ར་སེ་དཀོན་མཆོག  དེ་ཡང་བོད་ཡུལ་དབུས་ཀྱི་ལྟེ་བ། ར་ས་འཕྲུལ་སྣང་གི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བཞུགས་སུ་གསོལ་བའི་ཇོ་བོ་ཤཱཀྱ་མུ་ཎི་སྟེ། སྟོན་པའི་སྣང་བརྙན་ལ་ཉིན་ལྟར་ཞལ་གསེར་འབུལ་བ་ཙམ་མ་ཟད། སྐུ་ཧྲིལ་པོར་གསེར་གསོལ་བའི་དད་མོས་ཀྱི་སྲོལ་ངོ་མཚར་ཅན་ཡོད་ལ། དེ་མཚུངས་བོད་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་སྤྱི་དང་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་རྟེན་གཙོར་ཞལ་གསེར་ཡང་ཡང་འབུལ་བ་སྟེ། གསེར་ཆབ་བྱུག་སྲོལ་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པས། འདི་རྒྱ་གར་གྱི་སྲོལ་བོད་དུ་ཚུར་དར་བ་ཡིན་ནམ། བོད་རང་ནས་བླ་མ་དག་གིས་གསར་བཏོད་གནང་བ་ཡིན་ནམ། རྒྱ་ནག་ནང་པའི་ལུགས་ལས་ཚུར་དྲངས་པ་ཅིག་ཡིན་ནམ་མིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་ལན་དུ་བྱུང་བ་རིག་པའི་སྒོ་ནས་ལན་འདེབས་དགོས་པ་ནི་གཡོལ་དུ་མེད་དོ།།  

༄༅། ། ཤོག་དྲིལ་དང་པོའི་དབུ་ཤོག་བཞུཌ་སོ།། ༦༣ བཙོནཿ དངཿ རྟཿ མནཿ ཆད།། ཕྱུགསཿ རྐང། འགྲོསཿ དང།། ནོརཿ རྐམཿ རྫསཡན་ཆད། མནངསཿ སོཿ འཚལཿ ཅིགཿ ལ།། ལཿ ཞིགཿ གིས ༦༤ བརྐུསཿ སོཿ ཞེས།། དམཿ ཕོཿ ཞིགཿ གིསཿ བརྒལདཿ ཏེཿ ཐུགཿ གྱངཿ རུང།། ཚོལཿ བཿ ཞིགཿ གིསཿ…

པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཞི་པ་བློ་བཟང་ཆོས་རྒྱན་གྱིས་སྤྱི་ལོ་ ༡༦༡༣ ལོ་ནས་ལོ་དྲུག་གི་རིང་ལྷ་ས་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོའི་ཚོགས་དབུར་ཕེབས་པ་དང་སྐབས་དེ་དུས་ལྷ་ལྡན་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོའི་དགེ་འདུན་ཁྲི་ཁྲག་གི་དཀྱིལ་དུ་དགེ་བཤེས་རབ་འབྱམས་པ་གཏོང་བའི་སྲོལ་གཏོད་པས་ན་བསྡུས་མིང་དུ་ལྷ་རམས་པ་ཞེས་འབོད་པའི་སྲོལ་ཆགས། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༢༣ ལོར་རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༣ པ་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོས་ནོར་གླིང་དབྱར་བཞུགས་ཕོ་བྲང་དུ་ཕྱི་ལོའི་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་མིང་ཐོའི་ཁོངས་སུ་ཡོད་པ་རྣམས་རྒྱལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཞུང་ཆེན་བཀའ་པོད་ལྔའི་རྩོད་རྒྱུགས་ལེན་པའི་སྲོལ་གཏོད་གནང་། ལྷ་རམས་དགེ་བཤེས་གཏོང་མཁན་མི་ ༡༦ ལས་མེད་པ་རྣམས་ནི། དགའ་ལྡན་ཤར་རྩེ། བྱང་རྩེ། འབྲས་སྤུངས་སྒོ་མང་། བློ་གསལ། བདེ་ཡངས། སེར་བྱེས། སེར་སྨད་བཅས་གྲྭ་ཚང་བདུན་ནས་དགེ་བཤེས་གཉིས་རེ་དང་། དེའི་སྟེང་གྲྭ་ཚང་བདུན་པོ་སྐོར་རེས་ཀྱིས་དགེ་བཤེས་འཕར་མ་མི་གཅིག་དང་ར་སྟོད་དགོན་ནས་དགེ་བཤེས་གཅིག་བཅས་ཁྱོན་བཅུ་དྲུག་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུགས་ལེན་བྱེད་མཁན་ནི། རྒྱུགས་ལེན་བླ་མ་གཞུང་ལས་པ་ཞེས་འབྲས་སྤུངས་དགོན་གྱི་མཁན་པོ་གཉིས། མཚན་ཞབས་དགེ་བཤེས། བླ་སྤྲུལ་ཆེ་ཆུང་། གདན་ས་ཁག་གི་མཁན་པོ་ལས་ཟུར་དང་གྲྭ་དམངས་ཁྲི་ཚོགས་ཀྱི་དབུས་སུ་རྒྱུགས་སྤྲོད་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན། བོད་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་གཙུག་ལག་ཁང་བླ་བྲང་སྟེང་དུ་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་ཨང་ཀི་དང་པོ་ནས་བདུན་པ་བར་གྱི་རིམ་པ་སྤྲོད་སྲོལ་ཡོད་དོ།། ཐུ་བྷོད་གཞོན་ནུ་ནས་བཏུས།

