སྤེལ་ཞིབ་ཕྲ།

ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་སྐབས་ཀྱི་པྲ་དུན་རྩེའི་རྡོ་རིང་ཞལ་བཤུས་མ།

༄༅།  །ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐབས་གཙང་གི་གྲོ་ཤོད་དུ་བཏབས་པའི་པྲ་དུན་རྩེ་གཙུག་ལག་ཁང་གི་མདུན་དུ་ཡོད་པའི་བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་རྡོ་རིང་གི་ཞལ་བཤུས་ཀྱི་མ་ཕྱི་ཆ་ཚང་། ༡༄༅ །།།།གནམ་ལབས་ཀྱི་བཙན་པོ་།། ༢ ས་ལྷུནད་ཀྱི་མངའ་མཛད་།།མྱི་རྗེ་ལྷའི་སྤྲུལ་ ༣ པ་།གནམ་གྱི་ལྷ་ལས་འགྲེང་མྱིའི་རྗེར་གཤེགས་ ༤ སྟེ་།དུད་རྔོག་ཆགས་ཀྱི་རྐྱེན་དུ་བསྐྱོད་པའི་བོད་ཀྱི་ ༥ སྤུ་རྒྱལ་བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་ཞ་སྔའ་ ༦ ནས་ཕོ་བྲང་གྲོ་ཤོད་པི་བ་མཁར་ན་བཞུགས་ ༧ པའི་དུས་སུ།།བཀའ་ལུང་གསལ་བའི་མདོའ་ ༨ བྱང་གུ་གེའི་སྡེ་རྒྱེ་ཤིན་བློན་ཆེན་པོ་ཁྲི་དབང་ ༩ གཙུག་ཕུད་རྗེ་ལ་ཁྭེ་ལ་ཡོས་བུའི་ལོ་རྒུན་ ༡༠ ཟླ་ཐ་ཆུངས་ཀྱི་ངོ་ལ་བཀས་གནང་བ།  

དངུལ་ལོར་ནི་དངུལ་ཡིན། མིའི་རིགས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཐོག་མའི་དུས་སུ། མི་རྣམས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་དངོས་ཟོག་དང་མི་གཞན་གྱི་དངོས་ཟོག་བརྗེ་རེས་བྱེད་ལ། དེའི་དུས་སུ་ད་དུང་དངུལ་དགོས་པ་མ་རེད། སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་བྱུང་བ་དང་སྦྲགས་ནས་རིམ་བཞིན་དངུལ་བྱུང་བ་རེད། དེ་ཡང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ངལ་རྩོལ་བྱས་པ་བརྒྱུད་ནས་དངུལ་གསོག་པ་དང་། དེ་ནས་དངུལ་གྱིས་སོ་སོར་མཁོ་བའི་དངོས་ཟོག་ཉོ་སྲོལ་བྱུང་། དང་ཐོག་མི་རྣམས་ཀྱིས་པད་ཤག་དང་གྲི་དངུལ་སྤྱད་པ་དང་། དེ་ནས་རིན་ཆེན་གསེར་དངུལ་སྤྱད་ལ། དེང་སང་ནི་ཤོག་སྒོར་གསར་གཏོད་བྱས་ནས་སྤྱོད་ཀྱི་ཡོད། གནའ་སྔ་མོའི་དུས་སུ་སྤྱོད་པའི་དངུལ་སྒོར་རྙིང་བའི་པར་རིས            
༸རྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པའི་སྐབས་བོད་དམག་ལ་གནང་བའི་ཐོབ།

 ༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོ་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་ནི། རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་པའི་མེ་བྱི་ལོ་སྟེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༨༧༦ ལོར་བོད་དབུས་ཤར་དྭགས་སྨད་ཁུལ་གྱི་གླང་མདུན་ཞེས་པའི་གཟིམ་ཤག་ཏུ་ཡབ་ཀུན་དགའ་རིན་ཆེན་དང་། ཡུམ་བློ་བཟང་སྒྲོལ་མ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས། དེ་ཡང་༸རྒྱལ་དབང་བཅུ་གཉིས་པ་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་རྗེས་རྒྱལ་ཚབ་རྟ་ཚག་རིན་པོ་ཆེ་དང་། བོད་གཞུང་བཅས་ནས་ཡང་སྲིད་རྩད་གཅོད་ཀྱི་བཀོད་འདོམས་དང་། ངོས་འཛིན་ཞུ་ཕྱོགས་ཐད་སྔར་སྲོལ་ལྟར་ལྷ་བླར་ལུང་ཞུ་དང་བསྟུན། པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བརྒྱད་པ་བསྟན་པའི་དབང་ཕྱུག་མཆོག་ལ་ཐུགས་བརྟག་ཞུས་པར་ཡང་སྲིད་འཁྲུངས་ཡོད་ཚུལ་དང་། འཁྲུངས་ཕྱོགས་བཅས་ལུང་གསལ་བར་བྱུང་།
མངའ་རིས་ནས་ལོ་ ༤༠༠༠ ཡན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་བྲག་ཕུག་གི་རྗེས་ཤུལ་ཐོག་མ་རྙེད་འདུག

