ཟིང་པོ་རྗེའི་རྒྱལ་ཕྲན་གྱི་ཐོག་མའི་གནས་སྟངས་དང་། མཐར་བཙན་པོའི་མངའ་འོག་ཏུ་བཅུག་པའི་སྐོར་ལ་རགས་ཙམ་དཔྱད་པ།

 ཟིང་པོ་རྗེའི་རྒྱལ་ཕྲན་གྱི་ཐོག་མའི་གནས་སྟངས་དང་མཐར་བཙན་པོའི་མངའ་འོག་ཏུ་བཅུག་པའི་སྐོར་ལ་རགས་ཙམ་དཔྱད་པ། ནང་དོན་གནད་བསྡུས། རྩོམ་ཡིག་འདིར་སྔོན་ལྷ་སའི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་གནས་པའི་ཡུལ་ངས་པོའི་ཁྲ་སུམ་བྱ་བའི་ཟིང་པོ་རྗེའི་རྒྱལ་ཕྲན་དེའི་ཐོག་མའི་གནས་སྟངས་དང་བར་དུ་རྒྱལ་ཕྲན་གཉིས་ལ་འགྱེས་ཚུལ། མཐར་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་གྱིས་དབང་དུ་བསྡུས་ནས་བོད་གཅིག་འགྱུར་གྱི་བྱ་བའི་ལྟེ་གནས་སུ་གྱུར་ཚུལ་སོགས་ངོ་སྤྲོད་རགས་ཙམ་བྱས་ཡོད།
དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་ཁང་དཀར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྐལ་བཟང་མཆོག་གི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས།

དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་ཁང་དཀར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྐལ་བཟང་ལགས་ནི་སྤྱི་ལོ་ 1942 ལོར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གཞིས་རྩེ་ས་ཁུལ་གཉའ་ལམ་རྫོང་ཁོངས་ལ་སྟོད་ཟུར་མཚོ་འཁྲིས་མཁར་གྱི་ཁང་དཀར་ཁྱིམ་རྒྱུད་དུ་ཕ་དབང་ཕྱུག་དང་། མ་ཕུར་བུ་བུ་ཁྲིད་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་འཁྲུངས། དགུང་ལོ་དྲུག་ནས་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཨ་ཁུ་ཡེ་ཤེས་ཞབས་ལ་གཏུགས་ནས་བོད་ཡིག་གི་འབྲི་ཀློག་སོགས་བསླབས།
ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་ཕྱིའི་རྒྱན་སྤྲོས་སྐོར།

ཕོ་བྲང་གི་ཕྱིའི་རྒྱན་སྤྲོས་སྐོར།   ཕོ་བྲང་དབུ་རྩེར་གསེར་ཟངས་ཀྱི་རྒྱ་ཕིབས་དང༌། སྤེན་རྒྱན་ཁག སྤེན་བད། རྒྱལ་མཚན། ཐུག་སོགས་ཡོད།               རྒྱ་ཕིབས། མཆོད་སྡོང་ཁང་དེའི་དབུ་རྩེར་གསེར་ཟངས་ཀྱི་རྒྱ་ཕིབས་ལ་རྒྱ་གར་ལུགས་ལྟར་ན་བ་རེན་ཊ་དང་གོ་ཊའི་ལུགས་གཉིས་ཡོད་པའི་ཚད་ལྡན་དེ་འདྲ་བོད་དུ་ལྷ་ཁང་ཆེན་པོར་བྱ་སྲོལ་མེད་ཀྱང་ཁུངས་དེར་བརྟེན་ནས་གྲུ་བཞི་ཟུར་བཅག་རུས་སྦལ་གྱི་དབྱིབས་གཟུགས་ཅན་དེའི་རིང་ཚད་ལ་རྒྱུག་མཐོ་༤༦ ལ་སྤྱི་ཁྲི་བཅུ་གཅིག་དང་ཕྱེད་ཀ ཞེང་ཚད་རྒྱུག་མཐོ་ ༥༧ ལ་སྤྱི་ཁྲི་བཅོ་ལྔ་མ་ཟིན་ཙམ། ཆུ་འཛར་ནས་རྩེའི་ཏོག་བར་དཔངས་ལ་རྒྱུག་མཐོ་ ༢༨ ལ་སྤྱི་ཁྲི་ ༦ ལྷག་ཙམ། ཟེ་རོག ཆུ་འཛར། ཟུར་ཁུག་བཞིར་ཆུ་སྲིན་མགོ་བརྙན་དང༌།
འཛམ་གླིང་སྤྱི་བཤད་བཞུགས་སོ།།

འཛམ་གླིང་སྤྱི་བཤད། མཛད་པ་པོ། སུམ་པ་མཁན་པོ། ཨོཾ་བདེ་ལེགས་སུ་གྱུར་ཅིག རང་ཅག་གི་འདྲེན་པ་དམ་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནམ་ཁའི་མཐའ་དང་མཉམ་པའི་རབ་འབྱམས་རྒྱ་མཚོའི་ཞིང་གི་སྐྱེ་དགུ་མ་ལུས་པའི་དོན་དུ་གནའ་སྔོན་ཐུགས་བསྐྱེད་རླབས་ཆེན་མཛད་དེ་ བསྐལ་པ་གྲངས་ལས་འདས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྦྱང་བ་དང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་སྨོན་ལམ་རྒྱ་མཚོ་རབ་ཏུ་རྫོགས་པར་མཛད་ནས་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་མངོན་སུམ་དུ་མཁྱེན་པའི་ཆོས་སྐུ་དང་ལོངས་སྐུ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ། བསྡུ་བ་རྣམ་བཞིའི་སྒོ་ནས་གདུལ་བྱ་སྣ་ཚོགས་སྨིན་གྲོལ་ལམ་ལ་འདྲེན་ཆེད་དུ་མཆོག་གི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་རྣམ་པས་སྤྱིར་རབ་འབྱམས་རྒྱ་མཚོའི་ཞིང་འདིའི་འཇིག་རྟེན་སོ་སོ་དང༌།
གནའ་ཡིག་ལས་ཁོལ་བའི་ཡུལ་མིང་ཀླུམ་རོའམ་ཀླུང་རོ་ཞེས་པའི་ཡུལ་གྱི་མགོ་རྔ་ངོས་འཛིན་པ་དང་མཐའ་དཔྱོད།

བསྟན་འཛིན་ལྷུན་གྲུབ། སྐལ་བཟང་གསལ་སྒྲོན། [ནང་དོན་གནད་བསྡུས།]རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ནང་ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་དུ་གསལ་བའི་ཡུལ་མིང་ཀླུམ་རོའམ་ཀླུང་རོ། དུས་ཕྱིས་ཀླུང་ཤོད་སོགས་སུ་འབོད་པ་དེའི་ཞིབ་ཕྲའི་ཡུལ་གྱི་ངོས་འཛིན་ཚུལ་ཐད་བཞེད་པ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་ཚུལ་དང་། ཕལ་ཆེར་ཞིག་གིས་ད་ལྟའི་ཀླུང་ཤོད་ཅེས་པར་ངོས་འཛིན་པ་ལ་རྟགས་དང་རྒྱུ་མཚན་ངེས་ཅན་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