ཀུན་བཟང་བླ་མའི་ཞལ་ལུང་ནང་གི་ཀོང་པོ་འབེན་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་དེས་ང་ཚོ་ལ་བློ་སྐྱེད་ཅིག་སྟེར་སྲིད།  ཡུལ་ཀོང་པོ་ན་ཀོང་པོ་འབེན་བྱ་བ་གླེན་པ་ཞིག་ཡོད། ཐེངས་གཅིག་ཁོ་རང་དབུས་སུ་ཇོ་བོ་མཇལ་དུ་ཕྱིན། ཇོ་བོའི་མདུན་ན་ལྷ་གཉེར་སོགས་གཞན་སུ་ཡང་མེད་སྐབས་ཤིག་ལ་དྲུང་དུ་སོང་ནས། མཆོད་པའི་ཞལ་ཟས་དང་མར་མེ་རྣམས་མཐོང་བས་ཞལ་ཟས་ཀྱི་ཟན་འདི་རྣམས་མར་མེའི་མར་ཁུ་ལ་སྤགས་ནས་ཇོ་བོ་རིན་པོ་ཆེས་གསོལ་བ་ཡིན་ས་རེད། མར་ཁུ་རྣམས་མི་བཀག་པའི་ཆེད་དུ་མེ་སྦར་བ་ཡིན་ས་རེད། ངོ་བོ་ཁོང་གིས་ཇི་ལྟར་གསོལ་བ་ལྟར་བདག་གིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཟ་དགོས་སྙམ་པས། ཞལ་ཟས་ཀྱི་རྩམ་པ་མར་མེའི་མར་ཁུ་ལ་བསྒྲེས་ནས་ཟོས། ཇོ་བོའི་ཞལ་ལ་བལྟས་ཏེ། ལྷ་བཤོས་ཁྱི་ཡིས་ཁྱེར་ཀྱང་འཛུམ་དམུལ་དམུལ། མར་མེ་རླུང་གིས་ཁྱེར་ཀྱང་འཛུམ་དམུལ་དམུལ་བྱེད་པ་བླ་མ་བཟང་། ངའི་ལྷམ་འདི་ཁྱེད་ལ་བཅོལ་བ་ཡིན་པས་ཉར་ཚགས་གྱིས་དང༌། ངས་ཁྱོད་ལ་སྐོར་བ་ཞིག་བྱ་འོང་ཞེས་བཤད། ལྷམ་ཕུད་དེ་ཇོ་བོའི་པང་དུ་བཞག་ནས་སྐོར་བར་སོང་། ཤུལ་ནས་ལྷ་གཉེར་འོང་ནས་ལྷམ་ཕྱིར་འདོར་བ་བརྩམས་ཚེ། ཇོ་བོ་རིན་པོ་ཆེས་གསུང་འབྱོན་ཏེ། དེ་ཀོང་པོ་འབེན་གྱིས་ང་ལ་བཅོལ་བ་ཡིན་པས་མ་འདོར་གསུངས།