ཉེ་ཆར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོང་ཞིབ་འཇུག་ཁང་དང་། ཀྲུང་གོའི་ཚན་ཞིབ་ཁང་གི་གནའ་བོའི་སྒལ་རུས་ཅན་གྱི་སྲོག་ཆགས་དང་། གནའ་བོའི་མིའི་རིགས་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གིས་བཙུགས་པའི་མཉམ་འབྲེལ་གནའ་རྫས་དཔྱད་ཞིབ་རུ་ཁག་ཅེས་པ་ཞིག་གིས། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ཚན་རིག་གི་གནའ་རྫས་དཔྱད་ཞིབ་བྱས་པ་ནས་ད་ལྟའི་བར་གྱི་ཡི་གེ་མ་བྱུང་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྲག་ཕུག་གི་རྗེས་ཤུལ་ཐོག་མ་ཞེས་པ་བོད་མངའ་རིས་ཁུལ་མེ་ལོང་མདའ་ཕུ་བྲག་ཕུག་ནས་རྙེད་ཡོད་འདུག
བོད་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་དང་ཨ་རབ་བར་གྱི་འཐབ་བརྩོད།

མངའ་བདག་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐུ་ཚེའི་སྨད་ཙམ་ལ། བོད་ཀྱི་དྲག་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་ནི་ཤར་ནུབ་གཉིས་ཀར་ཐག་རིང་པོའི་སར་སླེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་སྟེ། ཆུ་འབྲུག་༦༩༢ལོར་རྒྱའི་རྒྱལ་སྲས་ཝའི་ཞེས་པས་དམག་དཔུང་ཆེན་པོ་ཞིག་འཁྲིད་དེ་རྔན་ཤིའི་(ཨན་ཤིའི་)ནང་བོད་པའི་དམག་ས་བཞི་འཕྲོགས་པ་དེ་རྣམས་ལྩགས་རྟ་༧༩༠ནང་སླར་ཡང་བོད་པས་ཚུར་བླངས་པ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་པའི་དྲག་ཤུགས་ཁག་ཅིག་ནུབ་ཕྱོགས་སྤ་མིར་ངོས་ལ་ཕྱིན་ནས། ཨ་རབ་ཡུལ་གྱི་ཨོག་སོ་གཙང་བོ་ཡང་ཕར་བརྒལ་ཞིང་། བོད་དམག་འབྱོར་བའི་རྟགས་སུ་ཨོག་སོ་གཙང་བོའི་བྱང་ངོས་ཨ་རབ་པའི་སྐད་དུ་ཨལ་ཏུ་སྦག་(བོད་ཀྱི་མཚོ་ཆུང་)ཅེས་མིང་འཐོགས་[①]པའི་མཚོ་ཞིག་ཡོད། དེང་དུས་ཀྱང་མཚོ་ཆུང་དེའི་མིང་ལ་ཨལ་ཏུ་སྦག་ཅེས་འབོད་མུས་མ་ཟད། ས་བཀྲ་རྙིང་བ་ཚོའི་ནང་ལའང་གསལ་འདུག །
སྐར་ཆུང་རྡོ་རིང་ལས་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ནང་ཆོས་དར་ཚུལ་ལ་དཔྱད་པ།

དེ་ཕུད་བསོད་ནམས་དོན་འགྲུབ། ༼ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན།༽   ནང་དོན་གནད་བསྡུས།   སྔོན་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་བོད་དུ་དར་བ་ནས་བཟུང་ཀྱག་ཀྱོག་ངང་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་ནས་ད་ལྟ་བར་དུ་བོད་མིའི་འཚོ་བ་ཁྲོད་དུ་ཤུགས་རྐྱེན་གལ་ཆེན་ཐེབས་འདུག       སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་བོད་དུ་དབུ་བརྙེས་ནས་རྐང་ཚུགས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ནི་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཏུ་འགྲུབ་པ་ཞིག་མིན་པ། དེ་ནི་རྒྱལ་རབས་དུ་མའི་རིང་ལ་འབད་བརྩོན་བྱས་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན།   དཔྱད་རྩོམ་འདིར་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་དུས་སྐབས་ཀྱི་སྐར་ཆུང་རྡོ་རིང་ངོས་ཀྱི་ཡིག་ཆར་གཞིགས་ནས་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་སྔོན་གྱི་ཡབ་མེས་རྣམས་ཀྱིས་དམ་ཆོས་བོད་དུ་ཇི་ལྟར་སྤེལ་ཡོད་པ་དང་། ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་ཡབ་སྲས་དུས་སྐབས་སུ་ཇི་ལྟར་བོན་ཆོས་དང་འཐབ་སྟེ་དམ་ཆོས་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་བ།   ཕྱི་རབས་པ་ལ་བླང་བྱ་གང་དག་བཏོན་པ།  ཕྱི་རབས་ཁྲི་རལ་བ་སོགས་ཀྱིས་བླང་བྱ་དང་བླང་གིས་ཇི་ལྟར་གཏན་ལ་ཕབ་པ་བཅས་དུས་རིམ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་བོད་དུ་དར་ཚུལ་སྐོར་དཔྱད་པ་བྱེད་ཁུལ་གྱིས་དོན་བསྡུས་ངང་གླེང་བ།
ཞང་ཞུང་གི་ཡུལ་ཁམས་ལ་དཔྱད་པ།

