བོད་ཀྱི་འུར་རྡོའི་རིག་གནས་སྐོར་བཤད་པ། སོག་རུ་མགོན་པོ་རྡོ་རྗེ།(སོག་ཟུར་དྲུག)   འུར་རྡོའི་བཟོ་རྩལ་འདི་ནི་བོད་རིགས་རང་གིས་གསར་གཏོད་བྱས་པས་རང་སྲུང་གི་མཚོན་ཆ།སྲོག་ཆགས་སོགས་འགུགས་འདུལ་བྱེད་པས་ལག་ཆ་སྟེ། སྟོད་མངའ་རིས་ནས་སྨད་ཨ་མདོ་བར་བོད་ཀྱི་ས་གནས་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པ་མ་ཟད་། འུར་རྡོའི་བཟོ་རྩལ་ལག་རྒྱུན་ནི་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་དང་ཁྲི་ཕྲག་བརྒྱུད་ནས་ད་བར་བོད་མིའི་ཁོར་ཡུག་དུ་གནས་ཡོད་ན་ཡང་། དེང་དུས་སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པའི་འུར་རྡོ་བཟོ་བའི་ལག་རྒྱུན་འདི་ཡང་ཉིན་རེ་བཞིན་ཉམས་འགྲོ་བའི་བཟོ་ཤེས་པའི་རྒན་རབས་རེ་ཟུང་ལས་མེད།

སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་དང་མགར་སྟོང་བཙན་གཉིས་ཀྱིས་བླངས་པའི་མགུར། བཙན་པོ་རྗེས་འབངས་དགྱེས་སྐྱེམས་སྟོན་མོ་གསོལ་ཏེ། །བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་བརྩན་གྱིས་མགུར་བླངས་པ། ། ཀྱེ་རྗེ་འི་ནྀ་མཚན་འདི། ། ཁྲྀ་འི་ནྀ་སྲོང་བརྩན་ཞིག ། ། བློན་གྱྀ་ནི་མྱིང་བ་འདྀ། ། སྟོང་རྩན་ནི་ཡུལ་ཟུང་ཞྀག ། ཆིབས་ཀྱྀ་ནི་མྱིང་བ་འདྀ། ། རྔུལ་བུ་ནྀ་གཙང་གཙང་ལྟ（རྟ）། ། གཙང་གཙང་ནི་ཡང་ཡང་ལྟ། ། ཡུ་བུ་ནྀ་རྗེ་དང་བློན། །

རིགས་བཟང་གི་མཁའ་འགྲོ་མ་སྣང་ས་འོད་འབུམ་གྱི་རྣམ་ཐར་བཞུགས་སོ།། ༄༅། །ན་མོ་གུ་རུ་དེ་ཝ་ཌཱ་ཀི་ནི། ཐབས་མཁས་ཐུགས་རྗེ་ཤཱཀྱའི་རིགས་འཁྲུངས་ཤིང་། ། གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་བདུད་ཀྱི་དཔུང་བཅོམ་པ། ། གསེར་གྱི་ལྷུན་པོ་ལྟ་བུར་བརྗིད་པའི་སྐུ། ། ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ། པོ་ཏཱ་ལ་ཡི་གནས་མཆོག་ནས། ། ཏཱམ་ཡིག་ལྗང་གུ་ལས་འཁྲུངས་ཤིང་། ། ཏཱམ་ཡིག་འོད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་སྒྲོལ། ། སྒྲོལ་མ་ཡུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ། ལྷ་ཡི་སྐད་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་སྐད། ། དྲི་ཟ་དག་དང་མི་ཡི་སྐད་རྣམས་དང་། ། འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་སྒྲ་རྣམས་ཇི་ཙམ་པར། ། ཐམས་ཅད་སྐད་དུ་བདག་གིས་ཆོས་སྟོནད་ཏོ། །

