སྟོད་གཞས་ཀྱི་བྱུང་བ་རགས་བསྡུས། སྟོད་གཞས། སྟོད་གཞས་ནི་གཙོ་བོ་སྟོད་མངའ་རིས་རྒྱུད་ནས་དར་བའི་གཞས་དང་ཞབས་བྲོར་ངོས་འཛིན་པ་དང་དེ་ཡང་བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་ཞབས་བྲོ་དང་རོལ་མོ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་ཞིག་ཡིན་པས་དེར་སྟོད་ཁུལ་གྱི་དམངས་ཁྲོད་གླུ་གར་ཞིག་རེད་ཅེས་བཤད་ཆོག  སྟོད་གཞས་ཀྱི་ཐོག་མའི་ཉམས་འགྱུར་ནི་ཞབས་བྲོ་རྒྱག་སྐབས།  རྐང་པའི་འདེགས་འཇོག་ཆེ་ལ་ཤུགས་དང་ལྡན་ཏེ།  སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་སྟངས་སྟབས་ནི་གཞུ་མོ་བཀང་ནས་མདའ་མོ་འཕེན་པའི་བཟོ་ལྟ་དང་།  བུད་མེད་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་སྟངས་སྟབས་ནི་སྤུན་བཀལ་ནས་འཐག་ལས་བྱེད་པའི་བཟོ་ལྟ་བྱེད་པ་ཡིན། 

ཕུ་རིའི་གཞས་རྙིང་སྐོར་རགས་ཙམ་གླེང་བ། བཀྲས་ཁང་ཚ་མོ། ཕུ་རིའི་གཞས་རྙིང་སྐོར་རགས་ཙམ་གླེང་བ། དང་པོ། ཕ་ཡུལ་ཕུ་རི་ངོ་སྤྲོད་མདོར་ཙམ་བརྗོད་པ། ཕུ་རི་ནི་བོད་ལྗོང་གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་གཉའ་ནང་རྫོང་སྨན་ཕུག་ཤང་ཁོངས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་གྲོང་ཚོ་ཞིག་ཡིན། ཐོག་མར་《ཕུ་རིའི་ཡིག་ཚངས།》ཐོག་བཀོད་པ་ལྟར་ན་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཕུ་རི་འདི་ཉིད་ཆབ་སྲིད་དང་རིག་གནས་ཀྱི་ལྟེ་བ་ཞིག་དང་གྲགས་ཅན་མི་སྣ་མང་པོ་བྱོན་མྱོང་བའི་དགེ་བཅུ་ཚང་བའི་ཡུལ་ཞིག་ཡིན།

༄༅། །སྦེལ་ཀོབ་ལྷ་མོའི་དགེ་རྒན་ཀུན་གླིང་ཐུབ་བསྟན་ལགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས། ༡ ༽  ཁོང་ནི་སྟོད་ལུང་ཚོ་སྨད་མི་ཉག་ཡུལ་དུ་ཕ་ཆོས་གྲགས་དང་། མ་དྭངས་བཟང་གཉིས་ཀྱི་བུར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༣༣ ལོར་འཁྲུངས། རང་ལོ་ལྔ་ལ་ཀུན་བདེ་གླིང་དགོན་དུ་གྲ་གཡོག་བྱས། དེའི་སྐབས་འཇིགས་བྱེད་བཅུ་གསུམ་མ་དང་། མགོན་པོ་སོགས་བློར་འཛིན་གནང་། རང་ལོ་དགུ་ལ་སྒྲིག་ཞུགས་ཀྱིས་རང་ལོ་བཅུ་དྲུག་བར་དུ་དགོན་པའི་ཐུན་མིན་གྱི་ཆོས་སྤྱོད་རྣམས་བློ་འཛིན་དང་སྒྲིག་ལམ་བཞིན་ཚོགས་རྒྱུགས་ཕུལ།

ནང་མའི་སྐྱིད་སྡུག་བྱུང་འཕེལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་པར་གླེང་བ། རྩོམ་པ་པོ། 　བུ་ཆུང་གིས་བསྒྲིགས། ལྷ་སར་དེ་སྔ་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་པ་ཆེན་པོའི་སྐུ་དུས་ཙམ་ནས་འགོ་ཚུགས་པའི་ནང་མའི་སྐྱིད་སྡུག་ཅེས་དམངས་ཁྲོད་དུ་རྒྱུན་སྲོལ་གླུ་གར་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡོད་ཅིང་།དེ་ཡང་ཐོག་མར་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་པ་ཆེན་པོའི་སྐབས་གོང་ས་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་ཐུགས་འཁུར་འོག་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོས་འགན་བཞེས་ཀྱིས་བཙུགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་སྟེ།《གནའ་བོའི་ལུགས་བཟང་ཡ་རབས་སྲོལ་གཏོད་པའི་དེབ་ཐེར་མིག་ཡིད་རྣ་བའི་དགའ་སྟོན་འགུགས་པའི་ལྕགས་ཀྱུ》ཞེས་པའི་ཆེད་རྩོམ་གྱི་ཐོག་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་བླ་ན་སྤང་རྟོགས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་མཆོག་གི་ཆེར་འཕགས་སྤྱན་རས་གཟིགས། །

