དབུས་གཙང་ལོ་རྒྱུས་ཆེན་མོ་ལས། སྣེ་གདོང་རྫོང་གི་ཁྲལ་འུ་ཁྲིམས་གནོན་སྐོར།

གཉིས། ཁྲལ་འུ་ཁྲིམས་གནོན།

ལྕགས་སྟག་ཟླ་ ༩ པའི་ཚེས་ ༢༨ ཉིན་ཡོངས་སུ་གཏན་འབེབས་མཛད་པའི་སྣེ་གདོང་རྫོང་གི་གཞུང་སྒེར་ཆོས་གསུམ་གྱི་རྐང་འགྲོ་ལག་འདོན་སྒྲུབ་ཆག་འཇགས་གསུམ་གྱི་འཁྲི་སྒྲུབ་བྱེད་ལུགས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་《ལྕགས་སྟག་ཞིབ་གཞུང་།》ནང་གསལ་ལྟར་ན། རྫོང་དེར་གཞུང་སྒེར་ཆོས་གསུམ་གྱི་ཁྲལ་འབབ་འཁྲི་སྒྲུབ་ལས་ཆོས་གཞིས་སུ་ཆོད་པའི་ཁྲལ་འབོར་དུ་མཆོད་གཞིས་འདོན་བརྒྱ་དང་བདུན་ཅུ་དོན་བདུན་དང་ལྔ་ཆ་གཅིག

སྒེར་འདོན་བདུན་བརྒྱ་བདུན་བཅུ་དོན་གསུམ་དང་ལྔ་ཆ་གཅིག གཞུང་རྒྱུག་རྐང་ཉིས་བརྒྱ་ཉེར་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་དང་དྲུག་ཆ་ཕྱེད་གསུམ། འབྲོག་རྐང་བཅུ་གཉིས་བཅས་ཀྱི་ཁྲལ་འབོར་མཆིས་པ་ལས།[1] རྫོང་དེའི་ཁྲལ་དུད་མི་སེར་ཁུངས་སོ་སོའི་རང་ཉིད་ཀྱི་ས་རྟེན་གྱི་དབྱེ་བའི་རིགས་མི་འདྲ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། ཕྱི་ནང་རྐང་འགྲོ་ལག་འདོན་གཉིས་ལས་ཕྱིའི་རྒྱ་ཤིང་སྨོན་བརྔོད་འདམ་རྔ་དང་ས་རྫོང་སྐྱེལ་འདྲེན་བཅས་དང་། ནང་ཁྲལ་རང་ཁོངས་སོ་སོར་འཁྲི་སྒྲུབ་བྱེད་དགོས་པའི་ཁྲལ་རིགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་ལག་འདོན་གཙོ་བོར་འབྲུ་རིགས་འབོར་ཆེན་འཁྲི་བ་ཡིན།

དེ་ཡང་ཡུལ་དེ་ནི་ལྷོ་ཁུལ་རྫོང་སྒོ་ཁག་ལས་འབྲུ་རིགས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་བཟང་ཤོས་ཀྱི་རྫོང་གཞིས་ཤིག་ཡིན་པས། ཁུལ་དེ་ནས་ཁྲལ་པ་མི་སེར་ཚོས་རང་བདག་ས་རྟེན་གྱི་རྐང་འདོན་ཆེ་ཆུང་ལ་ལྟོས་པའི་ལོ་ལྟར་གཞུང་ས་དང་རྫོང་གི་བཀར་འཇུག་བཅས་སུ་འབྲུ་རིགས་ཁལ་གྲངས་སྟོང་ཕྲག་བརྒལ་བ་སྒྲུབ་དགོས་པ་མ་ཟད། འབྲོག་པའི་ཐོན་རྫས་ཀྱང་རྫོང་དེའི་མངའ་ཞབས་སུ་གྲྭ་ཕྱི་སྒང་བརྒྱུད་འབྲོག་པ། པ་སངས་འབྲོག་པ། ཆོས་སྲིབ་འབྲོག་པ། སྤུང་རིང་འབྲོག་པ་སོགས་གཞུང་རྒྱུག་ཏུ་ཆོད་པའི་འབྲོག་དུད་རྐང་གྲངས་ཉུང་ཤས་ཤིག་ཡོད་པ་དག་ལ་འཁྲི་བ་ཡིན། དཔེར་ན། གྲྭ་ཕྱི་སྒང་བརྒྱུད་འབྲོག་པ་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། ལྕགས་སྟག་ཞིབ་གཞུང་དུ་འབྲོག་དུད་དེས་རྩ་ཡུལ་གྲ་ཕྱི་སྨོན་སྒྲུབ་དང་སྨིན་གླིང་བཅས་ནས་ཟ་མུས་ལས། རྐང་གསུམ་ལམ་ཐོག་ས་ཚིགས་རང་ཁུངས་དང་། རྫོང་སྐྱེལ་སྣེ་ཁོངས་སུ་སྔར་རྒྱུན། རྒྱ་ཤིང་བརྔོད་བཅས། སྒང་བརྒྱུད་འབྲོག་པར་ནོར་ཆེར་མེད་གཤིས་རང་ཆའི་རྩྭ་རིན་ལྟ་བུར་རྐང་བརྒྱད་ཀྱི་ཤིང་དངུལ་འབབ་སྲང་དྲུག་དང་ཞོ་བཞི། སྨིན་གླིང་དང་སྨོན་གྲུབ་པ་གཉིས་ནང་ཚགས་སེམས་ཅན་མང་ཉུང་གི་རྗེས་འབྲང་སྤྱི་སྒྲུབ་ཀྱི་ལས་ཁུངས་སུ་དུས་འབུལ་བྱེད་ཅེས་སོགས་བྱུང་བ་ལྟར།[2] འབྲོག་དུད་དེར་ཁྲལ་རྐང་བཅུ་གཅིག་ཙམ་ཡོད་པ་ལས། རྐང་གསུམ་གྱི་དོད་དུ་ཕྱི་ཁྲལ་ལམ་ཐོག་ས་རྫོང་དང་རྒྱ་ཤིང་བརྔོད་བཅས་སྒྲུབ་དགོས་ཀྱང་། འབྲོག་ས་དེའི་རྩྭ་ཡུལ་མང་ཆེ་བའི་སར་གྲ་ཕྱི་ཁུལ་གྱི་སྨོན་གླིང་དང་སྨོན་གྲུབ་བཅས་ཀྱི་སེམས་ཅན་འཚོ་བས། རྩྭ་རིན་དུ་ཁྲལ་རྐང་བརྒྱད་ཀྱི་དོད་ཁུལ་དེའི་ཁྲལ་པས་དངུལ་བསྒྱུར་གྱིས་སྲང་དྲུག་དང་ཞོ་བཞི་རྫོང་ལས་ཁུངས་སུ་འབུལ་དགོས་འདུག