འགྲོ་བ་བཟང་མོའི་རྣམ་ཐར།   ན་མ་ཤྲཱི་ཀ་ལཱ་ཙཀྲཱ་ཨཱ། མཁའ་འགྲོ་མ་འགྲོ་བ་བཟང་མོའི་རྣམ་ཐར་འདི། ནམ་ལངས་ཉི་མ་ཤར་བ་བྱས་པ་ལ་དམ་ཚིག་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དང་པོར་གུས་པའི་ཞུ་བ་དང་། བར་དུ་མ་ཡེངས་པར་ཉན་པ་དང་། མཐའ་མར་འཆལ་དུ་མི་གཏོང་བ་དང་གསུམ་ཡིན་པས། དེ་ཡང་ཆོས་མ་འཆད་པར་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་མ་ཤེས་ན་ཆོས་གཞན་རྣམས་དོན་མེད་དུ་འགྲོ་ཞིང་། ཉན་པ་པོ་རྣམས་གྱིས་བྱས་ན་ཉན་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དོན་བདེ་བ་རུ་འགྲོ་བས་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བྲག་སྟེང་ནས་ཆུ་འཕོ་བ་ལྟར་འཕྲལ་འཕྲལའཆད་དགོས་པ་ཞིག་གདའ་བ་ལགས། བཀའ་བཞིན་གསུངས་པ་བཞིན་གདའ་བ། ཞུ་བཞིན་གསན་དགོས་པ་ཞིག་གདའ་ལགས། མཁའ་འགྲོ་མ་འགྲོ་བ་བཟང་མོའི་ཚོགས་ན། ཏཾ་ཡིག་ལྗང་ཁུ་ལས་འཁྲུངས་ཤིང་། ཏཾ་ཡིག་འོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་སྒྲོལ། སྒྲོལ་མའི་ཡུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །

༄༅། །རྒྱལ་བུ་དྲི་མེད་ཀུན་ལྡན་གྱི་རྣམ་ཐར་བཞུགས་སོ། །   ༄༅། །ཨོཾ་མ་ཎི་པདྨེ་ཧཱུཾ་ཧྲཱིཿ འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྔོན་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ན། ཡུལ་བྷེ་ཏའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ན། རྒྱལ་པོ་ས་སྐྱོང་གྲགས་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ། བློན་པོ་སུམ་སྟོང་རྒྱལ་ཕྲན་དྲུག་ཅུ་ལ་དབང་མཛད་པ། ནོར་བུ་བསམ་འཕེལ་ལ་སོགས་པ་ནོར་བུའི་རིགས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡོད་དོ། །གཞན་ཡང་གང་ལས་ལྷག་པའི་ནོར་བུ་དགོས་འདོད་དཔུང་འཇོམས་ཞེས་བྱ་བར་རང་གི་བསམ་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་ལ་འགྲུབ་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ནས་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ། རིགས་རྒྱུད་དང་ལྡན་པའི་བཙུན་མོ་ལྔ་བརྒྱ། ནོར་ལོངས་སྤྱོད་དང་ལྡན་པའི་བཙུན་མོ་ལྔ་བརྒྱ། ཤིན་ཏུ་མཛེས་པའི་བཙུན་མོ་ལྔ་བརྒྱ། བཙུན་མོ་ཕྱེད་དང་ཉིས་སྟོང་ཁབ་ན་ཡོད་ཀྱང༌། སྲས་གཅིག་ཀྱང་མེད་པས་རྒྱལ་པོ་ཐུགས་མ་བདེ་ནས། མོ་དང་རྩིས་བྱས་པས། དཀོན་མཆོག་ལ་མཆོད་པ་ཕུལ། ལྷ་