ནི་སྤྱི་སྤམ་གྱི་ཚུལ་དུ་སོང་བ་ཡིན་ཚུལ་བཅས་གླེང་བ་དང་སྦྲགས། གཙོ་བོར་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་དང་། ཁུལ་དེའི་ཡུལ་མིའི་ངག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཀླུང་ཤོད་དང་འབྲེལ་བའི་དགོན་མིང་ས་མིང་། དེ་བཞིན་རང་གི་མྱོང་བ་དངོས་དང་མཐོང་ཐོས་ཅི་རིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་དེའི་ཞིབ་ཕྲའི་མརྒོ་རྔ་གང་ཡིན་པ་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད། [བརྡ་ཆད་གཙོ་བོ།]ཀླུམ་རོ། ཀླུང་རོ། ཀླུང་ཤོད། རྩེ་ཞོལ། ཕོད་མདོ། [ཀྲུང་གོའི་དཔེ་དེབ་དབྱེ་རྟགས།]K928[ཡིག་ཚང་མཚོན་བྱང་།]A[རྩོམ་གྱི་གོ་རིམ་ཨང་སྒྲིག]1002-946X(2018)02-122-09   དང་པོ། ཀླུམ་རོའམ་ཀླུང་རོའི་ཚིག་དོན་གྱི་སྐོར། ཐ་སྙད་འདིའི་སྐོར་ལ་མིག་དམར་ཚེ་རིང་གིས་བརྩམས་པའི་《ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་》ལས་བྱུང་བའི་བོད་ལྗོངས་ས་མིང་》ཞེས་པར། “བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ཀླུམ་ཡ་སུམ་བྱ་བ་དེ་ལྷ་ས་སྐྱིད་ཆུའི་སྟོད་རྒྱུད་བྱང་ངོས་སུ་ཡོད་པར་ཐེ་ཚོམ་མེད་ནའང་། ཞིབ་ཕྲའི་གནས་གང་དུ་ངེས་པ་རྩད་མ་ཆོད་”①ཅེས་དང་། ཏུན་ཧོང་བོད་ཡིག་ཤོག་དྲིལp.1286.0014- P.1286 0015མཁར་ཆུང་རྒྱལ་ཕྲན་སིལ་མའི་མ་ཡིག་ངོ་འདྲའི་ནང་། “ཡུལ་ཀླུམ་རོའི་ཡ་གསུམ་ན་རྗེ་ནམ་པའི་བུ་གསེང་ཏི། བློན་པོ་མྱང་དང་སྦྲང་གཉིས་”②ཞེས་གསལ་བ།
༄༅། །ལྷོ་ཁའི་རྫོང་ཁག་གི་མིང་ཇི་ལྟར་བྱུང་ཚུལ།

༄༅།།ལྷོ་ཁའི་རྫོང་ཁག་གི་མིང་ཇི་ལྟར་བྱུང་ཚུལ་རགས་ཙམ། ༡ གོང་དཀར་རྫོང་། གོང་དཀར་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་སྣེ་གདོང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་གོང་རི་དཀར་པོ་ལ་གོང་དཀར་ཞེས་འབོད་པའི་སྔོན་གྱི་གོང་དཀར་རྫོང་གི་མིང་རང་འཇགས་སུ་བཞགས་སྟབས་ད་ལྟའང་གོང་དཀར་རྫོང་ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད།  ད་ལྟའི་གོང་དཀར་རྫོང་གནས་ཡུལ་ནི་སྐྱིད་གཤོངས་ར་སྨད་ཅེས་པར་ཡོད། ༢ གྲ་ནང་རྫོང་། གྲ་ནང་ཞེས་པ་ནི་ཤིང་གྲ་མ་སྐྱེས་པའི་ཡུལ་ལུང་གཙོ་ཕལ་དུ་ཕྱེས་པ་ཕྱི་ནང་དུ་འབོད་པའི་དོན་དང་།ད་ལྟའི་གྲ་ནང་རྫོང་གནས་ཡུལ་ནི་གྲ་ནང་དགོན་དང་ཉེ་བར་ཡོད། ༣ སྣེ་གདོང་རྫོང་། སྣེ་གདོང་ཞེས་པ་ནི་རི་གླང་ཆེན་ཉལ་བ་ལྟ་བུའི་སྣ་སྟེང་དུ་རྫོང་དེ་ཆགས་སྟབས་སྣེ་གདོང་ཞེས་སྔོན་གྱི་སྣེ་གདོང་རྫོང་གི་མིང་རང་འཇགས་སུ་བཞག་སྟབས་སྣེ་གདོང་རྫོང་ཞེས་དང་།ད་ལྟའི་སྣེ་གདོང་རྫོང་ཆགས་ཡུལ་ཡང་སྔོན་སྣེ་གདོང་རྫོང་ཆགས་ཤུལ་གྱི་རི་གཤམ་དུ་ཡོད། ༤ འཕྱོངས་རྒྱས་རྫོང་། འཕྱོང་རྒྱས་ཞེས་པ་ནི་ཡུལ་དེའི་ལྷོ་ངོས་ཀྱི་ཆུ་འགོ་ནོར་བུ་རི་ནས་སྲོང་བཙན་གྱི་ནོར་བུ་འཕྱོངས་ཕྲུ་གང་པ་ཞིག་གཏེར་ནས་བཞེས་པས་འཕྱོངས་རྒྱས་ཞེས་པ་དེ་ལྟར་ཐོགས།ད་ལྟའི་འཕྱོངས་རྒྱས་རྫོང་གནས་ཡུལ་ནི་འཕྱོངས་རྒྱས་ཕྱིང་བ་སྟག་རྩེའི་རྫོང་ཤུལ་གྱི་འདབས་སུ་ཆགས་ཡོད། ༥ ཟངས་རི་རྫོང་། ཟངས་རི་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་ཟངས་རི་རྫོང་ཆགས་སའི་རི་དེ་ཟངས་ཀྱི་མདོག་ལྟར་འདྲ་བས་ཟངས་རི་ཞེས་སྔར་གྱི་མིང་རང་སོར་བཞག་ཡོད་སྟབས་ད་ལྟའང་ཟངས་རི་ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད། ད་ལྟའི་རྫོང་གི་གནས་ཡུལ་ཀྱང་སྔོན་གྱི་ཟངས་རི་རྫོང་གི་གནས་ཡུལ་དང་ཉེ་བའི་སྤྱི་ལེ་གཅིག་ཙམ་གྱི་སར་ཡོད། ༦ ཆུ་གསུམ་རྫོང་། ཆུ་གསུམ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཁུལ་དུ་ཆུ་གསུམ་གྱི་འདུས་མདོ་ཡིན་པས་རྗེས་སུ་མིང་དེ་ལྟར་བྱུང་བ་ལས་སྔོན་དེ་ཁུལ་དུ་ཨེ་ལྷ་རྒྱ་རི་ཞེས་ཟེར།ཨེ་ནི་ཡུལ་ལུང་སྤྱིའི་མིང་དང་ལྷ་ནི་ཨེ་བཙུན་བཙན་པོའི་སྲས་གྲ་ལེགས་རྣམ་རྒྱལ་བཙན་པོའི་གདུང་རྒྱུད་ཡིན་སྟབས་མཚན་ལ་ལྷ་ཞེས་དང་།རྒྱ་རི་ཞེས་པ་ནི་རྩྭ་རྒྱ་བ་སྐྱེས་པའི་རི་ལ་གནས་གཞི་བཏབ་པས་རྒྱ་རི་ཞེས་གྲགས།སྔོན་ལྷ་རྒྱ་རིའི་རྫོང་ལ་ལྷ་རྒྱ་རིའི་ཕོ་བྲང་ངམ་ལྷ་ཁང་ཞེས་སོགས་ཟེར།ད་ལྟའི་ཆུ་གསུམ་རྫོང་ཞེས་པའང་1965ལོར་ལྷ་རྒྱ་རི་རྫོང་ཟེར་གྱི་ཡོད་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཆུ་གསུམ་རྫོང་ཞེས་པར་མི་བསྒྱུར་བྱས།  ད་ལྟའི་རྫོང་གནས་ཡུལ་ནི་ལྷ་རྒྱ་རི་དང་ཉེ་བའི་གྲོག་ཤུལ་དུ་ནང་དུ་གནས་ཡོད།