དེས་ན་དུས་སྐབས་དེར་ཁྲལ་རྐང་བརྒྱད་ལ་དངུལ་སྲང་དྲུག་དང་ཞོ་བཞི་ཐོབ་པའི་འཛའ་ཐང་ཡིས། སྐབས་དེའི་ཡུལ་སྲོལ་རྩྭ་རིན་ལ་རྐང་གཅིག་ལ་དངུལ་སྲང་གཅིག་མ་ཟིན་ཙམ་ཐོབ་པ་དེ་ཤུགས་ལ་ཤེས་ནུས་པ་ཡིན། དེ་མཚུངས་སྒེར་ཆོས་ཁག་ནས་ཀྱང་ལོ་ལྟར་རྒྱ་བསོས་འབབ་དངུལ་ཞོ་དགུ་དང་། ཤིང་དངུལ་སྲང་གང་ཞོ་དྲུག སྨོན་བརྔོད་སྲང་བཞི་བཅས་སྒྲུབ་དགོས་ཐོག[3] ལམ་ཐོག་ས་རྫོང་སྐྱེལ་འདྲེན་ལས་ས་ཚིགས་རྐང་རྐྱང་དང་། རྫོང་སྐྱེལ་གཉིས་སྣེའི་འདོན་གྱིས་འདུར་སྒྲུབ་བྱེད་དགོས་ལ། དེ་མིན་ས་རྫོང་གཉིས་ཀྱི་སྐྱེལ་འདྲེན་ལས། ས་ཚིགས་རང་ཁོངས་དང་རྫོང་སྐྱེལ་ཉེ་འཁོར་རྫོང་གཞིས་གཞན་དག་ལ་སྒྲུབ་དགོས་པའི་རིགས་ཀྱང་སྣང་ཏེ། ལྕགས་ནང་ཆོས་གཞིས་མཐིང་བའི་ས་ཚིགས་བསམ་ཡས་ཀྱི་ཁོངས་དང་། རྫོང་སྐྱེལ་སྣེ་གདོང་ཁོངས་སུ་སྒྲུབ་པ་དང་། རས་ཕུག་ཆོས་གཞིས་ཉི་རུ་ཁང་གསར་བ་དང་རྫོང་ཕྱི་བླ་བྲང་གི་ཆོས་གཞིས་གཉིས་ཀྱི་ས་ཚིགས་འོན་དང་། རྫོང་སྐྱེལ་སྣེ་གདོང་དུ་སྒྲུབ་དགོས་པ་སོགས་ཡོད་འདུག[4] དེ་མིན་གཞུང་སའི་ལམ་ཡིག་ལྡན་པའི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་གཞུང་དོན་ཆེད་མངགས་པའི་གཞུང་ཞབས་པར་སྡོད་གནས་མེ་ཤིང་སོགས་ཉེར་མཁོ་དང་། རྟ་དྲེལ་སོགས་ཆེད་གཏོང་ཕེབས་སྒྲིག་སོགས་བྱེད་དགོས་པའི་གནས་རིམ་མཐོ་ཤོས་ལ་མཚོན་ན། ཤིང་ཁྱི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༤ ལོར་༸གོང་ས་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོ་རི་བོ་དགའ་ལྡན་དང་ཆོས་འཁོར་རྒྱལ་སོགས་སུ་ཆིབས་བསྒྱུར་སྐབས། བཀའ་ཤག་ནས་སྣེ་གདོང་དང་འོན་བཅས་ལམ་ཐོག་རྫོང་སྡོད་དང་མངའ་ཁུལ་མི་སེར་ཐུན་མོང་ལ་ཕེབས་སྒྲིག་འཕར་བསྣོན་དགོས་སྐོར་གྱི་བསྩལ་བའི་བཀའ་རྒྱ་ལས་ཤེས་ཐུབ།