སྲིན་སྡེ་བརྒྱད་ལ་གཏོར་མ་བཏང༌། དབུལ་ཕོངས་ལ་སྦྱིན་པ་བཏང་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྲུལ་བ་ཅིག་སྲས་སུ་འབྱོན་པར་འདུག་ཟེར། །དེར་རྒྱལ་པོ་ཡིད་བདེ་བ་བསྐྱེད་དེ། དཀོན་མཆོག་ལ་མཆོད་པ་ཕུལ། ལྷ་སྲིན་སྡེ་བརྒྱད་ལ་གཏོར་མ་བཏང༌། དབུལ་ཕོངས་ལ་སྦྱིན་པ་བཏང༌། དེ་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པར་ཀུན་དང་མཐུན་པའི་བཙུན་མོ་དགེ་ལྡན་བཟང་མོ་ཞེས་བྱ་བ། བུད་མེད་ཀྱི་སྐྱོན་བརྒྱད་སྤངས་ཤིང༌། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ་སྲས་གཅིག་བྱུང་བར་རིགས་ནས། བཙུན་མོ་རྨི་ལམ་བཟང་སྟེ་རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་ནས་ཞུས་པ།

༄༅། །ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་གཅིག་ཕྱིན་པའི་བོད་ཀྱི་པར་རྙིང་།   六世纪起，从第一位欧洲人进藏以来，藏区虽地处遥远、海拔高、交通闭塞等诸多障碍都没能阻挡一些西方传教士、学者、地质家、士兵们以不同的目的进藏并拍摄下藏区特有的宗教、建筑和歌舞艺术文化。 1930年期间的默朗木法会。  “默朗木”意为祈愿、向往的意思，法会从每年正月初三或初四开始。来自于甘丹寺、色拉寺、哲蚌寺的两千多位僧人向拉萨集中。民众借此良辰吉时向僧侣们上供茶和酥油。 1943年，祈愿大法会上的贵妇，侍从随后。   ༡༩༥༦  ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ། ༡༩༥༧ ས་སྐྱ་གོང་མ་འཁོན་ངག་དབང་ཀུན་དགའ་བསོད་ནམས་ཁྲི་ལ་འགོད་པ།དགུང་ལོ༡༣ཡིན། 1957年，“萨迦”小法王昆·阿旺贡噶索朗，于1957年登上“法王”宝座，年仅13周岁。 ༡༩༥༦  ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ། ༡༩༥༦ རྒྱལ་རྩེ། 1956江则 ༡༩༥༦ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད། ༡༩༥༦ རྟ་རྒྱུག 1956年，帮骑手起跑 ༡༩༥༦  ཚོང་ཁྲོམ། ༡༩༥༦ལྷ་སའི་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་གནས་ས་རྙིང་པ། ༡༩༥༦ ལྕགས་པོ་རི། 1956年，与布达拉山对峙的药王山之巅，有幢“医药利众寺” ༡༩༥༦ ནོར་བུ་གླིང་ག 1956年，罗布林卡。 1956年，商贩在八廓街冲赛康市场公开贩卖枪支弹药 ༡༩༥༦བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་རྒྱུ་རྩལ་པ་གྲགས་ཅན་བཀྲ་ཤིས་དོན་འགྲུབ། ༡༩༥༦ སྒྲ་སྙན་ཞབས་བྲོ་འཁྲབ་མཁན་གྱི་བྱིས་པ། ༡༩༥༦དད་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་པོ་ཏ་ལ་ལ་ལུས་ཕྱག་ཕུལ་བ།              …

ཤོ་རྩེད་ནི་བོད་མིའི་ནང་དར་ཁྱབ་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་རིག་རྩེད་ཅིག་ཡིན་ལ་དེར་བོད་མིས་ཧ་ཅང་གི་དགའ་པོའང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་།ཤོ་རྩེད་དེ་རོལ་རྩེད་གཞན་དང་མི་འདྲ་བར་དེའི་ཤོ་ཇུས་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བས་བློ་དང་རིག་པས་ཇུས་འགོད་སྟོན་དགོས་པ་མ་ཟད།ཤོ་རྩེད་ལ་རོལ་སྐབས་ལྐུག་ཤོ་མིན་པར་བརྗོད་བྱ་ལོ་རྒྱུས་དང་། བཞད་གད་སློང་བ། ཟུར་ཟ་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ཤོ་བཤད་ཧ་ཅང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་གཏོང་རྒྱུ་ཡོད། ཤོ་རྩེད་འགོ་འཛུགས་སྐབས་ཤོ་བཤད་ལ“ཡཱ། ཚུགས་ཤིང་ལེགས་པར་གྱུར།འཛུགས་བཟང་པ་དང་ཐོབ་བཟང་པ། ཤོ་དང་པོ་ང་ཡིས་བཙུགས། རྒྱལ་མཐའ་མ་ང་ཡིས་འཁྱེར།”ཡང་ན“ཤོ་བདག་མགོན་པོ་རྡོ་རྗེས་ཐུགས་དང་སྤྱན་མ་གཡེང་པར་གཟིགས་ཤོག་ཨཱ།”ཞེས་པའི་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་རྩེད་འགོ་བཙུགས།དེ་ནས་ཤོ་སྐོར་གཅིག་གི་ཤོ་ཕོར་དང་པོ་སྟེ་ཤོ་མ་བཙུགས་སྐབས་ཀྱི་ཤོ་བཤད་ལ“ཤོ་མོ་རི་ནས་ཚུགས།བང་མ་རླུང་ནས་ལེན”ཞེས་འབོད་སྲོལ་ཡོད།དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཤོ་གཉིས་འཁྲབ་པའི་མིག་གི་ནང་ཤོ་མིག་བདུན་མང་ཤོས་ཡིན། ཤོ་མིག་བདུན་ལངས་བར་རིགས་གསུམ（5+2=7. 6+1=7.4+3=7）རྩིས་རྒྱུ་ཡོད་པས་མ་ཚང་དེ་བདུན་ཚང་བཟུང་ཐུབ་ན་བཟང་བར་བརྩི་གི་ཡོད་། ཡང་ཤོ་རྩེད་སྐབས་རྩེག་ཤོ་ལངས་ན། ཤོ་རྒྱག་མཁན་དེས་རྩེག་ཤོའི་ཤོ་བཤད་ལ“པར་སུག་ཙིག་ཁ་ལུག་རི་དང་།ཤ་དགུ་ཆུ་ཐོད་ཅང་མོའི་གླིང་། འཇང་ཐོད་ཆུ་དགུ་ཤ་རི་དང་། ལུག་ཁ་ཙིག་སུག་ཤོ་པ་ར། ཤོ་མིག་བཞི་བཅུ་ཞེ་གཉིས་ཡོད།གནམ་ས་བསྡོམས་པས་བཅུ་བཞི་ཡོད”ཅེས་འཕྲལ་དུ་བཏང་ཐུབ་ན་ཐེངས་དེའི་རྒྱལ་ཁ་རྩེག་ཤོ་རྒྱག་མཁན་ལ་ཐོབ་པར་བརྩི་སྲོལ་ཡོད།

ངས་ལོ་ཤས་སྔོན་དུ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཏེ་ཚངས་མགུར་དུ་གྲགས་པ་འདིའི་ཐད་དུ་དཔྱད་རྩོམ་ཐུང་ངུ་ཞིག་བྲིས་ཀྱང་། དེ་ཉིད་ཐོག་མའི་གླེང་སློང་མཁན་ལྟ་བུར་གྱུར་ན་ཉེས་པ་ཏོག་ཙམ་མེད་དམ་སྙམ་ནས་ཁྱབ་སྤེལ་མ་བྱས་པར་བཞག་པས་དེ་ཉིད་བོར་བརླག་ཏུ་ཤོར། གནས་ཚུལ་དེ་གླེང་སྐབས་རྩོམ་གྲོགས་འགས་བློ་འགྱོད་གནང་སྟབས། སླར་ཡང་འདིའི་ཐད་དུ་སྐད་ཆ་ཉུང་ཙམ་གླེང་འདོད་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པས། མགུར་གླུ་འདི་ཚངས་དབྱངས་རྒྱ་མཚོའི་གསུང་རྩོམ་ཡིན་མིན་ཐད་དུ་སྔར་ནས་བཞེད་སྲོལ་མི་མཐུན་པ་ཁ་ཤས་བྱུང་འདུག་སྟབས་འདིའི་ཐད་དུ་བསམ་ཚུལ་ཞིག་བཤད་ཀྱང་འགལ་བ་དེ་ཙམ་མེད་ངེས།

བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རི་མོ་འགའི་བསྟན་དོན། དཔལ་ལྡན་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྣོད་བཅུད་ཕྱི་ནང་གཞན་གསུམ་གྱི་སྙིང་པོ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའི་རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་གྱི་མཚོན་དོན་དང་ཚོན་མདོག་བཤད་པ་ལ། ཐོག་མར་རྣམ་བཅུ་ཞེས་པ་ནི་ལལྫའི་ཡི་གེ་ཧྃ་ཀྵ་མ་ལ་ཝ་ར་ཡ་བཅས་ཡི་གེ་བདུན་དང་ཡི་གེ་གཟུགས་འགྱུར་ལས་སྣ་ལྡན་ནམ་ཟླ་ཚེས། ཐིག་ལེ། སྲོག་ཡིག་ཨ་མཚོན་པའི་ནཱ་ད་དང་བཅས་པའི་ཡི་གེ་བཅུ་བརྩེགས་མར་གནས་པ་རྣམས་འབྱུང་བའི་ཁམས་དང་སྦྱར་ན་ནམ་མཁའ་དང་། རླུང་། མེ། ཆུ། ས། བརྟན་པ། གཡོ་བ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས། ཉི་མ། ཟླ་བ་དང་སྣ་ཚོགས་པདྨ་གདན་བཞི་དང་བཅས་པ་སྟེ། སྣ་ཚོགས་པདྨ་ཉི་མ་ཟླ་བ་དང་།། སྒྲ་གཅན་དུས་མེ་ལ་སོགས་གདན་གྱི་སྟེང་།། རླུང་ཁམས་ཡ་ལྗང་ར་དམར་མེ་ཡི་ཁམས།། ཝ་དཀར་ལྕགས་ཁམས་ལ་སེར་ས་ཡི་ཁམས།། མ་ནི་སྣ་ཚོགས་ཁམས་ལས་གྲུབ་པ་སྟེ།། ཀྵ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་གྱུར་པ།། དེ་སྟེང་ཧ་དཀར་སྐྱེ་མེད་ཆོས་སྟོན་པ།། སྣ་ཚོགས་པདྨའི་སྟེང་དུ་ཟླ་བ་དཀར།། དེ་སྟེང་མེ་ཤེལ་ལས་གྲུབ་ཉི་མ་དམར།། ནཱ་ད་སྔོན་པོ་དུ་བའི་མདོག་ཅན་སོ།། སྤྲིན་རིས་སྨུག་པོ་པདྨའི་ཚལ་དང་མཉམ།། ཡིག་རྐང་མང་ཉུང་རྒྱ་གར་ཡུལ་རིགས་ཁྱད།། ཅེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་རིམ་པ་སྣ་ཚོགས་པད་མའི་སྟེང་དུ་ཟླ་བ་དཀར་པོ། ཉི་མ་དམར་པོ། སྒྲ་གཅན་སྔོན་པོ། དུས་མེ་སེར་པོ་བཅས་གདན་བཞིའི་སྟེང་དུ་འབྱུང་བ་རིམ་བརྩེགས་ཀྱི་རང་མདོག་སྟེ། རླུང་གི་ས་བོན་ཡ་ནག་པོ(ལྗང་གུ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས)། མེའི་ས་བོན་ར་དམར་པོ། ཆུའི་ས་བོན་ཝ་དཀར་པོ།སའི་ས་བོན་ལ་སེར་པོ། མ་འདོད་ཁམས་འདོད་ཡོན་ལྔ་མཚོན་བྱེད་ཁ་དོག་ལྔ་ལྡན་ནམ་བརྟན་པ་རི་རྒྱལ་གྱི་ས་བོན་ཕྱོགས་མདོག་སྟེ་ཤར་ནག  ལྷོ་དམར། བྱང་དཀར། ནུབ་སེར། དབུས་ལྗང་གུའོ།། གཡོ་བ་འདོད་གཟུགས་དང་སྣ་ཚོགས་པདྨའི་ས་བོན་ཀྵ་ལྗང་གུ(དཀར་པོ་ཡང་གསུངས)གཟུགས་མེད་བཞི་ནི་ས་བོན་ཧ་མགོ་བོ་དང་བཅས་པ་སྔོན་པོ།…