སྤེལ་ཞིབ་ཕྲ།

འཆམ།

༄༅། །འཆམ། ས་གོང་དབང་འདུས། བོད་མི་གནས་ཡུལ་གྱི་དགོན་པ་མང་པོ་ཞིག་ལ་འཆམ་རྒྱག་པའི་སྲོལ་ཞིག་ཡོད་ལ་དེར་རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཚོས ་ཧ་ཅང་གི་དགའ་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། འཆམ་རྒྱག་པའི་སྲོལ་དེ་དར་ནས་ལོ་ཡུན་རིང་པོ་སོང་ཡོད་ཚོད་འདུག ངག་དབང་ཐུབ་བསྟན་མཆོག་གིས་བྲིས་གནང་བའི་《གཙང་གི་གཟིགས་མོ་ཆེན་པོ་》ལས་གསལ་བར་གཞིགས་ན། བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་གར་འཆམ་ནི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། དེའང་བོད་ཀྱི་བསྟན་པ་སྔ་དར་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཐོག་མར་རྣལ་འབྱོར་བ་རང་ཉིད་ཐ་མལ་བའི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཏེ་ཡི་དམ་ལྷའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ངང་ནས་ལག་ཏུ་མཚོན་ཆ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱག་མཚན་སྣ་ཚོགས་བསྣམས་ནས་འཆམ་རྒྱག་པ་དེ་ནི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཁོ་ནར་བརྩིས་ནས་མི་གཞན་གྱིས་རྩ་བ་ནས་ལྟ་མི་ཆོག་པའི་གསང་བ་ཅན་ཞིག་རེད། དེའི་རྗེས་རིམ་བཞིན་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་ཟློས་གར་དུ་གྱུར་པ་ནི་ལོ་དགུ་བརྒྱ་ཙམ་གྱི་སྔོན་དུ་ཨ་ལྕེ་སྣང་སའི་རྣམ་ཐར་གྱི་ཐོག་ནས་རྒྱལ་རྩེ་གནས་རྙིང་དགོན་པའི་འཆམ་གཟིགས་ལྟད་མོ་ནི་སེར་སྐྱ་མི་སྣ་སུ་འདྲ་ཞིག་གིས་ཀྱང་བལྟས་ཆོག་པའི་གར་འཆམ་ཞིག་ཡིན་པ་ར་འཕྲོད་གསལ་པོ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། གར་འཆམ་གྱི་གཙོ་བོའི་ནང་དོན་ནི་རྣལ་འབྱོར་བའི་མཛད་པ་ཁག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ཆོས་ལུགས་གྲུབ་མཐའ་ཁག་སོ་སོའི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་ཆོས་ལ་གཞིགས་ཏེ་སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་དང་ཞི་དྲག་མཁའ་འགྲོ་ཡིད་དམ་དངོས་སུ་བྱོན་པའི་ཚུལ་སྟོན་ནས་མི་ཚོར་བསོད་ནམས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན།