དཔར་རིས་གཉིས་པ། བཀའ་ཤག་ནས་ ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཕེབས་སྒྲིགས་ཞུ་སྒོའི་སྐོཪ་སྣེ་གདོང་སོགས་ཀྱི་སྫོང་སྡོད་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་རྒྱ།

སྐབས་དེར་༸གོང་ས་མཆོག་དབུ་གུཪ་བཞུགས་ཞག་སཪ་ཕྱིང་དམཪ་དྲུག ཞབས་ཪས་རྒྱ་ལྕོགས་བཅུ་དགུ་དང་བཞུགས་འཚེཪ་ཁང་པཪ་བཞུགས་བཞག་སྐབས་ཕྱིང་དམཪ་དང་ཞབས་ཪས་རྒྱ་ལྕོགས་གོང་གསལ་ཐོགས་འཕཪ་དུ་གོས་ཡོལ་གནམ་གདན་སྒོ་ཡོལ་ཆབ་སྒྲོམས་འཛུགས་ཡུལ་དུ་ཡོལ་བ། གནམ་གདན། རྩེ་གསོལ་ཐབ་ཆེན་མོཪ་གཏོང་གསལ་ཐོག་འཕཪ་དུ་བཞུགས་ཞག་གསོལ་ཚཪ་བཅས་དབུ་གུཪ་མཛད་ཕྱིན་ས་ཁྲི་མེད་སྟབས་གཏོང་གཞི་རྩ་གསལ་ལྟཪ་གྱི་ཐོག་རྒྱ་ལྕོགས་ལྔ་དང་། གལ་སྲིད་བཞུགས་བཞག་ཁང་པཪ་མཛད་ཕྱིན་གཏོང་གསལ་ཐོག་འཕཪ་བསྣོན་རྒྱ་ལྕོགས་བཅུ་ཐམ་པ་འབོལ་ཆ་གསུམ། སྐྱོངས་ཡུག་གསུམ། མི་ཧྲེང་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་སོགས་དང་། དེ་བཞིན་བཀའ་རྒྱ་དེར་གཉེར་ཁོའི་ཐབ་ཆས་སུ་ཁྲོ་ཟངས་ཁེབ་ལྡན་ཆེ་ངེས་ལྔ། འཁོལ་རྡིཪ། འཁོལ་མ། ཚག་སྐྱན་ ཇ་མདོང་བཅས་དང་། གསོལ་ཚ་སོ་སོཪ་ཕྱིང་མདཪ་ཁ་གསཪ་གསུམ་ཪེ། ཞབས་ཪས་རྒྱ་ལྕོགས་བཅུ་ཐམ་པ་བཅས་དགོས་པ་ཚ་ཞག་སོ་སོཪ་བཏང་ཆོག་ཨང་སཪ་དགོས་རྒྱུ་ཞེས་དང། ཕྱོགས་མཚུངས་གཞུང་རྟ། གཡཪ་རྟ། གཡཪ་དྲེལ་སོགས་ཁུངས་སོ་སོཪ་རྟ་བཅོ་ལྔ་དྲེའུ་དང་། འགེལ་རྟ་སྒ་འབྱཪ་མ་གང་རུང་ཉི་ཤུ་ཐམ་པ་བཅས་དགོས་པ་སྔོན་ཚུད་གོ་སྒྲིགས་ཀྱི་ས་གནས་སོ་སོཪ་བཏང་ཆོག་ཨང་སཪ་གྱི་སྡད་(བསྡད་)པས་དགོས་ངེས་ཪིགས་ལ་སྐབས་མཚམས་བབས་བཀོད་བགྱིས་རྒྱུཪ་ཁྱོད་ཪང་སྤྱི་ཁྱབ་དང་རྫོང་སྡོད་རྒན་འཐུས་བཅས་ནས། དེ་རྩིས་འཕྲལ་གཏོང་ལེ་འཁོན་མེད་པ་དགོས་རྒྱུ་དང་དགོས་མེད་བར་མ་དོའི་མི་སེར་ཐོག་འཕར་བསྐུལ་བརྡབས་(བརྡབ་)བསིགས་(གསིག་)དང་། གླ་ཆ་ལེན་སྤྲོད་ཁྱོད་རང་ལས་བྱེད་རྣམས་ངན་མཐུན་མ་སོང་ཚུལ་གྱི་མངའ་འབངས་ཐོག་འཁྱེར་འགེལ་དང་། ཆིབས་བསྒྱུར་གལ་ཆེའི་ཞུ་སྒོར་ལེ་འཁོན་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཤར་ཚེ་ཁྱོད་རང་སྤྱི་ཁྱབ་དང་སྣེ་སླེབས་རྒན་དམངས་དང་བཅས་པར་ཉེས་པ་ཡན་པོར་མ་སོང་བ་གཅོད་ངེས་ཞེས་སོགས་གསལ་བས།[5] རྫོང་སྐྱེལ་ཕེབས་སྒྲིག་སྐབས་༸གོང་ས་མཆོག་དབུས་པའི་ཆེས་མཐོའི་མི་སྣར་ཉེར་མཁོ་བཀོད་སྒྲིག་གི་རིམ་པ་ཇི་ཙམ་བྱེད་དགོས་མིན་ལས། གཞན་དག་ལམ་ཡིག་ཅན་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣར་རྒྱ་བསྡུས་གང་ཙམ་ཐོབ་མིན་སྐོར་དཔོགས་ནུས་པ་ཡིན། གཞན་ཡང། རྫོང་དེའི་རྫོང་གཡོག་སོགས་ཀྱི་འཁྲི་སྒྲུབ་ཐད་ཞོལ་ཁྲལ་ཧ་ཅང་ལྕི་བས་རྫོང་ཞོལ་གྱི་ཞོལ་པ་མི་སེར་ཁྲལ་དུད་ཙམ་མ་ཟད། རྩེ་ཚོགས་ཆོས་གཞིས་ཞོལ་ཁྲལ་རྐང་དྲུག་དང་། ཁྲ་འབྲུག་སྐུ་བསྟན་ཆོད་པའི་ཞོ་ཁྲལ་བཅས་གཞུང་སྒེར་ཆོས་གསུམ་ཀའི་ཁྲལ་ཁུངས་ནས་རྒྱུག་དགོས་ལ། གཉེར་ཚང་གི་ལག་གཡོག་སོགས་ནི་གཉེར་ཚང་མོ་བྲག་བཅུ་གསུམ་གྱིས་སྒྲུབ་དགོས་པས། དེ་བྱིངས་ཁྲལ་སྒྲུབ་གཞན་དག་གང་ཡང་མི་འཁྲི་བར་ཆག་ཡངས་མཛད་པའི་གཞུང་སའི་བཀའ་གཏན་སྤྲོད་ལམ་ཡོད་པ་བཅས།[6] རྫོང་དེའི་སྤྱིའི་གཞུང་སྒེར་ཆོས་བཅས་ཀྱི་གཞིས་རྩའི་ཁྲལ་འུལ་སྒྲུབ་ཆག་གསུམ་གྱི་གནས་ཚུལ་རགས་རིམ་ཙམ་མོ།།

