སྐྱིའི་ཤོ་མ་ར་ཞེས་པ་དེ་ས་ཆ་གང་ ལ་ངོས་འཛིན་དགོས་སམ།
རྩོམ་པ་པོ། མཁས་དབང་ར་སེ་དཀོན་རྒྱམ།
དེ་ཡང་རང་རེའི་གནའ་བོའི་གཏམ་ལ། མི་ཆོས་ལ་གོམས་གལ་ཆེ། །ལོ་རྒྱུས་ལ་ཞིབ་གལ་ཆེ། །ཞེས་པའི་གདམས་པ་ཟབ་མོ་བཞག་ཡོད་ པ་ནི། ལོ་རྒྱུས་ལ་ཞིབ་ཆ་མེད་ན་ཆབ་ཆོབ་ དང་འར་འུར། ཧྲལ་ཧྲོལ་མ་གཏོགས་སྤུས་ཚད་ཡིད་ རྟོན་འཕེར་བ་ཅིག་འབྱུང་མི་ཐུབ་ པའི་དབང་གིས་ཡིན་པར་སྣང་།
འདིར་ཡིག་རྙིང་དུ་འཁོད་པའི་སྐྱི ་ཤོ་མ་རའམ། སྐྱིའི་ཤོ་མ་ར་ཞེས་པ་དེ་ཉིད་ད་ ལྟའི་ས་མིང་ཁོངས་མཐོང་ཐོས་ཀྱི་ ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་མེད་པས། ཇི་ལྟར་གནས་འགྱུར་བྱུང་ཚུལ་ཅུང་ ཟད་དཔྱད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིག་གེར་ འགོད་པར་འདོད་དོ།།
དེང་དུས་མཁས་པ་ཚོས་ཏུན་ཧོང་ཡིག་ ཚངས་སོགས་ལ་འགྲེལ་བཤད་གནང་སྐབས། མཁས་པ་རྣམ་པས་ཤོ་མ་ར་དང་སྐྱི་ཤོ ་མ་ར་གང་བྱུང་ཡང་། དབུ་རུ་སྟོད་ཀྱི་ཆ། ཀླུང་ཤོད་ཀྱི་ཕུ། སྟག་ལུང་དང་རྭ་སྒྲེང་བར་གྱི་དབུ ་རུ་ལུང་དུ་ཡོད་པའི་ཤོ་མ་ར་ཞེས་ པའི་ས་ཆ་དེ་ཉིད་ལ་ངོས་འཛིན་གཅི ག་གྱུར་གནང་འདུག དེ་ནི་བཀའ་གདམས་པའི་དགེ་བཤེས་ ཞང་ཤོ་མ་ར་པའི་གདན་ས་ཡིན་པས། ཤོ་མ་ར་ཞེས་གྲགས་ལ། ཆོས་རྗེ་སྟག་ལུང་ཐང་པ་བསྙེན་པར་ རྫོགས་པའི་གནས་ཀྱང་ཡིན་པས་གྲགས་ ཆེ། འོན་ཏེ་ཞང་ཤོ་མ་ར་ས་ཆ་དེར་བཞུ གས་པས་ཁོང་གི་མཚན་ས་ཆ་དེར་ཐོགས་ པ་ཡིན་ནམ། ས་ཆ་དེར་ཁོང་བཞུགས་པས་ས་མིང་ཁོ ང་ལ་ཚུར་ཐོགས་པ་ཡིན་ནམ་ད་དུང་ དཔྱད་དགོས་པར་སེམས།
ཏུན་ཧོང་ངམ་ཏུང་གོང་ནས་ཐོན་པའི་ བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆའི་ངོས་ ༢༦ལ་གཟིགས་ན། སྦྲུལ་གྱི་ལོ་ལ། ་་་་བློན་ཆེན་པོ་ཅུང་བཟང་གྱྀས། དགུན་འདུན་སྐྱྀ་ཤོ་མ་རར་བསྡུསྟེ ། ཞེས་དང་། ལུགྀ་ལོ་ལ། ་་་་དགུན་འདུན་སྐྱྀ་ཤོ་མ་རར་བློ ན་ཆེན་པོ་ཆུང་བཟང་གྱྀས་བསྡུསྟེ། ཞེས་དང་། སྤྲེའྀ་ལོ་ལ།་་དགུན་འདུན་སྐྱྀ་ ཤོ་མ་རར། བློན་ཆེན་པོ་ཅུང་བཟང་དང་། བློན་སྐྱེས་གཉྀས་གྱྀས་བསྡུསྟེ། ཞེས་སོགས་ལན་འགའ་ཤས་འཁོད་འདུག་ གོ།
དེ་ལས་སྐྱི་ཡི་ཡུལ་གྲུའི་ནང་ཚན་ ཤོ་མ་ར་ཡིན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གསལ་བས། ཐོག་མར་སྐྱི་ཡི་ཡུལ་དེ་ཉིད་གནའ་ དུས་གང་ལ་ངོས་འཛིན་ནམ་ཞེ་ན། ཡ་ཐོག་རྒྱལ་ཕྲན་ལས་ཡུལ་སྐྱི་རོ་ ལྗང་སྔོན་ཞེས་པ་དེའི་ས་ཁོངས་ལ་ གོ་དགོས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཤར་རྒྱུད་ལ་ཡུལ་ངས་པོ་ཁྲ་ གསུམ་དང་། ཡུལ་ཀླུམ་རོའི་ཡ་སུམ་ཞེས་པའི་རྒྱ ལ་ཕྲན་ཡོད་ཅིང་། ངས་པོ་ཁྲ་གསུམ་ནི་ད་ལྟའི་འཕན་པོ འི་ཡུལ་སོགས་དང་། ཀླུམ་རོ་ཡ་སུམ་ནི་དབུར་སྟོད་ཀླུ ང་ཤོད་སོགས་ཡིན་པས། དེ་དག་གི་ཐོག་ནས་འཕན་པོ་མན་ཆད་ ལ་སྐྱི་ཡི་ཡུལ་གྲུ་ཡིན་པར་གསལ་ ཡོད་དོ།།
དེའི་ཚུལ་དཔང་པོ་ནི་ཏུན་ཧོང་ནས་ ཐོན་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ ཆ་ངོས་༥༨ལས། པུ་ནས་ནྀ་ཁུས་འདེབས་པའ།།ལྡོང་ཐོ ང་ནྀ་འཕན་གྱིས་ཐོབ།།མདའ་ནས་ནྀ་ གཡབ་འདོར་བ།།སྐྱི་འྀ་ནྀ་ཤ་དང་སྤུ ག།དབུས་ནས་ནྀ་དཔོར་འཕེན་བ།།ཡར་ ཀྱྀ་ནི་ལྷོ་དང་རྔེགས།།ཞེས་གསལ་ ཡོད་ལ། དེ་ནི་བཙན་པོས་ཡུལ་ངས་པོར་དམག་ དྲངས་དུས། ཕུ་འམ་སྟོད་ཀླུམ་གྱི་ས་ཁོངས་ནས་ ལྡོང་དང་ཏོང་གི་དམག་དྲངས་པ་དང་། མདའ་འམ་སྨད་ནས་སྐྱྀ་ཡི་ས་ཁོངས་ ཤ་དང་སྤུག་གིས་དམག་དྲངས་འོང་བ་ དང་། བར་དེར་ཡར་ལུང་གི་དམག་ནི་ལྷོ་ དང་གཉགས་གྱིས་དྲངས་ཏེ། ཕྱོགས་གསུམ་ནས་ཕར་རྒོལ་བྱས་ཚུལ་ བཤད་འདུག་པས། སྐྱི་ནི་འཕན་ཡུལ་མདའ་མན་ཆད་ཡིན་ པར་གསལ་བར་བསྟན་ཡོད་པ་འདིའོ།།