རྩོམ་པ་པོ། གཡུང་དྲུང་སྐྱབས། ནང་དོན་གནད་བསྡུས། དཔྱད་རྩོམ་འདིར་ཞང་ཞུང་ཞེས་པའི་མིང་དེ་བྱུང་བའི་ཐོག་མའི་དུས་རིམ་དང་། མིང་དེའི་འགྲེལ་སྟངས། རྒྱའི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ཁྲོད་ཀྱི་ཞང་ཞུང་ཞེས་པའི་མིང་དེར་ངོས་འཛིན་སྟངས་དང་མིང་དེའི་འབྲི་སྟངས། དེ་བཞིན་ཞང་ཞུང་ཞེས་པའི་མིང་དེའི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་གྱུར་བའི་ཞང་ཞུང་ཤེས་རིག་གིས་མངའ་བསྒྱུར་བའི་ཞང་ཞུང་སྒོ་ཕུག་བར་གསུམ་དང་། ཞང་ཞུང་གི་ཆབ་དཔལ་རིག་གསུམ་གྱིས་མངའ་བསྒྱུར་བའི་ཞང་ཞུང་སྒོ་བའི་སྒོ་ཕུག་བར་གསུམ་གྱི་ཡུལ་སྤྱི་དང་སྒོ་སོ་སོའི་ཡུལ་གྱི་ལྟེ་བ། དུས་རབས་སོ་སོའི་ནང་གི་ཞང་ཞུང་ཞེས་པའི་ཡུལ་དེའི་འཁོབ་རྒྱ་དང་ཉེ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་བན་བོན་གཉིས་དང་། རྒྱའི་ཡིག་ཆ་རྙིང་གྲས་ཁུངས་བཙུན་པ་མང་བོར་གཞིར་བཅས་ཏེ་དཔྱད་ཞིབ་བྱས་ཡོད།
ཅོག་རོའི་རུས་རྒྱུད་དང་བོད་ཆེན་པོའི་བར་གྱི་འབྲེལ་བ།

རྩོམ་པ་པོ། ཅོག་རོ་ཀུན་དགའ་རྣམ་རྒྱལ། (མི་སེར།) སྤུར་རྒྱལ་བོད་ཀྱི་ལྗོངས་འདིར། ལེགས་པའི་སྒོ་བརྒྱ་འབྱེད་པའི་ལུགས་གཉིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྩ་བ་ཐོག་མར་འཛུགས་པའི་མེས་པོ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ། ཆོས་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མི་ཡི་ལྷའམ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོར་འབོད་པ་དེས་མངའ་ཁོངས་དབུས་གཙང་ནས་རིམ་བཞིན་རྒྱ་བསྐྱེད་དེ། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཐོག་མར་བཙུགས་ཤིང་། མཐའ་བཞིའི་བཙན་རྒྱལ་ཐམས་ཅད་དཔའ་ཞུམ་པར་བྱས་ཏེ་མངའ་རིས་ཀྱི་མཐའ་ནས་རིམ་བཞིན་ཟོས་ནས་ཡོང་བའི་མི་ལོ་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག་གི་རིང་དུ་ཅོག་རོའི་རུས་རྒྱུད་ནས་ཐོན་པའི་བློན་པོ་དང་བཙུན་མོ་དབང་ཐང་ཅན་ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ལ་བློ་དཀར་གཞུང་དྲང་གིས་སྲི་ཞུ་གང་མང་བསྒྲུབས་མྱོང་ཞིང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་སྐད་གྲགས་ཆོད་པའི་ལོ་ཙཱ་བ་དེ་དག་གི་ཁྲོད་ན་ཉི་ཟླ་བཞིན་གསལ་བའི་ཅོག་རོ་ཀླུའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། ཁོས་དཔོན་ཅོག་རོ་གཡང་གོང་། ཅོག་རོ་སྐྱེས་བཟང་རྒྱལ་གོང་སོགས་ཀྱིས་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ལ་ཞབས་ཞུ་བླ་མེད་ཞུས་པ་དང་། བློན་པོ་འགའ་རེར་ཞང་པོའི་མཚན་ཀྱང་ཐོབ་མྱོང་བ་སོགས། ཞང་གསུམ་བློན་བཞིའི་འཕྲོར་ཁྱིམ་རྒྱུད་འཇོན་ནུས་ཅན་གྱི་གྲས་སུ་ཚུད་ཡོད་སྐད། དུས་མཚུངས་སུ་བཀྲ་ཤིས་སྣ་ནག་མ་དང་ལྷན་དུ་ཡོང་ཞེས་པའི་དཔེ་ལྟར། ཅོག་རོ་ལྷ་ལོད་ཀྱིས་གཙོས་པའི་བློན་ནག་པོ་ལ་དགའ་བ་འགའ་རེས་བཙན་པོ་བཀྲོངས་པ་སོགས་བྱས་ཉེས་ཀྱས་མང་དག་ཅིག་བསྐྲུན་མྱོང་བ་སྔོན་གྱི་དེབ་ཐེར་མང་པོའི་བར་གསེང་རེ་ནས་ཧ་ཅང་མངོན་ཆུང་གིས་གསལ་ཡོང་བར་གདའ་འོ། །
ཡར་འབྲོག་གི་ལམ་ཡིག་ཕྱག་དེབ་སྟོད་སྨད་གསར་ཐོན།