དཔར་རིས་གཉིས་པ། ཆུ་ཁྱི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༢༢ ལོར་སྣེ་གདོང་རྫོང་སྦྲེལ་ཐུན་མོང་ལ་རྩྭ་ཡུལ་ས་སྦོལ་རྒྱ་ཁྱོན་ཁ་འཛིན་ཞིབ་རྩད་སྐོར་བསྩལ་བའི་བཀའ་རྒྱ།

༄༅། །༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཕྱག་རྟགས་དགོངས་དོན་སྣེ་གདོང་ཁུལ་རྩ་གཉེར་གླིང་དེབ་ནང་གསལ། སྐྱིད་ཚལ་འདམ་ལྷུག་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཁ་རྩ་(རྩྭ་)གཏོང་ཡུལ་ན་སྟོང་ཕྲན་ཡོད། སྣེ་གདོང་བདེ་སྐྱིད་ཁང་གསར་བ་ནས་གསར་སྦོལ་གྱིས་གཞུང་འབབ་ཕུལ་འཐུས་ཞུ་སྐོར་ལྷོ་སྤྱི་ཞབས་ཟུར་ཡེ་ཤེས་ཐུབ་བསྟན་དང་། སྣེ་གདོང་རྫོང་སྦྲེལ་ཐུན་མོང་ནས་རྩ་རྩྭ་རྔའི་དགེ་བེད་ཡོད་མེད་སྣེ་གདོང་རྩ་(རྩྭ་)གཉེར་དྲི་ཞིབ་ནན་ཏན་ཐོག  རྒྱ་ཁྱོན་སོན་འགྲོ་སྐོར་ཞིབ་དང་འབྲེལ་བའི་ས་སྦོལ་ཁ་འཛིན་སྩལ་འོས་ཇི་མཆིས། ཕྱོགས་ལྷུང་ཐུགས་འདྲེེན་ཧེ་བགས་གླེང་ངན་གཏན་ནས་མེད་པའི་དྲང་འབྲེལ་འཆར་གཞི་ཁ་གསལ་ཁུངས་དག་དང་སྦྲགས། ཁུངས་སོ་སོའི་ཞུ་བ་བཅས་ངེས་བསྲིངས་བྱུང་བསྟུན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོར་༸སྙན་ཞུས་ཀྱིས་བབས་གསལ་བྱེད་རྒྱུ་སོང་དོན་ལྷོ་སྤྱིའི་ངོ་ཚབ་དང་། སྣེ་གདོང་རྫོང་སྦྲེལ། ས་བདག་རྩ་(རྩྭ་)གཉེར་ངོ་ཚབ་བཅས་ནས་སྐོར་ཞིབ་བྱས་འདུག་པར་རྩ་(རྩྭ་)གཉེར་གླིང་དེབ་དམ་འབྱར་ལྟེབ་འགོ་གསུམ་པ་ཤོག་གྲངས་ ༦ ན ༣ པར་གཤོངས་ཁ་ན་ཁ་ཞེས་པའི་ས་ཁོངས་ནས་སྐྱིད་ཚལ་འདམ་ཐུག་ཤར་ཟེར་བའི་ས་མཚམས་ཤར་རྒྱ་ལམ་ཚུན། ལྷོ་སྣེ་ཞོལ་གཞུང་རྒྱུགས་དང་། རྩེ་ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་ཞིང་གི་མུ་མཚམས་མན། ནུབ་ཆུ་ཡུར་ལབ་རྩིག་ཚུན། བྱང་འདམ་ཐུག་འབ་ལྕགས་མན་བཅས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་རྔ་རྩ་(རྩྭ་)མེད་ཅིང་།

ཁ་རྩ་(རྩྭ་)རྐྱང་སྐྱེ་རབ་(རབས་)མེད་ལུགས་སྣེ་གདོང་རྫོང་སྦྲེལ། ས་བདག་རྩ་གཉེར་ངོ་ཚབ་བཅས་ཀྱི་ཞུ་བ་རྟགས་འབྱར་ཕུལ་འབྱོར་ལ་ཁ་རྩར་(རྩྭར་)གཏོང་ཡུལ་ས་འབྲིང་སོན་རུའི་ཁལ་ཉི་ཤུ་ཐམ་པ་འགྲོ་བའི་ཐོག་ནས་སྤྱི་འགྲེ་སྦྱར་བཟོས་བཞི་ཟུར་སོན་ཁལ་ལྔ་བཅགས། ཡང་ཏིག་སོན་ཁལ་བཅོ་ལྔ་འགྲོ་བར་དྲུག་སྐོར་རྩིས་ཐོན་འབབ་འབྲུ་རུའི་ཁལ་དགུ་བཅུ་ཐམ་པ་ལ་སྤྱི་འགྲེའི་བཅུ་ཟུར་འབབ་འབྲུ་རུའི་ཁལ་དགུ་དང་། ས་བདག་ལ་ཉི་ཤུ་ཟུར་ཁལ་བཞི་དང་བྲེ་བཅུ་ཐམ་པ་ཐོབ་པ་ཆུ་ཁྱི། ཆུ་ཕག ཤིང་བྱི་བར་ལོ་གསུམ་གསར་སྦོལ་སྤྱི་མཚུངས་བོགས་ཡངས་ཀྱིས་ཤིང་གླང་ནས་བཟུངས་(བཟུང་)ལོ་ལོ་གཞུང་འབབ་བཅུ་ཟུར་འབྲུ་རུའི་ཁལ་དགུ་འབྲུ་བསྐྱེད་ཕོགས་དཔོན་ནས་བསྡུ་ལེན་ཟུར་རྩིས་དགོས་རྒྱུ་འབྲུ་ཕོགས་ལགས་འཛིན་ལ་བརྗོད་བཀོད་ཟིན་པ་དང་། ས་བདག་བོགས་མ་གོང་བཞིན་རྩ་(རྩྭ་)གཉེར་རིམ་འབྱོར་ལ་ཆད་མེད་གཙང་འབུལ་ཞུ་རྒྱུའི་སོ་ནམ་ལས་ཁུངས་ནས་གན་རྒྱ་ཁག་འབྲེལ་འཇོགས་ལེན་ཟིན་འདུག་པ་ལྟར། གོང་གསལ་སྒྲུབ་འབབ་ལ་ཞ་ཆགས་མ་བྱུང་ཚེ་འདི་ནས་དམིགས་བསྒྱུར་བཀོད་བྱ་འོས་མ་བྱུང་བར། བདེ་ཁང་པ་ནས་ཁ་འཛིན་བྱས་འཐུས་སོང་བ་གླིང་དེབ་ལ་མཆན་འབེབ་དགོས་རིགས་འདི་ཐོག་ནས་བགྱིས་འཐུས་དང་། སྐྱ་སྔོའི་ཆུ་ཐོབ་རྩ་(རྩྭ་)གཉེར་ཆུ་ཐོབ་ཁོངས་ནས་འཁྱོངས་མིན་ཤར་ཚེ་དབུས་སྲིབ་ཤར་ནུབ་ཆུ་ཐོབ་ཁོངས་ནས་ཕྲ་བཟུངས་(བཟུང་)མེད་པ་མོས་སྙོམས་གཏོང་འགྲེམས་དགོས་རྒྱུའི་ས་ཐོ་ལག་འཛིན་དུ། ཆུ་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢  ཚེས་ ༧ ལ། རྟགས་ཐམ།