༄༅། །ཀ་སོགས་སུམ་ཅུ་ལ་སྤེལ་བ་བཞུགས།། ༄༅། །ཨོཾ་སྭ་སྟི་སིདྡྷཾ། ན་མོ་མཉྫུ་གྷོ་ཥཱ་ཡ། ཀ་ལ་པིངྐའི་དབྱངས་ལྟར་སྙན་གསུང་གིས། ། ཁ་ན་མ་ཐོའི་ཚོགས་འཇོམས་ཐར་པའི་གླིང༌། ། ག་ལ་བ་དེར་གདུལ་བྱ་འདྲེན་མཛད་ཅིང༌། ། ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་སྤངས་དེ་ལ་འདུད། །

བོད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་འཁྲབ་སྟོན་པ་གྲགས་ཅན་སྟོབས་རྒྱལ་ལགས་ཀྱི་འོད་སྟོང་འབར་བའི་སྒྱུ་རྩལ་བཞུད་ལམ།   འཇམ་དཔལ།     ཁོང་ནི། སྤྱི་ལོ1956ལོར་བོད་ལྗོངས་གཞིས་རྩེ་རྣམ་གླིང་རྫོང་གི་ཁྱིམ་ཚང་དཀྱུས་མ་ཞིག་གི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་ཤིང་། 1981ལོར་ཧྲང་ཧེ་ཟློས་གར་སློང་གླིང་ནས་བསླབ་མཐར་ཕྱིན། ཀྲུང་གོའི་ཟློར་གར་མཁས་ཅན་པའི་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་དང་། ཀྲུང་གོའི་བརྙན་འཕྲིན་སྒྱུ་རྩལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་ཡིན། ད་ལྟ་བོད་ལྗོངས་གཏམ་བརྗོད་ཟློས་གར་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གྱི་རིམ་པ་དང་པོའི་འཁྲབ་སྟོན་པ་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གིས་སྔ་རྗེས་སུ་གཏམ་བརྗོད་ཟློས་གར་རིང་ཤོས«སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ»དང«པོ་ཏ་ལའི་འཕོར་འགྱུར»«གནས་མཆོག་སུ་སྐྱོད་པའི་ལམ»«རྫོང་རིའི་རྣམ་ཤེས»«ཡང་རྩེ་བརྒལ་བ»སོགས་སུ་གཙོ་འཁྲབ་གྱི་འགན་བཞེས་གནང་ཞིང་། ད་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་གཏམ་བརྗོད་ཟློས་གར་མང་པོའི་ནང་དུ་སྣང་བརྙན་མི་འདྲ་བའི་མི་སྣ་དུ་མ་བཞེངས་སྐྲུན་གནང་མྱོང་ཡོད།

༄༅།།ལ་སྟོད་བྱང་ངམ་རིང་ཁུལ་མདོག་སྟོད་བྱང་ཁང་གསར་གྱི་གཞས་ཆེན་ནོར་བུ་རྒྱལ་མཚན་དགོས་འདོད་ཀུན་འབྱུང་།                ངམ་རིང་ཆོས་འབྲོག་ཉི་མ་དོན་ལགས། སྔོན་འགྲོའི་གཏམ། ཕྱོགས་མཐའ་རབ་དཀར་གངས་ཀྱི་རྭ་བས་བསྐོར་བའི་འཇིག་རྟེན་གོ་ལའི་ཡང་རྩེར་འཕགས་པའི་བོད་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་འདིར། ཆེས་གདོད་མའི་དུས་ནས་བཟུང་རང་ཅག་གི་མེས་པོ་ཡང་མེས་རྣམས་ཀྱིས་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་སྔར་སོང་རྒྱུན་འཛིན་དང་། མ་འོངས་གསར་གཏོད་ཀྱིས་བསྐལ་བ་དུ་མའི་ནང་རང་འབྱུང་ཁམས་ལ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཐབ་རྩོད་བྱེད་པའི་རྒྱུན་རིམ་ནང་། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཁོངས་མི་ཞིག་གི་ངོས་ནས། འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་འདི་བཞིན་རང་བྱུང་ཁམས་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཡར་ཐོན་ཡོང་བར་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གོ་ལའི་གནས་ཡུལ་དང་འདྲ་བར།