རྩོམ་པ་པོ་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས། དེ་ཡང་རྩོམ་པ་པོ་བསམ་ཤོད་པ་དཀོན་ཅོག་ཡོན་ཏན་ལགས་ནི། ཕྱི་ལོ་ 1961 ལོའི་ཟླ་བ་ 11 ཚེས་ 6 ཉིན་བོད་ལྗོངས་ལྷོ་ཁ་ས་ཁུལ་སྣ་དཀར་རྩེ་རྗོང་སྟག་ལུང་གྲོང་རྡལ་དུ་སྐྱེས་ཤིང་། བོད་ལྗོངས་སློབ་ཆེན་བོད་སྐད་ཀྱི་ཡིག་རྩོམ་རིག་ཚན་ཁག་ནས་མཐར་ཕྱིན། ཀྲུང་གོའི་དམངས་ཁྲོད་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་མཁས་ཅན་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མིའི་ཐུགས་འགན་བཞེས། ཁོང་གིས་ལས་ཞོར་དུས་ཚོད་བེད་སྤྱད་ནས་《ལྷོ་ཁའི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་》 དང་།《བོད་ལྗོངས་ཞིབ་འཇུག་》སོགས་སུ་བོད་རྒྱ་ཡིག་རིགས་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བརྩམས་ཆོས་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག་སྤེལ་མྱོང་ལ། མང་དག་ཅིག་ལ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་། རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པ་སོགས་ཀྱི་བྱ་དགའ་ཡང་ཐོབ་མྱོང་ཡོད།
ཉིང་ཁྲི་ཀླུ་སྟེང་ནས་ལོ་ཁྲི་ ༤ ཙམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་རྡོ་ཆས་གསར་རྙེད།

དེ་ཡང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཉིང་ཁྲི་ས་ཁུལ་ཀླུ་སྟེང་གྲོང་ཚོ་ནས་ལོ་ངོ་ཁྲི་ ༣ ནས་ ༤ བར་སོང་བའི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་རྡོ་ཆས་ཀྱི་རིགས་དང་། སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རུས་པ་སོགས་གནའ་རྫས་སྣ་མང་རྙེད་སོན་བྱུང་ཞིང་། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་པའི་དུས་དེབ་སྟེང་དུ་བཀོད་པ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གི་གནའ་རྫས་བརྟག་དཔྱད་ཁང་ཞིག་གི་གནའ་རྫས་དཔྱད་ཞིབ་པ་ཤའོ་ལིན་ཀྲང་ (Xiaoling Zhang) གིས་སྣེ་འཁྲིད་འོག་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཉིང་ཁྲི་ཀླུ་སྟེང་གྲོང་ཚོར་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་སྐབས་ལོ་ངོ་ཁྲི་ ༣ དང་ ༤ བར་གྱི་རྡོ་ཆས་རིགས་ ༣༦༠༠ ལྷག་རྙེད་སོན་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་གི་ཁྲོད་དུ་རྡོ་ཡི་གྲི་དང་། རྫ་མའི་ཆག་རོ། རྡོ་ཆས་གཞན། སོལ་བ། སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རུས་པ་སོགས་བཟོ་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་ལས་གྲུབ་པའི་གནའ་རྫས་ཀྱི་རིགས་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཞིག་རྙེད་སོན་བྱུང་ཡོད་འདུག