༄༅། །ཟློས་གར་གྱི་བྱུང་འཕེལ་བརྗོད་པ། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཆུང་བ་ལྔའི་ཡ་གྱལ་དུ་བགྲངས་པའི་ཟློས་གར་རིག་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་ཐོག་དར་སྔ་བའི་རིག་པའི་གནས་སམ་རིག་གཞུང་ཞིག་ཡིན་ལ། གནའ་བོའི་རྒྱ་གར་དུའང་ཟློས་གར་དར་ཧ་ཅང་སྔ་ཞིང་། ངག་རྒྱུན་ལྟར་ན། ཐོག་མར་ལྷའི་ཡུལ་དུ་ཟློས་གར་དར་བ་ལ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཚངས་པ་ཆེན་པོར་རྫོགས་ལྡན་གྱི་བསྐལ་པ་རྫོགས་རྐྱེན་སྐྱེ་བོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མནར་བས། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་སུན་པ་སེལ་བ་དང་། སྤྲོ་བ་རྒྱས་པའི་ཐབས་ཟབ་མོ་ཞིག་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞུས་པ་ལ། རིག་བྱེད་བཞི་ལས་སྲིད་སྲུང་གི་རིག་བྱེད་ནས་གཏམ་རྒྱུད་དང་། སྙན་ཚིག་གི་རིག་བྱེད་ནས་རྟ་དབྱངས། མཆོད་སྦྱིན་གྱི་རིག་བྱེད་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་བྱེད་སྟངས་དང་གར་གྱི་རོལ་སྟངས། ངེས་བརྗོད་ཀྱི་རིག་བྱེད་ནས་རོའམ་ཉམས་བཅས་བླངས་ཏེ་ཟློས་གར་གྱི་རིག་བྱེད་ཅེས་པ་གསར་དུ་གཏོད་པར་མཛད་ཅེས་པའོ། །གང་ལྟར་ལྷའི་ཡུལ་དུ་ཟློས་གར་གྱི་རིག་བྱེད་ཅེས་པ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་རུང་མེད་ཀྱང་རུང་སྟེ། དོན་དུ་ཟློས་གར་གྱི་རིག་གཞུང་འདི་འཇིག་རྟེན་ཐོག་ཧ་ཅང་སྔ་དུས་སུ་དར་ཡོད་པ་ལ་ཡིད་གཉིས་ཐེ་ཚོམ་གང་ཡང་མེད། དེ་ཡང་བོད་རྒྱལ་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་སྐབས་ནས་བོན་སྒྲུང་ལྡེའུ་གསུམ་བྱུང་། དུས་རབས་བདུན་པའི་ནང་དུ་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་བློན་ཆེན་ཐོན་མི་སམ་བྷོ་ཊ་རྒྱ་གར་ཡུལ་དུ་སཾ་སྐྲི་ཏའི་སྒྲ་སློབ་པར་བརྫངས་པ་ལྟར་ཁོང་གིས་ཀྱང་དཀའ་ངལ་ཁྱད་དུ་བསད་དེ་ཕྱི་རོལ་པའི་སློབ་དཔོན་བྲམ་ཟེ་ལི་བྱིན་ཀ་ར་དང་། ནང་པའི་སློབ་དཔོན་ལྷ་རིག་པའི་སེང་གེ་སོགས་ཚད་ལྡན་གྱི་སློབ་དཔོན་མང་དུ་བསྟེན་ནས་ཡིག་རིགས་སྣ་ཚོགས་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་མཛད་དེ་གངས་ཅན་བོད་ཡུལ་དུ་ཕྱིར་ལོག་ཕེབས། ཡི་གེ་དག་ལས་ལེགས་ཆ་བླངས་ཏེ་བོད་ཀྱི་སྐད་དང་མཐུན་པའི་ཡི་གེ་གསར་གཏོད་མཛད་པ་དང་། ཡིག་རིགས་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་སྐ་ཅོག་ཞང་གསུམ་སོགས་ལོ་ཙཱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སཾ་སྐྲི་ཏའི་སྐད་ནས་བཀའ་དང་བསྟན་བཅོས་མཐའ་ཡས་ན་ཞིག་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་པ་ལས་ཟློས་གར་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་ཐོག་མར་བོད་ལ་དར། བོད་རང་ལ་མཚོན་ན་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་སྐབས་བསམ་ཡས་བཞེངས་གྲུབ་ཀྱི་དགའ་སྟོན་དུ། གར་འཆམ་འབག་འཆམ་སོགས་ཤིན་ཏུ་དར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་ནའང་། ཟློས་གར་གྱི་གཞུང་དང་དེའི་འཁྲབ་རྩལ་སྐོར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་རིགས་ནི་ད་ཕན་མ་མཐོང་། དུས་རབས་བཅུ་གཉིས་པའི་ནང་དུ་ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་གིས་[སྙན་ངག་མེ་ལོང་མའི་]རྒྱན་དུ་མ་ཞིག་[མཁས་འཇུག]ནང་དུ་བསྒྱུར་པར་མཛད་ནས་དེ་དག་གི་རྣམ་བཤད་ཀྱང་མཛད། དེ་བཞིན་[ཟློས་གར་རབ་དགའི་འཇུག་པ] གསར་རྩོམ་གནང་བ་དེ་ནི་གངས་ཅན་བོད་ཀྱི་མཁས་པས་བརྩམས་པའི་ཟློས་གར་གྱི་བསྟན་བཅོས་ཐོག་མ་ཡིན་པར་ངེས་ཞེས་ཞོལ་པང་བསོད་ནམས་དར་རྒྱས་མཆོག་གི་[གླུ་གར་ཚངས་པའི་ཆབ་རྒྱུས]དུ་གསུངས། སྤྱིར་ཟློས་གར་ལ་ཉན་བྱའི་ཟློས་གར་དང་བལྟ་བྱའི་ཟློས་གར་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། ༡.ཉན་བྱའི་ཟློས་གར་ཞེས་པ་དེ་ཐོག་མར་ཡུལ་ཕྱོགས་སོ་སོར་གཏན་རྒྱུད་ཀྱི་ཟློས་གར་དར་ཡོང་བའི་སྐབས་སུ་འཕྲལ་དུ་ཟློས་གར་འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་པ་སོགས་མེད་པ་དཔེར་ན། ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་གི་གཏན་རྒྱུད་གང་ནང་འདྲེན་བྱས་པའམ་ཡང་ན་ནང་ཁུལ་རང་ཉིད་ཀྱིས་བརྩམས་པ་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་། ཐོག་མར་མི་གཅིག་གིས་སྒྲུང་བཤད་པ་ལྟར་བྱས་ཏེ་མི་མང་པོས་སྒྲུང་ལ་ཉན་པ་དེ་ལ་ཟེར། རང་རེ་བོད་ལ་ཆ་མཚོན་ན་གོང་དུ་ལུས་པའི་རྒྱ་དཔེ་བོད་འགྱུར་གྱི་གཏམ་རྒྱུས་ཟློས་གར་དེ་དག་ཙམ་མ་ཟད། གཙོ་བོ་[མཛད་བརྒྱ་དཔག་བསམ་འཁྲི་ཤིང་]ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་ཐར་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོའི་གོང་དུ་གངས་ཅན་ལྗོངས་སུ་གཏམ་རྒྱུད་གསར་རྩོམ་དང་། དམངས་ཁྲོད་དུའང་སྒྲུང་གཏམ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་དེ་དག་དཔེ་ཆ་དང་ཡང་ན་ངག་རྒྱུན་ལས་བཤད་པའམ། ཡང་ན་ཐང་ག་དང་ལྡེབས་རིས་སུ་འབྲི་བ་ལས་ཟློས་གར་དུ་འཁྲབ་པ་ནི་མེད། སྔར་དབུས་གཙང་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་རྩེ་རྫོང་དང་།རིན་སྤུངས་ཁོངས་ཀྱི་དགོན་སྡེ་རྣམས་ལ་བླ་མ་མ་ཎི་བ་ཞེས་རྒྱབ་ཏུ་ཐང་ག་ཁུར་ནས་བོད་ཟླ་བཞི་བའི་ནང་ལྷ་སར་ཡོང་མཁན་སྐོར་ཞིག་ཡོད་པར། ཁོ་ཚོས་བར་སྐོར་ཕྱི་ནང་དང་། གླིང་སྐར་ལམ་རྒྱུད། ཁྱིམ་ཚང་སོ་སོའི་སྒོ་འགྲམ་སོགས་ལ་ཐང་ག་བཀྲམ་ནས་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཤོད་ཀྱི་ཡོད་ཟེར། དེ་བས་ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོས་ཨ་ལྕེ་ལྷ་མོ་ཞེས་པ་གསར་གཏོད་མ་གནང་གོང་ཐང་ག་ནས་ཉན་བྱའི་གཏམ་རྒྱུད་ཟློས་གར་དར་བ་ཙམ་མ་གཏོགས་འཁྲབ་བྱའི་གཏམ་རྒྱུད་ཟློས་གར་མེད།…

༄༅། ། བྲོ། ས་གོང་དབང་འདུས། བྲོ་ནི་ཞབས་བྲོའི་གར་སྟབས་བག་ཕེབས་ལ་རོལ་དབྱངས་ཀྱི་འགྱུར་ཁུག་མྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་ཆབ་མདོ་ཁུལ་གྱི་རལ་པ། (རམ་འདེགས་ཀྱི་རོལ་མོ་རྔ་གཤང་གིས་བྱེད་)དང་དབུས་གཙང་ཁུལ་གྱི་བྲོ་གཞས་སོགས་ཡིན། རྔ་གཤང་དཀྲོལ་ནས་འཁྲབ་པའི་བྲོ་ནི་བྲོའི་ནང་གི་གར་སྟབས་འཁྲུག་ཤོས་ཤིག་ཡིན། དེ་ཡང་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལག་ཏུ་གཤང་ལང་ཁྱེར་བ་དང་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱིས་ལག་ཏུ་རྔ་ཁྱེར་ཏེ་དལ་བ་ནས་འཁྲུག་པའི་ཕྱོགས་སུ་རིམ་བསྐྱོད་ཀྱིས་འཁྲབ་པའི་གར་སྟེགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤིན་ཏུ་སྤྲོ་སྣང་འཕེལ་བ་ཞིག་ཡིན། ཞབས་བྲོའི་འཁྲབ་མཚམས་འཁྲུག་ཏུ་འགྲོ་དུས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལག་གཡས་ཀྱིས་གཤང་ལང་དཀྲོལ་བ་དང་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱིས་ལག་གི་རྔ་བོ་རྡུང་བཞིན་ལུས་ཀྱི་སྟངས་སྟབས་ཀྱི་བདེ་རྩལ་སྣ་ཚོགས་འདོན་པ་ཡིན།རྔ་དང་གཤང་ལང་གི་བྲོ་ནི་སྟངས་སྟབས་འགྱུར་ལྡོག་ཆེ་ལ་འཁྲུག་ཆ་དོད་པས་ལྟད་མོ་བའི་ཚོགས་ལ་ངོ་མཚར་དང་སྤྲོ་སྣང་། བག་ཕེབས་བཅས་ཀྱི་ཚོར་བ་འགོག་མེད་དུ་ཡོང་བ་ཡིན། གཙང་གི་བྲོ་གཞས་ནི་ཤས་ཆེ་བ་དུམ་མཚམས་དབྱེ་ནས་འཁྲབ་པ་དང་། དུམ་མཚམས་སོའི་དབར་རྔ་བོའི་བཤད་པ་བརྗོད་དེ་རྔ་བོ་དབྱུག་པས་སྣུམ་བཞིན་གླུ་བླངས་ཏེ་ལུས་ཀྱི་སྟངས་སྟབས་ཐད་ཤ་བ་ཐང་ལ་རྒྱུག་པ་དང་བྱིའུ་ཆུང་ཟས་རིགས་འཚོལ་བའི་ཚུལ་ལ་ལད་མོ་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པས་རྒྱུན་ཡོད། ལྷ་ས་དང་ལྷ་ཁོའི་བྲོ་གཞས་ནི་གླུ་མཚམས་རེ་ལ་ཞབས་བྲོ་རེ་རྒྱག་པ་དང་བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་ཚུལ་གྱི་རྣམ་པའང་ཡོད་པའི་གར་སྟབས་ལྟ་ན་སྡུག་ལ་བག་ཡངས་པ། ངལ་རྩོལ་གྱི་སྣང་ཚུལ་ཟབ་པ་བཅས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོད།