Author: རྩོམ་སྒྲིག་པས།

རུ་གནོན་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་གཙང་འགྲམ་ལྷ་ཁང་ངམ་གཙང་འགྲམ་བྱེ་མའི་ལྷ་ཁང་།   འཇད་མི་ཤར་རྒན་དབང་འདུས། གཙང་འགྲམ་ལྷ་ཁང་ནི་བོད་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐབས་སུ་བཞེངས་ཤིང་། དེ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རླུང་ལྟར་གྲགས་པའི་མཐའ་འདུལ་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ངམ་རུ་གནོན་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་བཞིའི་ཡ་གྱལ་ཡིན་ཏེ།  དུས་རབས་བཅུ་གཉིས་པར་ཉང་ཉི་མ་འོད་ཟེར་（1124-1192）གྱིས་བརྩམས་གནང་བའི་ཆོས་འབྱུང་མེ་ཏོག་སྙིང་པོ་སྦྲང་རྩིའི་བཅུད་དུ་འདི་ལྟར་འཁོད་ཡོད་དེ།   “བོད་ཀྱི་ས་〖གཞི་〗སྲིན་མོ་གན་རྐྱལ་དུ་འགྱེལ་བ་འདྲ་བའི་དཔུང་མགོ་དང་། དཔྱི་མགོ་མནན་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་རུ་བཞིའི་གཙུག་ལག་ཁང་ཆེན་བཞི་བཞེངས་སུ་གསོལ་བ་ནི། དཔུང་པ་གཡོན་པ་ལ་གཡུང་དྲུང་〈གཡོ་རུ་〉ཁྲ་འབྲུག་བཞེངས་སོ།།

༄༅།།ལ་སྟོད་བྱང་ངམ་རིང་ཁུལ་མདོག་སྟོད་བྱང་ཁང་གསར་གྱི་གཞས་ཆེན་ནོར་བུ་རྒྱལ་མཚན་དགོས་འདོད་ཀུན་འབྱུང་།                ངམ་རིང་ཆོས་འབྲོག་ཉི་མ་དོན་ལགས། སྔོན་འགྲོའི་གཏམ། ཕྱོགས་མཐའ་རབ་དཀར་གངས་ཀྱི་རྭ་བས་བསྐོར་བའི་འཇིག་རྟེན་གོ་ལའི་ཡང་རྩེར་འཕགས་པའི་བོད་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་འདིར། ཆེས་གདོད་མའི་དུས་ནས་བཟུང་རང་ཅག་གི་མེས་པོ་ཡང་མེས་རྣམས་ཀྱིས་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་སྔར་སོང་རྒྱུན་འཛིན་དང་། མ་འོངས་གསར་གཏོད་ཀྱིས་བསྐལ་བ་དུ་མའི་ནང་རང་འབྱུང་ཁམས་ལ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཐབ་རྩོད་བྱེད་པའི་རྒྱུན་རིམ་ནང་། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཁོངས་མི་ཞིག་གི་ངོས་ནས། འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་འདི་བཞིན་རང་བྱུང་ཁམས་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཡར་ཐོན་ཡོང་བར་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གོ་ལའི་གནས་ཡུལ་དང་འདྲ་བར།

༄༅༅། །རྟགས་ཀྱི་འཇུག་པའི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།། མཛད་པ་པོ། དབུས་པ་བློ་གསལ། ༄༅༅། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ལིང་གཱ་བ་ཏཱ་ར་བྲི་ཏི། བོད་སྐད་དུ། རྟགས་ཀྱི་འཇུག་པའི་འགྲེལ་པ། སྨྲ་བའི་དབང་ཕྱུག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བསྟན་བཅོས་མཛད་པའི་སློབ་དཔོན་གྱིས་མིང་གཞིའི་ཡི་གེ་རྣམས་ཐ་དད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར།སུམ་ཅུ་པའི་ཡན་ལག་གི་བསྟན་བཅོས་རྟགས་ཀྱི་འཇུག་པ་མཛད་པ་ནི་གང་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཡིན་ནོ། །དེ་འཆད་པ་ན།བརྡ་སྤྲོད་པའི་གཙུག་དག་ལས་ཀ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བྱེད་རྣམས་ནི་ཕོ་དང༌།ཨ་ལ་སོགས་པ་དབྱངས་ཡིག་རྣམས་ནི་མོ་དང༌།རྀ་རཱྀ་ལྀ་ལཱྀ་རྣམས་ནི་མ་ནིང་དུ་བཤད་ལ།འདིར་ཡི་གེ་སུམ་ཅུ་པོ་སྡེ་པ་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་དུ་གནས་པའང་འབྱུང་གནས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྡེ་པ་ལྔར་བསྡུས་པའོ།།

འགྲོ་མགོན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རྗེས་དྲན་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་བརྒྱད། ༡༽ ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་འཕགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཉིད་ཀྱིས། བོད་མི་རིགས་སོག་པའི་བཙན་འོག་ནས་བོད་རང་དབང་སླར་གསོ་གནང་སྟེ་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་བདག་གིར་བཞེད་ནས་བོད་མི་རིགས་ཆོས་ལུགས་དང་བཅས་པ་ཀུན་སྙོམས་བྱམས་བརྩེས་བསྐྱངས་པ་ནི། བོད་མི་རིགས་ཀྱིས་བཀྲིན་རྗེས་དྲན་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་པོ་ཡིན།

བོད་ཀྱི་ཡིག་སྒྱུར་རིག་པའི་སྤྱིར་བཏང་ཤེས་བྱ། མཁས་དབང་དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས། རྒྱ་གར་གྱི་སྙན་ངག་ཆེན་པོ་གཉིས་ཀྱི་ཡ་གྱལ་《མ་ཧཱ་བྷ་ར་ཏ》 ཡི་ནང་དོན་བོད་སྒྱུར་ངོ་འཕྲོད་ཚུལ་དང་། དེ་དང་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་འགའ་ངོས་འཕྲོད་གླེང་བ་སྔར་མེད་གཏམ་གསར་ཞེས་པའི་ཆེད་རྩོམ་གྱི་དཔྱད་བརྗོད། བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དགེ་རྒན་དགའ་བ་པ་སངས་ཀྱིས་འབྲི་གནང་མཛད་པའི་ཆེད་རྩོམ་རྒྱ་གར་གྱི་སྙན་ངག་ཆེན་པོ་གཉིས་ཀྱི་《མ་ཧཱ་བྷ་ར་ཏའི་》བོད་བསྒྱུར་ནང་དོན་ངོ་འཕྲོད་དང་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་འགའ་ངོས་འཕྲོད་གླེང་བ་སྔར་མེད་གཏམ་གསར་ཞེས་འཁོད་པ་དེ་ཐེངས་ཁ་ཤས་བལྟས་པ་དང་སྦྲགས་འབྲེལ་ཡོད་དཔྱད་གཞི་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཞིབ་བསྡུར་བྱས་པའི་དཔྱད་བརྗོད་ཁ་ཤས་གླེང་བར་ཆེད་རྩོམ་འདི་ནི་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་གཏན་ནས་མ་བྱུང་བའི་ནང་དོན་གསར་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཐོག་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་འགའ་ཞིག་ལྡན་པ་མཐོང་བྱུང་བ་སྟེ།