སྤུ་རྒྱལ་སུམ་ཅུ་པ་འབྲོང་གཉན་ལྡེའུའི་རིང་ལ་བོད་དུ་དཀར་ཡོལ་བཟོ་རྒྱུའི་ལག་རྩལ་དར་བའི་སྐོར《རྒྱ་བོད་ཡིག་ཚང་ཆེན་མོ》ལས དེའི་རྗེས་སུ་བྱུང་བའི་དཀར་ཡོལ་གཉིས། ། འབྲོ་བརྙན་ལྡེའུ་གུའི་རིང་ལ་བོད་དུ་དར། ། རྒྱལ་པོའི་གསོལ་ཞལ་དབང་པོའི་གཏེར་དུ་སྦས། ། དེ་ཡི་རྟིང་ལ་རླུང་ནམ་འཕྲུལ་རྒྱལ་དུས། ། མཁས་པའི་བཟོ་བོས་སོ་ནག་ཐང་པོ་ཆེར། ། འཆིང་བུའི་རྒྱུ་ལ་རྣ་ཐོས་དཔེ་བྱས་ནས། ། སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཆེ་ཆུང་འབྲིང་གསུམ་སྟོན། ། རབ་དང་འབྲིང་དཀར་ཐ་མ་སྔོ་ཤས་ཆེ། ། བོད་ཡུལ་དབུས་གཙང་མཐིལ་ན་ནོར་བུ་ལས། ། གྲུབ་པའི་འབྲུག་བརྒྱབ་གྲགས་པ་དེ་རྩལ་ལོ། ། འདི་ལ་ཡོན་ཏན་དཔག་མེད་ལྡན། ། སྐལ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ཟུངས་ཤིག ། དེ་ལ་ཟླ་བོ་གསུམ་ཡོད་དར་རྩེ་དང༌། ། འདོལ་ལ་བྱང་སྐྱ་གསུམ་དུ་གྲགས་པ་ཡིན། ། དེ་རྣམས་བོད་དུ་བྱུང་བའི་དཀར་ཡོལ་ཡིན། ། ཞེས་སོགས་བོད་དུ་དཀར་ཡོལ་བྱུང་བའི་དུས་ཚོད་དང༌། དཀར་ཡོལ་བཟང་ངན་བརྟག་ཐབས་སོག་གསལ་པོར་གསུང་ཡོད།

དུས་རབས་བཅུ་བཞི་པའི་དུས་དཀྱིལ་གྱི་སྟོན་ཟླའི་ཕྱི་དྲོ་ཞིག་ལ་སྤྲིན་པ་ལང་ལོང་དུ་འཁྲིགས་ཤིང་རླུང་བུ་སིལ་སིལ་ལྡང་། ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་ངོས་སུ་རླབས་སྒྲ་ཆལ་ཆིལ་དུ་སྒྲོག་བཞིན་སྐྱེ་བོའི་སེམས་ཁམས་སུ་སྐྱོ་ཤས་ཀྱི་རྣམ་པ་མངོན། གཙང་པོའི་ལྷོ་ངོགས་སུ་ཆོས་གོས་ངུར་སྨིག་གིས་བརྒྱན་པའི་བཙུན་པ་ཞིག་གིས་ཡིད་སྐྱོ་བའི་བཞིན་མདངས་ཀྱིས་གཙང་པོའི་ཁ་སྤྲོད་དུ་སྐད་འབོད་བྱེད་བཞིན་འདུག ཁོང་གི་གདངས་དམའ་བའི་སྐད་སྒྲ་དེ་ཆུ་བོའི་རླབས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་འཆད་མིན་མི་ཤེས། ཕར་ངོགས་གཙང་འགྲམ་ནས་ཀྱང་ནག་རོག་གེར་འབུངས་བའི་མི་ཕུང་དག་གིས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་གཙང་པོའི་ཚུ་རོལ་ལ་ལག་གཡོབ་དང་སྐད་འབོད་བྱེད་པ་མཐོང་།

ཕོ་རྩལ་སྣ་དགུ། སྐྱེས་པ་ལ་འོས་པའི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་རྩལ་སྣ་དགུ་ནི།  མཐེབ་ཀྱིས་ཤ་ནོན་པ། རྐྱལ་གྱིས་ཆུ་ཆོད་པ།  ཡང་རྩལ་བྱ་འདྲ་བ་སྟེ་ལུས་ཀྱི་རྩལ་གསུམ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་དགེ་ཐོན་པ། གཏམ་གྱིས་བཞད་གད་ཐོན་པ།  ཤགས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ནོན་པ་སྟེ་ངག་གི་རྩལ་གསུམ་དང་།  མཛངས་ལ་བློ་འགྱུ་བ། དཔའ་ལ་བསྲན་ཚུགས་པ།  ཁ་གསལ་ལ་གཏིང་མི་དཔོག་པ་སྟེ་ཡིད་ཀྱི་རྩལ་གསུམ་རྣམས་སོ།།