེན་ཕྲ་མོས་ལྷག་བསམ་གྱི་རྒྱུད་བསྐུལ།།
གནས་སྐོར་འགྲོ་བཞིན་གནས་ཡིག་འབྲི་བ་ཡི་སྒོ་བརྩམས།།
བརྩམ་བྱ་འདི་འདྲ་མཁས་པའི་མཚན་ཅན་ལ་མིན་ཡང་།།
དད་ལྡན་གནས་སྐོར་བ་ལ་ལམ་ཡིག་གི་ཚུལ་དང་།།
ང་རང་མུ་ཏོ་བ་ལ་ཤུལ་བཞག་གི་ཚུལ་གཉིས།།
མཁྱེན་ཡངས་ཉམས་ཞིབ་པ་ལ་དཀར་ཆག་གི་ཚུལ་གསུམ།།
ཕྱིས་རབས་གཞོན་སྐྱེས་པ་ལ་བརྗེད་ཐོ་ཡི་ཚུལ་བཞི།།
ཚུལ་བཞིར་དམིགས་ཏེ་བྲིས་པའི་ལམ་ཡིག་གི་དེབ་ཆུང་།།
མེ་ཏོག་ཆུང་ཡང་ལྷ་རྫས་མཆོད་སྤྲིན་གྱི་དཔེ་ལྟར།།
དབུས་གཙང་མཚམས་ཀྱི་གམ་པ་ལ་མོ་ཡི་རྩེ་ནས།།
བསོད་ནམས་ཞིང་གི་ཚོམ་བུའི་དབུས་ཕྱོགས་སུ་འབུལ་ལོ།།
ཞེས་དང་། གཞན་ཡང་གནས་ཡིག་འདི་འབྲི་རྩོམ་བྱེད་པའི་ནང་སྤེན་པ་བཀྲ་ཤིས་དང་། ཨེམ་རྗེ་ཚེ་རིང་ཆོས་འཕེལ། གཅུང་ཐུབ་བསྟན་བཅས་ནས་གང་ཅིའི་མཐུན་རྐྱེན་གནང་བར་སྙིང་དབུས་ནས་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞེས་ཀྱང་ཞུའོ།།
ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་གངས་ཅན་བོད་ཀྱི་གནས་བཤད་ལམ་ཡིག་གསར་མ་ལས། ལྷོ་ཁ་ས་ཁུལ་གྱི་གནས་ཡིག་ལས་བཏུས།