ལེ་ཚན་གསུམ་པ། གཞུང་སྒེར་ཆོས་གསུམ།

         སྣེ་གདོང་རྫོང་འོག་གི་གཞུང་སྒེར་ཆོས་གསུམ་ལས་གཞུང་རྒྱུག་ཏུ་ཞོལ་ལྕགས་རི་ནང་། བྱང་སྲིབ། བྱང་སྲིབ་སྨད། བྱང་སྲིབ་ཁ་ཐོར། ལྷོ་སྲིབ། ནུབ་འདེབས། རྩེ་ལྡིང་། རྣམ་རྒྱལ། རྩེ་ལྡིང་རྒན་འོག རྒན་ཟུར་ཁང་པ། ཡར་མདའ་རྒན། ལྡིང་སྟོད། མཁར་རྟོག།ཡས་ཆགས། ཤར་དགའ། ཡིད་སྨོན། ལྗངས་ལྟར་པ། ཐར་མ། བཀྲ་ཤིས་སྒང་རྒན་མདོ་ཁ་ཁང་གསར། མི་བྲན་དགོན་བྱང་པ། ཕོ་བྲང་ཞོལ་པ། མདའ་བདག་དུད་རྐང་། ཕན་ཐང་གཞུང་རྒྱུག་རྒན་བཅས། ཕན་ཕུ་རྒན་སྤང་གཉེར་པ་ཅན། ཟེ་སྟོད། དོན་གླིང་ཆུ་སྐོར་བ། ལྷ་ཁང་། ཤོ་རྒན་དར་རྒྱས། ཤར་ཕྱོགས་འོག་པ། ཡར་སྟོད་ལྷུན་སྒང་དང་། བར་ཐང་། སྙག་མི། སྒོ་མལ། ཞོལ་སྙགས། ར་མོ། འོན་ཚེས། དོ་བོ་ལྕོགས། ལྗང་། སྒང་བརྒྱུད་འབྲོག་པ། པ་སངས་འབྲོག་པ། ཆོས་སྲིབ་འབྲོག་པ། སྤུང་རིང་འབྲིང་འབྲོག་པ་བཅས་དང་།

ཁྲལ་སྒྲུབ་ས་རྟེན་འདོན་གྲངས་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་སྒེར་པ་དང་དྲག་བཙན་ཆེ་གྲས་སུ། སྒེར་དྲག་བཙན་ཁང་ནུབ་པ། སྒེར་མདའ་ཐང་པ། སྒེར་རི་ཞིང་པ། སྒེར་བང་ཆེ་བ། སྒེར་གེ་ར་བ། སྒེར་སྐྱ་པོ། སྒེར་བདེ་ཆེན། སྒེར་རྡོ་དགོན་པ། སྒེར་བྱེ་མདའ་བ། སྒེར་སྤེལ་སྐྱ་བ། སྒེར་གནང་བྱུང་བ། སྒེར་ཞོལ་ཁང་པར་ཡར་སྟོད། སྒེར་གྲོང་སྣག་པ། སྒེར་སྟག་སྨད་པ། སྒེར་ཁྱིམ་འགོ་བ། སྒེར་དག་མོ་བ། སྒེར་ཤག་བྱང་པ། སྒེར་ཤག་ལྷོ། སྒེར་གྲོག་མཁར་བ། སྒེར་དཔལ་གྲོང་པ། སྒེར་ཚོགས་རྒྱལ་གླིང་པ། སྒེར་གླིང་དགའ་སྤེལ་བ། སྒེར་ཁེ་སྨད་པ། སྒེར་རབ་བརྟན་ཤར་པ། སྒེར་གྲུ་ཤར་པ། སྒེར་དེ་བཞིན་པ། སྒེར་ལྕང་ཅན།ལྷ་ཀླུའི་ཁོངས་བཀྲ་ཤིས་མཐོང་སྨོན་པ། ཞོལ་ཤར་པ་དྲག་བཙན། གྲོ་ལུང་པ་དྲག་བཙན། དབྱེ་མདའ་བ་དྲག་བཙན། དྲག་བཙན་ར་རྩིད། དྲག་བཙན་ཁང་གསར་བ། དྲག་བཙན་བཀྲ་ཤིས་གླིང་བ། དྲག་བཙན་གངས་ཅན་པ། དྲག་བཙན་བདེ་ཆེན་ཁང་གསར་བ། མགར་ཚང་པ། སྤུ་རིང་པ། ཆུ་མིག་དགོན་གསར་བ། རབ་ཤར། ཀ་ཎི་བ། སྙེ་ལྷག་པ། བཙན་ཐང་ཤར་པ། སྒ་རུ་བ། སྤེལ་གཅིག་པ། གནས་ལག་ནང་པ། གྲྭ་ཕྱི་སྒང་བརྒྱུད་འབྲོག་པ། བླ་སྨན་པ་བློ་བཟང་དར་ལ་ཆོད་པ་ཐོག་ཁ་བ། རབ་ཤར་གཡོག་སྣང་རྩེ་བ། ཤར་སྒོ་བ་གཡུ་ཐོག་ཕྱག་མཛོད་ཀྱི་འཛིན་ཁོངས་བཅས་མཆིས།