འབྲི་གུང་ཆོས་རྗེའི་དངོས་སློབ་ སྤྱན་སྔ་ཤེས་རབ་འབྱུང་གནས་ཀྱིས་ མཛད་པའི་འབྲི་གུང་འཇིག་རྟེན་མགོ ན་པོའི་རྣམ་ཐར་རྡོ་རྗེ་འབར་བར་ གཟིགས་ན། འཕན་ཡུལ་ནས་ལྷ་སར་ཕེབས་པ་ལ་འཕན་ ཡུལ་གྱི་མདའ་ནས་སྐྱི་ཤོད་དུ་བྱོ ན་ཞེས་ཡང་ཡང་ཐོན་གྱི་ཡོད་པས། སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་གི་མི ང་ཇི་ལྟར་བརྗོད་མིན་ལའང་དོ་སྣང་ བྱ་དགོས་པར་སྣང་ལ། གཞན་ཡང་ལྔ་པ་ཆེན་པོའི་རང་རྣམ་དུ ་ཀུ་ལའི་གོས་བཟང་པོད་གསུམ་པའི་ དེབ་ངོས་༧༡ལས། སྐྱིད་ཤོད་ཀྱི་རི་བྱ་འདྲ་བ་རི་ བོ་དགའ་ལྡན་གྱི་རྒྱབ་རིར་ཐུགས་ རྗེ་ཆེན་པོའི་སྐུ། དབུར་སྟོད་དུ་རི་སོག་པོ་ཁྲོས་པ་ འདྲ་བ་ཕག་མོ་འབྲོག་གི་ཁྲུས་རིར་ བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན་རྣམས་བཞེངས། ཞེས་འཁོད་འདུག་པས། ད་ལྟའི་སྟག་རྩེ་རྫོང་ཁོངས་ལོ་ མདའ། ཕག་མོ་རྩེ་དེ་ཉིད་ལ་སྐྱིད་ཤོད་ ཅེས་མ་སྨོས་པར་དབུར་སྟོད་ཅེས་ བཀོད་པས་ཀྱང་ཤེས་ཐུབ་པར་སྣང་ལ། ལ་ལས་གནའ་བོའི་ཡིག་ཚངས་ལ་མ་བསྟུ ན་པར་སྐྱི་སྟོད་ཞྭ་ལྷ་ཁང་ཞེས་ བཀོད་པ་ལ་ཁུངས་ཡང་དག་པ་ཡོད་ན། ཞྭ་ལྷ་ཁང་དང་ཉེ་བར་སྐྱིད་བྲག་ དཀར་དང་མང་ར་དགོན་པ་ཡོད་པས་སྐྱི ་དང་མང་ར་ནི་མ་ར་ཟུར་ཆག་པར་འདོ ད་ན་རུང་བར་སྣང་སྟེ། ད་དུང་ཤེས་བྱེད་ཡང་དག་བཙལ་བར་བྱ ་བར་ཁོ་ན་ཉིད་དོ།།
གཞན་ཡང་རྦ་བཞེད་ཞབས་བཏགས་མ་ཞེས་ པ ལས། ཆོས་ལ་ལ་རྒྱ་ནག་པོའི་སྐད་དུ་སྨྲ ། ཆོས་ལ་ལ་རྒྱ་དཀར་པོའི་སྐད་དུ་སྨྲ ། ཆོས་ལ་ལས་བལ་པོ་ཨུ་རྒྱན་གྱི་སྐ ད་དུ་སྨྲ་བས། མེས་ཀྱི་ལྷ། དམ་པའི་ཆོས་ལུགས་དང་། ཆོས་སྐད་སྣ་ཚོགས་སུ་བྱུང་བ་འདི་ མ་ལེགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྒྱ་དཀར་པོར་བྱོན་ནས་ ཆོས་དང་པོ་རྒྱ་དཀར་པོར་གསུངས་པ་ ཡིན་པས། ང་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྒྱ་དཀར་པོའི་ ལུགས་སུ་མགྲིན་ཅིག་བྱེད་ཅེས་ བཀའ་སྩལ་ནས། བོད་ཕྲུག་བློ་རྣོ་བ་བཅུ་དྲུག་ གསེར་བསྐུར་ནས་ལོ་ཙྪ་་སློབ་དུ་ བཏང་སྟེ། ལ་ལས་སྒྲ་མ་ཤེས། ལ་ལ་ཚད་པས་གུམ། ལ་ལ་ཐ་ཏྲེ་རྣམ་༣ལ་རྡུགས། དཀའ་བ་དཔལ་བརྩེགས་དང་། སྣ་ནམ་ཡེ་ཤེས་སྡེ་དང་། ཅོག་རོ་ཀླུའི་རྒྱལ་མཚན་དང་༣གྱི ས་ལོ་ཙྪ་སྒྲ་མཁས་པ་བསླབས་ནས། པཎ་ཊི་ཏ་འཛི་ན་མི་ཏྲ་དང་། ཤི་ལེན་ཏྲ་བོ་དྷི་དང་། ད་ན་ཤི་ལ་དང་༣སྤྱན་དྲངས་ཏེ། སྒྲ་བསྒྱུར་རྒྱ་གར་གླིང་དུ་རྐྱེ ན་བླ་ནས་སྦྱར་ནས། མྱེས་ཀྱི་ལྷ་ཁང་ན་བཞུགས་པ་དང་། བོད་ཀྱི་ཡུལ་ན་ཡོད་པའི་གསུང་རབ་ ཀྱི་མ་ལུས་པ་སྤྱན་དྲངས་ནས་སྒྲ་ བསྒྱུར་ནས། སྒྲ་ཐམས་ཅད་རྒྱ་དཀར་པོའི་འགྱུར་ དུ་བཅོས། སྐད་གསར་བཅད་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་ནས། ཀྱི་ཤོད་ཤོ་མ་རར་གཏན་ལ་ཕབ། ཅེས་འཁོད་ཡོད་པ་དང་། དབའ་བཞེད་མཉམ་དུ་ཡོད་པ་དེར། སྐྱིད་ཤོད་ཤོང་མ་ར་ཞེས་ཅུང་མ་ འདྲ་བ་བྲིས་འདུག་པ་དང་།་མཁས་པ་ ལྡེའུས་མཛད་པའི་རྒྱ་བོད་ཆོས་འབྱུ ང་རྒྱས་པ་ལས། ཁོད་དྲུག་ནི། བོད་ཀྱི་ཁོད་ཀྱི་ཤོད་ཤོ་མ་རར་བྱ ས། ཁོད་ཤོམ་མཁན་མགར་སྟོང་བཙན་གྱིས་ བྱས་ཏེ། ཞེས་གསལ་བ་དང་། རྒྱལ་རབས་གསལ་མེར། བོད་ཁྲིམས་ཉི་ཤུ། སྐྱི་ཤོད། ཤོ་མ་ར་རུ་གཏན་ལ་ཕབ་སྟེ། ཞེས་དང་། ཆོས་བྱུང་མཁས་དགའ་ལས་ཀྱང་། སྐྱི་ཤོད་ཤོ་མ་ར། ཞེས་ཀྱང་གསལ་བས། སྐྱིད་ཤོད་དུ་ཡོད་པར་གསལ་པོར་ བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ།
འོ་ན་སྐྱིའི་ཤོ་མ་ར་དེ་ས་ཆ་གང་ དུ་ངོས་བཟུང་དགོས་སམ་ཞེ་ན། འདི་ནི་ད་ལྟའི་ས་མིང་ཁྲོད་རྙེད་ ཐབས་བྲལ་བ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་ཕལ་མོ་ཆེའི་ནང་ དུ་ཡང་གསལ་པོ་མེད་པས། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཀུན་གྱིས་གོང་ཞུ ས་དབུ་རུ་ལུང་གི་ཤོ་མ་ར་ཞེས་པ་ ཁོ་ན་ལ་ངོས་འཛིན་པའི་སྣང་ཚུལ་ འདི་ཡིས་ལས་སླ་པོ་ཅིག་མེད་པར་ མཚོན་ནུས་པ་ཡིན་ནོ།།དེས་ན་ཐོག་ མར་ཡིག་རྙིང་ན་ཀྱི་དང་སྐྱི་ཞེས་ པ་དེ་ཉིད་ལ་རིམ་པས་འགྱུར་བ་ཐེ བས་ཚུལ་ལ་བསམ་གཞིགས་གནང་ན། སྐྱི་ཆུ་སོགས་ལས་རིམ་པས་སྐྱི་ཤོ ད་དུ་གྱུར་པ་དང་། དེ་རྗེས་སྐྱིད་དུ་གྱུར་པའི་དུས་ རབས་དང་། སྐྱི་ཤོ་མ་ར་ཡི་ཐ་སྙད་ནུབ་པའམ་ གནས་འགྱུར་ཇི་ལྟར་བྱུང་མིན་ཐད་ ལ་དགོངས་པ་བཞེས་ཐུབ་ན། ལོ་རྒྱུས་ལ་ཞིབ་ཆ་ཐོན་ངེས་རེད།
དེ་ཡང་ཁོ་བོའི་དཔྱད་དོན་ལ་ཐོག་ མར་སྐྱི་ཤོ་མ་ར་ཡི་ཐ་སྙད་ལ་ཀློ ག་ཚུལ་གནས་འགྱུར་བྱུང་སྟེ། སྐྱི་ཤོ་མཉམ་དུ་དང་མ་ར་ཞེས་ཀློ ག་པར་གྱུར་པས། སྐྱི་ཤོ་ལས་རིམ་པས་སྐྱི་ཤོད་ཀྱི ་སྒྲ་ཐོན་པར་གྱུར་ཅིང་རིམ་པས་སྐྱི ད་ཤོད་དུ་འཕེལ་འགྱུར་བྱུང་བར་ མངོན་ཡོད། སྐྱིད་ཤོད་ནི་ཕྱི་དར་རྗེས་སུ་བྱུ ང་བའི་ཐ་སྙད་ཡིན་པ་དང་དེའི་རྒྱ བ་ལྗོངས་ནི་འདི་ཉིད་ལས་གཞན་ནི་ མ་ཡིན་ནོ།།མ་ར་ཞེས་པ་དེ་ཉིད་རི མ་པས་མ་རུར་ཞེས་པར་གནས་འགྱུར་བྱུ ང་བ་དང་། དེ་ཉིད་བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་དགུན་ གྱི་འདུན་མ་བསྡུ་ས་སྟེ། ལས་དོན་ཕྱོགས་བསྡོམས་ཀྱི་ཚོགས་ རའི་གནས་གཞི་ཡིན་པས་ན། ཕྱིས་སུ་དེ་ཉིད་བཙན་པོའི་ཕོ་བྲ ང་དུ་ངོས་བཟུང་ནས། ཕོ་བྲང་མ་རུ་ཞེས་པའི་ཤོད་སྲོལ་ དེ་རིགས་ཐོན་ཡོད་པ་ཡིན་སྟེ། བུ་སྟོན་ཆོས་འབྱུང་ལས། ཐོན་མི་ཨ་ནུའི་བུ་ལ་འཁོར་བཅུ་དྲུ ག་དང་བཅས་པ་ཡི་གེ་བསླབ་ཏུ་བཏང་ བས་པཎྜི་ཏ་ལྷའི་རིག་པ་སེང་གེ་ལ་ སྒྲ་བསླབས་ཏེ་བོད་ཀྱི་སྐད་དང་ བསྟུན་ནས་གསལ་བྱེད་སུམ་ཅུ། ཨཱ་ལི་བཞིར་བསྡུས་ཏེ་གཟུགས་ཁ་ཆེ འི་ཡི་གེ་དང་བསྟུན་ནས་ལྷ་སའི་སྐུ ་མཁར་མ་རུར་བཅོས། ཞེས་བཀོད་ཡོད་པས་མཚོན་པའི་ཕྱིར་ རོ།།
གལ་ཏེ་མ་རུ་འདི་ཉིད་བཙན་པོ་སྲོ ང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐུ་མཁར་དངོས་ཡི ན་ན། ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཚངས་སོགས་སུ་བཙན་པོ ་ཕྱི་མ་དག་གིས་བཞུགས་ཚུལ་ཅི་རི གས་པ་འཁོད་འོས་པ་ལ་གཏན་ནས་མ་གྲ གས་པས་ཀྱང་དོགས་གཞི་ཡོད་པ་དང་། མ་རུ་ཞེས་ནི་ཕྱི་དར་གྱི་རྗེས་སུ ་ཐོན་པ་ཅིག་ཡིན་པས། བཀའ་ཆེམས་ཀ་ཁོལ་མ་དང་། དེ་རྒྱས་བཤད་ལྟ་བུའི་མ་ཎི་བཀའ་ འབུམ་དང་ལྡེའུ་ཆོས་འབྱུང་རྒྱས་ བསྡུས་སོགས་སུ་ཡང་མ་གྲགས་པའི་ཕྱི ར་རོ།།
གང་ལྟར་ཕྱིས་སུ་ཡང་མ་རུ་ཞེས་པ་ དེ་ཉིད་ཀྱང་རིམ་པས་མི་མངོན་པར་ གྱུར་པས་ན། ཕ་བོང་ཁ་ནི་སྐུ་མཁར་མ་རུ་ཡིན་ཞེ ས་གསལ་བཤད་བྱ་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད། ད་ལྟའི་ཕ་བོང་ཁ་དང་ཉེ་བར་ཆུ་ བཟང་ཞེས་པའང་འདུན་མ་བསྡུ་བའི་བློ ན་ཆེན་ཅུང་བཟང་གི་མིང་དང་འབྲེལ་ བ་ཡོད་སྲིད་པ་ཞིག་གོ།
ནེའུ་ཆོས་འབྱུང་དུ། དབུ་རུ་སྟོང་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཡོད་ དེ། དོར་ཏེ་ཆུགས་འཚམས་གཉིས། འབྲིང་འཚམས་གཉིས། ་་་སྐྱི་སྟོད་སྐྱི་སྨད་གཉིས། ཕོད་དཀར། ཞེས་སོགས་གསལ་བ་ལ་བརྟགས་ན། སྐྱི་སྟོད་སྨད་ཡང་ལྷ་ས་ནས་ཆུ་ཤུ ར་ནུབ་བར་ལ་གོ་དགོས་པར་མངོན་གྱི ། དབུར་སྟོད་ནི་སྐྱི་སྟོད་དུ་ངོས་ བཟུང་མི་རུང་བ་ཡིན་ཏེ། དབུ་རུ་ལུང་གི་ཤོ་མ་ར་ནི་དབུར་ སྟོད་ཀླུང་ཤོད་ཀྱི་ཕུ་ན་གནས་ཡོ ད་ལ། དེ་ནི་གནའ་བོའི་ཀླུམ་རོ་ཡ་སུམ་ གྱི་ཁུལ་དུ་གཏོགས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ཀླུམ་རོ་ཞེས་པ་ཕྱིས་སུ་ཀླུང་ཤོ ད་དུ་གྱུར་པ་དང་། དེའི་གདགས་གཞི་འབྲེལ་བ་ཀླུང་རི་ ཕྱུག་མོ་ནི་ཕོད་མདོ་རང་ལ་ཡོད་ཅི ང་ཀླུམ་རོ་ལས་ཀླུང་རི་བྱུང་བར་ གསལ་ཞིང་། ཀླུང་རི་ནས་རྭ་སྒྲེང་ཕྱོགས་སུ་ ཡར་ཙམ་ན་ཡ་སུམ་ཞེས་པའི་ས་མིང་མ་ འགྱུར་བ་གནས་ཡོད་པས་ན། ཡུལ་འདི་སྐྱིད་སྟོད་ཁོངས་སུ་འགྲེ ལ་བ་ནི་མུན་ནག་མདའ་འཕངས་དང་མཚུ ངས་པར་ཐལ་བས། འདིར་དཔེ་ཀློག་གི་མྱོང་བ་ཅུང་ ཟད་བཀོད་པ་ལས། ཞིབ་ཆ་སྨྲ་བ་ནི་མི་ལངས་སོ།།