༄༅། །བཀའ་ཤག་བཙུགས་ཚུལ། 1720 ལོའི་ཟླ་ 9 ཚེས་ 15 ཉིན་ྋརྒྱལ་དབང་བསྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གསེར་ཁྲིར་མངའ་གསོལ། ༧རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་འཕྲེང་ལྔ་པ་ནས་བཟུངས་རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་དང༌། རྒྱལ་ཚབ་རིམ་པས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བསྐྱངས། ལོ་འདིར་སྟག་རྩེ་སྡེ་པ་བཀྲོངས་པའི་འོག་ཏུ་ང་ཕོད་པ་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་པོ་དང༌། གུང་ལུམ་པ་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་པོ་ནས་དབུ་འཁྲིད་ཐོག་ལྷ་མིའི་ཚོགས་འདུ་གྲོས་བསྡུར་གྱིས་ཆབ་སྲིད་ལོ་གཅིག་ཙམ་བསྐྱངས་ཤིང༌། ལྕགས་གླང་སྤྱི་ལོ་ 1721 ལོར་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་གྱི་གཙོ་བོ་ཁང་ཆེན་བསོད་ནམས་རྒྱལ་པོ་ ༼དའི་ཆིང་བཱ་དུར།༽ བཀའ་བློན་གྱི་གཙོ་བོ་དང༌། དེའི་ལས་རོགས་སུ་ང་ཕོད་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་པོ་དང༌། ལུམ་པ་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་པོ་བསྐོ་གཞག་གིས་ཁོང་གསུམ་ནས་ལོ་གསུམ་རིང་སྲིད་དབང་བཟུང་མུས་རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་ཤིང་འབྲུག་སྤྱི་ལོ་ 1724 ལོར་སླར་ཡང་བཀའ་བློན་གསར་པ་སྦྱར་ར་བ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་པོ་དང༌། ཕོ་ལྷ་བ་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་གཉིས་བཀའ་བློན་དུ་བསྐོས་པའི་གཙོ་བོ་དའི་ཆིང་བཱ་དུར་གྱིས་མཛད་དོ།།

ཏུན་ཧོང་གཏེར་ཡིག། བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་རིམ་བྱུང་གི་ལོ་རྒྱུས།   ( 1287 P.T. ) ལེའུ་དང་པོ། ༄།།དྲི་གུམ་བཙན་པོ་སྐུ་ཆུང་བའི་ཚེ་མཚན་ཇིར་གདགས་ཤེས་（８４）། །མ་མ་གྲོ་ཞ་མ་སྐྱི་བརླིང་མ་ལ་དྲྀས་ན། མ་མ་འི་མཆིད་ནས། སྐྱྀ་བྲག་མར་བ་ནི་རྙིལ་ཏམ་མ་རྙིལ། དན་མ་འབྲི་སྤངས་ནི་མྱེས་ཚིག་གམ་མ་ཚིག། མཚོ་དམ་ལེ་དབལ་མཚོ་ནི་སྐམས་སམ་མ་སྐམས་ཤེས་མཆི། བྲག་མ་རྙིལ། མཚོ་ཡང་མ་སྐམས་སྤང་ཡང་མྱེས་མ་ཚིག་ཅེས་བགྱིསྣ། མ་མ་གྲོ་ཞ་མ། རྒས་ནས་རྣ་ལོག་པར་ཐོས་སྟེ། བྲག་ཀྱང་རྙིལ། སྤང་ཡང་མྱེས་ཚིག མཚོ་ཡང་སྐམས་ཤེས་ཐོས་ནས། འོན་ཏང་ཆུ་དགུམ་སྲི་དགུམ（８５）གྱིས། དྲི་གུམ་བཙན་པོར་མཚན་ཐོག་ཤིག་ཆེས་མཆི་ནས། །དྲྀ་གུམ་བཙན་པོར་མཚན་བཏགས་ནས། མཚན་བཏགས་ནོང་སྟེ། ཐུགས་སུ་ཡང་ཞུགས། ལྡེ་སྲས་མྱྀ་འི་མྱི་ཚུལ་ཏེ། མངོན་བར་དགུང་དུ་གཤེགས་པ་ལ་སྩོགས་པ་འཕྲུལ་དང་བྱྀན་ཆེད་པོ（８６）མངའ་བས། དྲོད་དང་དྲེགས་མ་ཐུབ་སྟེ། །བཙན་འདྲན་བདའ་（８７）ནས། ཡབ་འབངས་ཕ་དགུའ་དང་། ཡུམ་འབངས་ཚན་གསུམ་ལ་དགྲ་རུ་རྒལ་（８８）གཡག（གཡོག）（）དུ་དྲུང་ཕོད་དམ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ན། སོ་སོ་ནས་ཀུན་གྱིས་མྱྀ་ཕོད་ཆེས་གསོལ་ཏོ། །       ལོ་ངམ་རྟ་རྫིས་ཀྱང་མྱི་ཕོད་ཅེས་གསོལ་པ་ལས་མ་གནས་སྟེ། འུང་ནས་ལོ་ངམ་གྱྀས་གསོལ་པ། དེ་ལྟར་མྱྀ་གནང་ན། །ལྷ་འི་དཀོར་མདུང་རང་འདེབས་དང་།…