དགོན་སྡེ་གྲྭ་ཚང་ཁག་གི་མཆོད་རྒྱུན་གཏོང་ཐེབས་སུ་ཆོད་པའི་ས་རིས་ཁག་ལ་མཚོོན་ན། ཆོས་གཞིས་སུ་གདན་ས་མཐིལ་ཆོས་གཞིས་རབ་བརྟན། རྩེ་ཚོགས་ཆོས་གཞིས། རྩེ་ཚོགས་ཆོས་གཞིས་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་པོ། རྩེ་ཚོགས་ཆོས་གཞིས་དཔལ་གྲོང་པ། རྩེ་ཚོགས་ཆོས་གཞིས་སེ་སྤོང་། རྩེ་ཚོགས་ཆོས་གཞིས་ཆིབས་ར་བསམ་དར་བ། རྩེ་ཚོགས་ཆོས་གཞིས་དབྱངས་ཅན། རྩེ་ཚོགས་ཆོས་གཞིས་ཉི་ལྡེ་བ། རྩེ་ཚོགས་ཆོས་གཞིས་གད་པ་ཁང་གསར་བ། རྩེ་ཚོགས་ཆོས་གཞིས་ཤས་འདེབས་ཁང་གསར་བ། འོན་ཆོས་སྡིང་ཆོས་གཞིས་འབྲས་མངའ་གྲོང་སྟོད་པ། འོལ་དགའ་སླེབས་ཇིའི་ཆོས་གཞིས་འོན་གྲོང་གསར་ཐོག།ལྕགས་ནང་ཆོས་གཞིས་མཐིང་མ་བ། བསམ་ཡས་མཆིམས་ཕུའི་ཆོས་གཞིས་རྒན་བཙན་ནུབ་པ། དགའ་ལྡན་མཛེས་རྒྱན་གླིང་པ་ཆོས་གཞིས། དར་གླིང་ཆོས་གཞིས་སྒྲིབ་ཐོག གཡའ་བཟང་ཆོས་གཞིས། སྨིན་གླིང་ཆོས་གཞིས་བྲག་ཆུང་སྨད་ལུང་པ། ཆ་དཀར་ཆོས་སྡེའི་ཆོས་གཞིས་ལོང་མོ་བ། བློ་གླིང་ཆོས་གཞིས་ས་གྲུ་ནུབ། སེར་སྤྱིའི་ཆོས་གཞིས་འོན་ཚག རྒྱལ་སར་སྒང་པའི་ཆོས་གཞིས་མདོ་སྟེང་པ། རི་སྒོ་ཆོས་སྡེའི་ཆོས་གཞིས་རྒན་སྦུད། རྣམ་གྲྭའི་ཆོས་གཞིས་ཡར་ལུང་བསམ་འགྲུབ་བདེ་ཆེན་པ། རྣམ་གྲྭའི་ཆོས་གཞིས་སྡེ། རྗེ་བཙུན་རྫོང་པ། མངའ་གྲའི་ཆོས་གཞིས་ཚགས་པ་དང་། གདལ། ཀློ་སྤང་བཅས། བཀྲས་རྩེའི་ཆོས་གཞིས་ལྷོ་གྲོང་ཁང་ཆུང་བ། རི་བོ་ཆོས་གླིང་ཆོས་གཞིས། རི་བོ་ཆོས་གླིང་ཆོས་གཞིས་ཁུ་མི་བ། རི་བོ་ཆོས་གླིང་ཐོབ་རྒྱལ་བ། རི་བོ་ཆོས་གླིང་ཁོ་ཚང་པ། རི་བོ་ཆོས་གླིང་སྨོན་གྲོ་དང་ལྗང་ཁྲི། རི་བོ་ཆོས་གླིང་གི་ཁོངས་ནས་ཁེ་སྨད་བདག་མོ་བ། རི་བོ་ཆོས་གླིང་ཆོས་གཞིས་རྒན་ཨོར་ཁ་བ། རི་བོ་ཆོས་གླིང་སླ་ཙམ་པ། སླེ་ལུང་ཆོས་གཞིས་ལྷག་རུ་རྒན་བཀྲ་ཤིས་སྒང་པ། ཆོས་བསམ་དར་རྒྱས་གླིང་པའི་ཆོས་གཞིས། སྤྱན་གཡས་ཆོས་གཞིས་བྱང་སྲིབ་གྲོ་མོ་ནས་རྒན་སྦན་རྩ་སྐོ་པ་ཅན། བསྟན་གླིང་ཆོས་གཞིས་སྒེར་པ་བ། ཤེལ་བྲག་བདེ་ཆེན་སྟེང་པ། ལྕོག་གྲྭའི་ཆོས་གཞིས་ཞིང་ཆེན་པ། བཀྲིས་ཆོས་སྡེའི་ཆོས་གཞིས་གཡུལ་གཉིར་བཟང་མོ། བན་ཆོས་གཞིས། བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་ཆོས་གཞིས་ས་ཀར་བ། ཤེལ་བྲག་གཡུལ་གཉེར་བ། ཨ་རྒྱན་དགོན་པ། བཀྲ་ཤིས་ཆོས་སྡེར་ཆོད་པ་གནམ་མོ་ཁང་གསར། བཀྲས་ཆོས། བཀྲས་ཆོས་རྒྱལ་བཟང་ཆུ་འཁོར་བ། རས་ཕུག་ཆོས་གཞིས་གྲུང་སྟོད། རས་ཕུག་ཆོས་གཞིས་ཁྱུང་རྩེ་སྒང་པ། རས་ཕུག་ཆོས་གཞིས་ཉི་རུ་ཁང་གསར་བ། རས་ཕུག་ཆོས་གཞིས་སྦུད་ཁ་ཁང་གསར། རས་ཕུག་ཆོས་གཞིས་དགོན་ཆུ་དབར། རྫོང་ཕྱི་བླ་བྲང་གི་ཆོས་གཞིས་ལྡན་པ། ཁྲི་རིའི་ཆོས་གཞིས་གྲོང་སྨད་པ། བན་གཙང་ཆོས་གཞིས་ཁྲ་འབྲུག་མདོ་མཁར། དགའ་ཆོས་ཆོས་གཞིས། ཁྲ་ཚང་པ། ཁྲ་འབྲུག་སྐུ་བསྟེན་ལ་ཆོད་པ་ཞོལ། ཁྲབ་ཆིས་ཁང་གསར་པ། དྲག་བཙན་ཀེ་གྲོང་པ་བཅས་ཡོད་དོ།།

དཔྱད་གཞིའི་ལུང་ཁུངས་ཡིག་ཆ།

[1] ལྕགས་སྟག་ཞིབ་གཞུང་། ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩། ཤོག ༧༦-༩༨།

[2] ལྕགས་སྟག་ཞིབ་གཞུང་། ཤོག ༨༣།

[3] ལྕགས་ཞིབ། ཤོག ༩༨ ནང་གསལ་དུ་སྤྱི་འཛིན་བཞིན་སྒེར་སྤེལ་སྐྱ་བའི་ངོ་འདོན་ནས་གོང་རྒྱ་ཤིང་སྨོན་བརྔོད་ཀྱི་འབབ་གྲངས་དེ་སྒྲུབ་དགོས་པར་གསལ་བ་བཞིན། ཁུལ་དེའི་སྒེར་ཆོས་འདོན་འབོར་མ་ཉུང་གི་དངུལ་འབབ་ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས་འགྲོ་བ་ཡོངས་སྲིད་ཀྱང་། སྤྱི་ཡོངས་ཤིང་དངུལ་དོད་སྒེར་ཆོས་སྤྱི་འགྲེར་གོང་གསལ་གྲངས་ཚད་ཀྱིས་རིགས་བསྒྲེ་ཐུབ་བོ།

[4] ལྕགས་ཞིབ། ཤོག ༩༥།

[5] The Central Asiatic Seminar of the University of Bonn, Germany, Docoment no. 012 2-1/#/9/3/4  ཡིག་ཆ་དངོས་སུ་བཀའ་ཤག་གི་ཕྱག་དམ་བཏབ་ཡོད་པར། རིང་ཚད་ལ་སན་ཌི་མི་ཊར་ ༨༧ དང་ཞེངས་ཚད་ལ་ ༥༥ ཙམ་མཆིས་པ་གཤམ་ཏུ་དཔར་རིས་གཉིས་པར་བཀོད་ཡོད།

[6] ལྕགས་ཞིབ། ཤོག ༧༧།

དབུས་གཙང་ལོ་རྒྱུས་ཆེན་མོ་ལས་བཏུས་པའོ།།